برنامه پاپ لئو چهاردهم در خاورمیانه چیست؟
مخاطب۲۴، «موتوکو ریچ»، رئیس دفتر منطقه‌ای نیویورک‌تایمز در رم در گزارش دیروز چهارشنبه نوشت، در عوض، او به منطقه‌ای جنگ‌زده و درگیر اختلافات مذهبی خواهد رفت که عمیق‌ترین چالش‌های دیپلماتیک و ژئوپلیتیک دوران تصدی‌اش تاکنون را برای او رقم زده است. او با رهبران مذهبی در داخل و خارج از کلیسا و همچنین با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، دیدار خواهد کرد. او با بازدید از بیمارستان‌ها و خواندن مراسم عشای ربانی در استانبول و بندر بیروت که در انفجار سال۲۰۲۰ ویران شد، مومنان را گرد هم خواهد آورد.
از بسیاری جهات، این مقاصد از نظر تاریخی منطقی هستند. این منطقه صدها سال زادگاه و مرکز مسیحیت بوده است. استانبول - که زمانی قسطنطنیه نام داشت - بیش از یک هزاره پایتخت امپراتوری‌های روم و بیزانس بود و در قلب شکافی چند صد ساله بین مسیحیان کاتولیک و ارتدکس قرار داشت. تصمیم پاپ برای سفر به آنجا نشان‌دهنده علاقه به ایجاد پل‌هایی بین شاخه‌های مختلف دین است. «فیونا مک‌کالوم گینی»، محقق کاتولیک‌های مارونی و مسیحیت خاورمیانه، گفت: «این فقط گذشته مسیحیت نیست. این زمان حال است و آنها بسیار امیدوارند که آینده نیز باشد». سفر افتتاحیه پاپ لئو- فراتر از درخواست از مسیحیان- نشان می‌دهد که او می‌خواهد پیامی را که از اولین سخنرانی یکشنبه‌اش در ماه مه، زمانی که خواستار صلح شد، ارسال کرد، برجسته کند.
چرا ترکیه؟
تا حدودی، ترکیه یک نتیجه قطعی بود. اگرچه تعداد کمی از کاتولیک‌ها در آنجا زندگی می‌کنند، پاپ فرانسیس، سلف لئو، قبل از اینکه بیمار شود، قصد داشت امسال به این کشور سفر کند. او می‌خواست از مکان باستانی نیقیه (ایزنیک امروزی) بازدید کند تا هزار و هفتصدمین سالگرد اولین شورای جهانی نیقیه را گرامی بدارد. در آن جلسه مهم اسقف‌ها و رهبران کلیسا در سال ۳۲۵، این گروه اعتقادنامه‌ای را تدوین کرد که همه کاتولیک‌ها - و در واقع اکثر مسیحیان - هنوز هم در طول عبادت یکشنبه آن را تلاوت می‌کنند و بر باور خود مبنی بر پسر خدا بودن عیسی مسیح تاکید دارند.
دکتر دیوید مکسول، استاد الهیات سیستماتیک در مدرسه علمیه کنکوردیا در سنت لوئیس، گفت: «این پذیرفته‌شده‌ترین بیانیه ایمانی در مسیحیت خارج از کتاب مقدس است». گرامیداشت سالگرد شورا نمادی از تمایل پاپ برای ارتباط با سایر فرقه‌های مسیحی است. پاپ لئو در نامه‌ای که روز یکشنبه منتشر شد، نوشت: «این شورا الگویی از وحدت واقعی در تنوع مشروع را به ما ارائه می‌دهد.» کاتولیک‌ها حدود هزار سال پیش به‌دلیل اختلافات کلامی، قرن‌ها قبل از جدایی پروتستان‌ها از کاتولیک، از کلیساهای ارتدوکس شرقی جدا شدند. واتیکان تنها از دهه۱۹۶۰ سعی در التیام اختلافات خود با سایر فرقه‌های مسیحی داشته است.
کیمبرلی بلچر، دانشیار الهیات در نوتردام، گفت: «ما یاد گرفته‌ایم که به چیزهایی که ما را متحد می‌کند، نگاه کنیم.» با توجه به اینکه ترکیه اکنون اکثریت مسلمان دارد، لئو نه تنها به دنبال برقراری ارتباط با سایر مسیحیان، بلکه به دنبال ارتباط با جهان اسلام است. دیدار با رئیس‌جمهور اردوغان فرصتی برای بهبود روابط با رهبری است که یکی از بزرگ‌ترین کلیساهای سابق مسیحی جهان را به مسجد تبدیل کرده است.
چرا لبنان؟
پاپ فرانسیس گهگاه از تمایل خود برای سفر به لبنان صحبت می‌کرد؛ اما هرگز به آنجا نرفت. لئو اولین پاپی خواهد بود که از زمان سفر پاپ بندیکت شانزدهم در سال۲۰۱۲، زمانی که جنگ داخلی در سوریه در جریان بود، به آنجا سفر می‌کند. با سفر به لبنان، لئو از حضور کاتولیک‌های مارونی که بزرگ‌ترین گروه کاتولیک‌ها در خاورمیانه را تشکیل می‌دهند، حمایت خواهد کرد. جمعیت آنها از اوج خود در چند دهه پیش کاهش یافته است، عمدتا به این دلیل که بسیاری از آنها مهاجرت کرده‌اند. بازدید از بندر بیروت راه دیگری است که پاپ می‌تواند حمایت خود را از لبنانی‌های رنج‌دیده نشان دهد. رهبران محلی معتقدند که لئو، با رهبران سیاسی، از جمله «عون» رئیس‌جمهور کاتولیک مارونی، «نواف سلام»، نخست‌وزیر سنی و «نبیه بری»، مسلمان شیعه دیدار خواهد کرد. برخی حضور پاپ را به‌عنوان فشار ضمنی بر طرفین برای حفظ آتش‌بس شکننده‌شان می‌دانند.
