مهار آتشسوزی هیرکانی با فناوری نوین و مشارکت جوامع محلی
به گزارش مخاطب ۲۴، حمید ظهرابی روز شنبه در نشست بررسی علت آتش سوزی جنگلهای الیت در هیرکانی، افزود: همزمان با وقوع آتشسوزی تمام نیروهای یگان حفاظت همراه با مدیران مربوطه و جوامع محلی در محل حضور یافته و با تمام توان برای خاموشی حریق تلاش کردند.
وی اظهار کرد: با توجه به صعبالعبور بودن منطقه و جنس آتش که زیرسطحی بود در روند خاموش کردن با مشکلات زیادی مواجه بودیم، اما با تمام این شرایط و ایجاد آتش بر، موفق به خاموش کردن حریق شدیم.
وی ادامه داد:، اما در گزارش مجلس اعلام شده که سازمان حفاظت محیطزیست در ابن فرایند کوتاهی کرده است و اعلام شده که عدم صدور مجوز از سوی سازمان محیطزیست برای جمع آوری درختان شکسته موجب بیشتر شدن آتش شده است، در حالیکه این یک حرف کاملا غیر علمی است و سازمان محیطزیست زیر بار اقدام غیر علمی نمیرود.
ظهرابی تاکید کرد: این یک گزارش غیر علمی و غیرکارشناسی است و تحت تاثیر یک سری مسائل نادرست تهیه شده است، در این گزارش زحمات و تلاشهای محیط بانان و جوامع محلی دیده نشده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست گفت: آتش سوزی یکی از عوامل اصلی تخریب محیط زیست است که در چند سال گذشته به علت خشکسالیهای مداوم، تغییر اقلیم و فشارهای زیاد ناشی از شرایط اقتصادی شاهد افزایش آتش سوزیها در این مراتع و جنگلها هستیم.
وی اظهار کرد: بر این اساس طی سنوات گذشته به طور مداوم با افزایش تعداد آتش سوزیها و کاهش بازه زمانی وقوع و دامنه مواجه هستیم، به عنوان مثال پیش از این و در منطقه زاگرس تا اواسط خرداد ماه آتش سوزی نداشتیم، اما امروز از فروردین ماه، شاهد وقوع آنش سوزی در این مناطق هستیم که تا آذرماه هم ادامه دارد، در هیرکانی هم بازه زمانی آتش سوزیها افزایش یافته است، بنابراین شرایط روز به روز سختتر و وخیمتر میشود.
وی گفت: سازمان حفاظت محیطزیست برای ١٢ درصد از خاک سرزمینی که از مناطق حفاظت شده و در وسعت ۱۹.۸ میلیون هکتار است برنامههای تخصصی اطفای حریق دارد که با همکاری جوامع محلی در قالب دورههای تخصصی و آموزشی شکل خواهد گرفت.
ظهرابی ادامه داد: عمده اولویت ما در آتش سوزیها پیشگیری، پیش بینی و پیش اگاهی است لذا آموزش در برنامههای ما قرار دارد، در این مسیر در منطقه زاگرس کار را به سمتی بردیم که به جای حضور مستمر و مداوم دولت در منطقه، مردم و جوامع محلی حضور داشته باشند و کار را به آنها واگذار کردیم، هفته گذشته جلسهای در لرستان داشتیم و تمام افرادی که در موضوع اطفای حریق تجربه دارند را گرد هم جمع کردیم و به این نتیجه رسیدیم که یک برنامه مشخص با رویکرد پیشگیری را تهیه و ساماندهی کنیم.
وی درباره به کارگیری تجهیزات جدید در روند اطفای حریق گفت: در محدوده هیرکانی به دلیل دسترسی سختتر، تمرکز ما بر نصب دوربینها و سنسورهایی است که وقوع حریق را اطلاعرسانی میکنند همچنین سامانهای که با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل دادههای دما، وزش باد و میزان مواد سوختنی، وقوع حریق را پیشبینی میکند، به ما در این زمینه کمک خواهد کرد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: سال گذشته با یک مجموعه دانش بنیان تفاهم نامهای امضا کردیم و بر اساس آن سامانهای در اختیار سازمان قرارگرفت که میتواند تا ۳ روز پیش ار وقوع آتش سوزی نسبت به علائم بروز آن هشدار دهد.
وی تأکید کرد: تمرکز ما در حفاظت از تنوع زیستی بر اساس دانشمحوری، مشارکتطلبی و مشارکتپذیری است. در کنار استفاده از فناوریهای نوین، نقش مشارکت مردمی در حفظ محیط زیست بسیار حیاتی است.
ظهرابی درباره دقت و عملکرد سیستم پیشبینی حریق جدید توضیح داد: سیستم پیشبینی طراحیشده با دقت بین ۷۰ تا ۷۵ درصد قادر است وقوع آتشسوزیها را پیشبینی کند، این پیشبینیها با استفاده از تجربیات گذشته، سوابق حریقهای قبلی و تحلیل عواملی مانند دسترسی به جادهها و مسیرهای پیادهروی ارتقا یافته است، این سیستم در واقع پتانسیل وقوع حریق را بررسی و اعلام میکند بنابراین از آنجا که انسان قابل پیشبینی نیست، پیشبینی حریقهایی با منشاء انسانی، ممکن نیست و این کار را تا حدودی دشوار میکند، اما این پیشبینیها تاکنون در بیشتر موارد صحیح بوده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی در مورد اقدامات جدید برای هوشمندسازی حفاظت از مناطق طبیعی نیز گفت: در سال ۱۳۹۷ با هماهنگی وزارت ارتباطات و اطلاعات در پارک ملی گلستان، سامانهای برای شناسایی حریق طراحی شد که متاسفانه با تغییر دولت به بهرهبرداری نرسید، اما اکنون با کمک مشاوران و شرکتهای دانشبنیان بومی، این سامانهها بهطور جدی در حال آزمایش و ارتقا هستند.
وی ادامه داد: یکی از برنامههای اصلی ما هوشمندسازی مناطق حفاظتی است، این سامانهها با استفاده از ابزارهای هوشمند مانند دوربینهای تعقیب و شناسایی موجودات، میتوانند به شناسایی سریعتر تخلفات و حریقهای احتمالی کمک کنند.
ظهرابی به همکاری با وزارت دفاع برای پیشبرد پروژههای هوشمندسازی در پارک ملی گلستان اشاره کرد و گفت: جلسات مختلفی با وزارت دفاع داشتهایم و نیازمندیهای لازم برای هوشمندسازی محیط زیست شناسایی شده است. در حال حاضر در مرحله انعقاد تفاهمنامه هستیم تا بتوانیم با تسهیلات لازم، این پروژهها را عملیاتی کنیم.
وی همچنین به اهمیت پایداری و حفظ و نگهداری این پروژهها اشاره کرد و گفت: یکی از چالشهای بزرگ در محیط زیست، پایداری سیستمها است، ما معتقدیم که برای موفقیت بیشتر در حفاظت از منابع طبیعی، باید مردم بهویژه فعالان محیط زیست را در این فرآیند مشارکت دهیم، با پیوند دادن مردم به این فعالیتها، میتوانیم بهرهبرداری بهینهای از منابع و تجهیزات داشته باشیم.
وی تاکید کرد: رئیس جمهور دستور ویژه داد که نهادها برای هوشمند سازی حفاظت با سازمان حفاظت محیط زیست همکاری کنند بر این اساس جلساتی با وزات دفاع و سازمان برنامه و بودجه داشتیم تا بتوانیم نیازهای خود در این زمینه را مرتفع کنیم، البته یکی از چالشهای پایداری این سیستمها است که باید برای پایدار کردن آنها از پتانسیل جوامع محلی و مشارکتهای مردمی استفاده کنیم.
ظهرابی گفت: از نظر تعداد نیرو و امکانات شرایط چندان مناسبی نداریم، در دنیا به ازای هر هزار تا ۲ هزار و ۶۰۰ هکتار یک محیط بان مستقر میشود که برای رسیدن به این هدف در ایران به ۱۲ هزار نیروی محیط بان نیاز داریم در حالیکه اکنون حدود ۴ هزار محیط بان داریم از این رو رفتن به سمت فناوریهای روز و تجهیز محیط بانیها امری ضروری است که سازمان محیط زیست در این مسیر گامهای اساسی برداشته است.
وی افزود: در چند سال گذشته سازمان محیط زیست به طور مداوم مناطق تحت مدیریت خود را گسترش داده بدون اینکه ساختار سازمان تغییری کند بنابراین اکنون دیگر آنچنان مناطق را گسترش نخواهیم داد مگر مناطق بسیار حساس و نقاط داغ تنوع زیستی، تمرکز خود را بر نحوه مدیریت و توسعه در این زمینه خواهیم گذاشت، در این راه مسیر را برای بخش خصوصی در قالب قرقهای اختصاصی و حفاظتهای مردمی باز گذاشتیم تا به بهترین شکل از این ظرفیت بهره ببریم.
وی اظهار کرد: امکانات ما برای اطفای حریق تخصصی نیستند بلکه یک سری ابزارهایی تغییر کاربری داده شده هستند که برخی برای این کار مناسب نیستند باید ابزارهای تخصصی داشته باشیم، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست نیز پیشنهاد ایجاد یگان تخصصی اطفای حریق داده است که امیدواریم هرچه زودتر میسر شود، اما امروز بر محیط بانان و جنگل بانان و جوامع محلی متکی هستیم.
منبع:ایرنا
