فاجعه آتش‌سوزی هنگ‌کنگ؛ ابعاد یک بحران مرگبار شهری
به گزارش مخاطب ۲۴، به نقل از سی ان ان، هنگ‌کنگ، در تنها چند ساعت کوتاه در بعدازظهر چهارشنبه، آنچه با یک آتش‌سوزی کوچک در طبقه اول یک ساختمان مسکونی آغاز شده بود، به سرعت به یک آتش‌سوزی مهیب تبدیل شد که هفت برج بلندمرتبه در یک مجتمع مسکن عمومی در هنگ‌کنگ را در بر گرفت.
دست‌کم ۱۲۸ نفر جان خود را از دست داده‌اند، حدود ۲۰۰ نفر مفقود شده‌اند، و هزاران نفر اکنون در شهری که به شدت با کمبود فضا روبه‌روست بی‌خانمان شده‌اند؛ شهری که قیمت ملک در آن از گران‌ترین‌های جهان است.
این آتش‌سوزی هنگ‌کنگ را که سابقه‌ای قوی در ایمنی دارد و به حوادث در این مقیاس عادت ندارد، شوکه کرده است.
علت آتش‌سوزی هنوز مشخص نیست. اما ساختمان‌های این مجموعه همگی در حال بازسازی بوده‌اند و بسیاری از پنجره‌ها با پلی‌استایرن بسیار قابل اشتعال مسدود شده بود؛ موادی که به گفته مقامات به گسترش سریع آتش کمک کرده است.
این موضوع، همراه با مجموعه‌ای از نواقص ایمنی دیگر، باعث شد تا مرگبارترین آتش‌سوزی چند دهه اخیر هنگ‌کنگ رقم بخورد.
در ادامه، جدول زمانی نحوه خارج شدن آتش از کنترل آمده است.
هنوز دقیقاً مشخص نیست که آتش‌سوزی چه زمانی در «وانگ فوک کورت»، یک مجموعه مسکونی شامل هشت برج ۳۲ طبقه در منطقه «تای پو» هنگ‌کنگ، آغاز شد. این مجتمع بیش از ۴۰۰۰ نفر را در خود جای داده است؛ بسیاری از آنان سالمند و کم‌درآمد هستند.
اما حدود ساعت ۲ بعدازظهر، «جکی»، یکی از ساکنان طبقه شانزدهم بلوک ۷، بوی دود را احساس کرد. او از شکاف کوچکی میان داربست‌های بیرون پنجره‌اش، شعله کوچکی را دید که در آپارتمانی نزدیک در حال سوختن بود.
جکی، که سی‌ان‌ان او را با نام مستعار معرفی می‌کند، سعی کرد با دفتر مدیریت ساختمان تماس بگیرد، اما نتوانست. یک نگهبان در لابی ساختمانش گفت که در بلوک ۶، یعنی برج «وانگ چونگ هاوس»، آتش‌سوزی رخ داده است؛ بنابراین جکی دوباره به طبقه خانه‌اش بازگشت.
نه دفتر مدیریت مجتمع و نه کمیته مالکان، به درخواست سی‌ان‌ان برای اظهار نظر پاسخی نداده‌اند.
آتش‌نشانی بعداً اعلام کرد که آتش ابتدا توری‌های سبزرنگِ پوشاننده بلوک ۶ را شعله‌ور کرده و سپس به تخته‌های پلی‌استایرن اطراف پنجره‌ها سرایت کرده و باعث شکستن شیشه‌ها و ورود آتش به داخل ساختمان شده است.
۲:۳۰ بعدازظهر
یکی از ساکنان به نام خانوادگی «لوک» که با مادرش در طبقه یازدهم بلوک ۴ زندگی می‌کند، با بوی دود که از پنجره باز می‌آمد از خواب بیدار شد.
۲:۴۵ بعدازظهر
شاهدان متعدد شروع به مشاهده آتش می‌کنند. یک کاربر شبکه‌های اجتماعی که بیرون قدم می‌زد، ویدیو‌هایی می‌گیرد که خوشه کوچکی از شعله‌ها را در میان داربست‌های اطراف طبقه اول یک ساختمان نشان می‌دهد؛ داربست‌هایی که معمولاً از تیرک‌های بامبو، طناب‌های نایلونی، ورق‌ها یا پوشش‌های پلاستیکی و لایه توری خارجی تشکیل شده‌اند.
«هری چونگ»، ساکن ۶۶ ساله بلوک ۲، صدای بلندی می‌شنود و وقتی بیرون را نگاه می‌کند آتش را در ساختمان دیگری می‌بیند. او وسایلش را جمع کرده و فرار می‌کند.
«موت یوان هو»، ساکن ۶۹ ساله بلوک ۲، نیز پس از دیدن دود در همین زمان تخلیه می‌کند.
۲:۵۱ بعدازظهر
اداره خدمات آتش‌نشانی هنگ‌کنگ اولین تماس درباره آتش‌سوزی را دریافت می‌کند؛ آتشی که در بلوک ۶ – «وانگ چونگ هاوس» – در حال سوختن است.
۲:۵۶ بعدازظهر
آتش‌نشانان تنها چند دقیقه پس از تماس می‌رسند، اما با آتشی روبه‌رو می‌شوند که سریع‌تر از توان خاموش‌کردن آن گسترش یافته است. داربست‌های اطراف بلوک ۶ شعله‌ور شده و آتش به داخل ساختمان و به بلوک‌های مجاور می‌جهد.
۲:۵۸ بعدازظهر
آتش با سرعت سرسام‌آور رشد می‌کند. شاهد عینی «محمد سلیمان» که در حال عبور با خودرو بود، حجم عظیم دود سیاه و شعله‌هایی را در طبقات بالاتر می‌بیند.
۳ بعدازظهر
یک ساکن ۶۵ ساله با نام خانوادگی «هو» پس از شنیدن آژیر آتش‌سوزی در بلوک ۱ ساختمان خود را تخلیه می‌کند.
«جیسون کانگ»، ساکن دیگر بلوک ۱، پیامی دریافت می‌کند که نشان می‌داد سقف ساختمانش در حال سوختن است.
یک ساعت از زمانی که جکی، ساکن بلوک ۷، آتش را دیده بود گذشته است. اکنون او دود را می‌بیند که وارد خانه‌اش می‌شود. او حوله‌های خیس را زیر در‌ها قرار داده و در حمام پنهان می‌شود.
۳:۰۲ بعدازظهر
آتش‌نشانی درجه هشدار را به سطح ۳ (در سیستم شش‌سطحی) افزایش می‌دهد – هرچه عدد بالاتر باشد، شدت آتش بیشتر است.
حدود ۳:۱۵ تا ۳:۳۰ بعدازظهر
ساکنانی که به‌سرعت تخلیه کرده‌اند می‌گویند آتش اکنون به بلوک‌های ۴، ۵ و ۷ سرایت کرده است. در ادامه، آتش به بلوک ۱ نیز می‌رسد، اما زمان دقیق روشن نیست.
حدود ۳:۳۰ آتش‌نشانان ارتباط خود را با یکی از نیرو‌ها از دست می‌دهند: «هو وای-هو» ۳۷ ساله که ۹ سال سابقه خدمت داشت.
۳:۳۴ بعدازظهر
هشدار آتش به سطح ۴ افزایش می‌یابد. امدادگران می‌گویند ریزش آوار کار را دشوار کرده است.
۴:۰۱ بعدازظهر
آتش‌نشان مفقودی، هو، با سوختگی صورت در حالی که روی زمین افتاده پیدا می‌شود. او به بیمارستان منتقل می‌گردد.
حدود ۴ بعدازظهر
جمعیت در خیابان‌ها و پل‌های اطراف جمع شده‌اند و با وحشت شاهد تلاش آتش‌نشانان برای مهار چندین ساختمان شعله‌ور هستند. صدای انفجار‌های بلند شنیده می‌شود و آوار فرو می‌ریزد.
در یکی از ویدیو‌هایی که یک شاهد به سی‌ان‌ان فرستاده، ساختمانی مجاور ابتدا سالم به نظر می‌رسد؛ اما با زوم دوربین، شعله کوچکی دیده می‌شود که روی مواد ساختمانی اطراف آن شروع به سوختن کرده است.
۴:۴۱ بعدازظهر
آتش‌نشان «هو وای-هو» در بیمارستان فوت می‌کند. این خبر موجی از اندوه و همدردی در جامعه شوکه‌شده ایجاد می‌کند.
۵ بعدازظهر
دولت نخستین موارد مرگ را اعلام می‌کند: چهار نفر، از جمله آتش‌نشان هو.
جکی همچنان در حمام پنهان است. او می‌گوید پلیس و آتش‌نشانان هر نیم ساعت به او تماس می‌گیرند و موقعیتش را می‌پرسند. او مطمئن نیست چه زمانی نجات خواهد یافت.
۶:۲۲ بعدازظهر
آتش به سطح هشدار ۵ – دومین سطح بالای سیستم – ارتقا پیدا می‌کند؛ تماس‌های درخواست کمک افزایش یافته‌اند. هنگ‌کنگ از ۱۹۹۷ تاکنون تنها دو آتش‌سوزی سطح ۵ داشته است.
حدود ۷:۰۵ بعدازظهر
سرانجام آتش‌نشانان به نجات جکی می‌رسند؛ پنج ساعت پس از اینکه او نخستین بار با دفتر مدیریت تماس گرفته بود. آنها برایش ماسک اکسیژن می‌گذارند و از طریق آسانسور او را بیرون می‌آورند.
تا این لحظه آپارتمانش کاملاً در دود غلیظ خفه شده است. او می‌گوید در تمام مدت حتی یک‌بار آژیر آتش‌سوزی را نشنیده است.
۹ شب
تعداد کشته‌ها به ۱۳ نفر رسیده و مقامات تأیید می‌کنند که هفت مورد از هشت برج اکنون در آتش می‌سوزند.
آتش‌نشانان هنوز نمی‌توانند به برخی ساکنان طبقات بالا دسترسی پیدا کنند. از افراد گرفتار خواسته می‌شود با تلفن تماس بگیرند، موقعیتشان را اعلام کنند و در‌ها و پنجره‌ها را با نوار و دستمال خیس ببندند.
هم‌اکنون عملیات در بالاترین سطح است: ۷۶۷ آتش‌نشان در محل حضور دارند، اما سقوط آوار و داربست‌ها عملیات نجات را مختل می‌کند.
۹:۳۰ شب
۹۰۰ نفر از ساکنان به پناهگاه‌های موقت پناه برده‌اند، به گفته «جان لی» رهبر شهر.
وقتی سی‌ان‌ان حوالی ۱۰ شب به یکی از این پناهگاه‌ها می‌رود، فضای آن مملو از فعالیت است: کارکنان و داوطلبان در سرمای شب آب، غذا و پتو توزیع می‌کنند.
۱:۳۰ بامداد پنج‌شنبه ۲۷ نوامبر
تعداد کشته‌ها به ۳۶ نفر، و تعداد مفقودان به ۲۷۹ نفر می‌رسد، طبق گفته جان لی. تنها آثار پراکنده‌ای از آتش در چهار ساختمان باقی مانده است.
۳:۳۰ بامداد
پلیس به سی‌ان‌ان تأیید می‌کند که سه مرد را به ظن قتل غیرعمد دستگیر کرده است.
۵:۴۸ بامداد
تعداد کشته‌ها به ۴۴ می‌رسد. پلیس جزئیات بیشتری درباره بازداشت‌ها ارائه می‌دهد: دو مدیر و یک مشاور از یک شرکت ساختمانی.
برای نخستین بار مقامات نظری درباره علت گسترش مهیب آتش ارائه می‌کنند و سه مرد را به «سهل‌انگاری فاحش» متهم می‌کنند، چرا که آتش‌نشانان گزارش داده بودند پنجره‌ها با تخته‌های پلی‌استایرنِ بسیار قابل اشتعال مسدود شده بودند.
پلیس بعداً تأیید می‌کند که همین پلی‌استایرن باعث شد آتش به سرعت در برج‌ها اوج بگیرد و گسترده شود.
اکنون نزدیک به سپیده‌دم است. هنگ‌کنگی‌ها تازه بیدار می‌شوند و ابعاد فاجعه آشکارتر می‌شود؛ شمار قربانیان همچنان رو به افزایش است.
مقامات تحت فشار شدید افکار عمومی عزادار و خشمگین، تحقیقات جنایی و ضدفساد را آغاز کرده‌اند.
۳ بعدازظهر
آتش‌نشانی اعلام می‌کند که آتش در چهار ساختمان «تقریباً مهار شده» و سه ساختمان دیگر «عملاً تحت کنترل» هستند. تعداد کشته‌ها به ۵۵ نفر رسیده است.
حدود ۲۴ ساعت پس از آغاز آتش‌سوزی، ابعاد فاجعه به‌تدریج آشکار شد – و شمار قربانیان در روز‌های بعد همچنان رو به افزایش بود.
مقامات که تحت فشار شدیدِ افکار عمومی عزادار و خشمگین قرار گرفته‌اند، تحقیقات جنایی و ضدفساد را آغاز کرده و روز جمعه هشت نفر دیگر را که با پروژه بازسازی در ارتباط بودند، بازداشت کردند.
اما برای بازماندگان و خانواده‌های داغدار، شاید هیچ پاسخی نتواند دردِ آنچه از دست داده‌اند را تسکین دهد.
منبع: سی ان ان
