چرخش آمریکا؛ دو راهی سرنوشت‌ساز زلنسکی در برابر طرح ۲۸ بندی
به گزارش مخاطب ۲۴، به نقل از سی ان ان، طرح ۲۸ ماده‌ای که توسط فرستادگان آمریکا و روسیه تدوین و این هفته به اوکراین ارائه شد، دارای یک ضرب‌الاجل و یک تهدید ضمنی بود: یا آن را امضا کنید یا با خطر رها شدن از سوی آمریکا روبه‌رو شوید.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز جمعه گفت رئیس‌جمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی «باید این طرح آمریکا را دوست داشته باشد»، و نشان داد که تمایلی به مذاکره ندارد؛ و اعلام کرد که او فقط تا پنج‌شنبه فرصت پذیرش دارد.
زلنسکی در سخنرانی غمگینانه‌ای خطاب به ملت در روز جمعه، این طرح را به‌عنوان انتخابی میان از دست دادن آمریکا به‌عنوان متحد و تسلیم‌شدن در برابر خواسته‌های روسیه توصیف کرد؛ خواسته‌هایی که بسیاری از ۲۸ بند طرح، آنها را تأمین می‌کند.
اگر کی‌یف حمایت آمریکا را از دست بدهد، پیامد‌های آن برای تأمین سلاح، دسترسی به اطلاعات، و بحران‌های داخلی– از جمله کمبود نیرو، بحران مالی و کاهش اعتماد مردم به دولتی که گرفتار رسوایی است – بسیار شدید خواهد بود.
مهم‌تر از همه، رد این پیشنهاد به معنای جدایی راهبردی از آمریکا خواهد بود؛ با پیامد‌هایی عظیم برای اوکراین و متحدان اروپایی‌اش. این اقدام می‌تواند باعث شود آمریکا از جنگ عقب‌نشینی کند، از تضمین‌های امنیتی خود برای اوکراین صرف‌نظر کند و به زلنسکی و اروپایی‌ها بگوید: «خودتان تنها هستید.»
خط لوله تسلیحات
عدم دریافت سلاح‌های آمریکایی به اوکراین آسیب می‌زند، اما نه به اندازه سه سال پیش. بخشی از این تغییر به دلیل تحول جنگ است: پهپاد‌ها جای تانک‌ها و خودرو‌های زرهی را گرفته‌اند.
همچنین، جریان کمک‌های اروپا اکنون بزرگ‌تر از آمریکاست: از آغاز جنگ تا ژوئن ۲۰۲۵، اروپا حداقل ۴۰ میلیارد دلار کمک نظامی اختصاص داده که ۵ میلیارد دلار بیشتر از آمریکاست.
بزرگترین آسیب قطع کمک آمریکا به پدافند هوایی اوکراین وارد می‌شود؛ به‌ویژه سامانه‌های پاتریوت. حتی اگر آمریکا ارسال موشک‌ها و قطعات یدکی را متوقف کند، ممکن است به کشور‌های اروپایی اجازه ادامه کمک بدهد.
اوکراین همچنین مقدار محدودی از موشک‌های مؤثر ATACMS آمریکا داشته است.
دولت ترامپ نشان داده که تمایل بیشتری برای فروش تسلیحات به صندوق اروپایی PURL به ارزش حدود ۹۰ میلیارد دلار دارد، اما اگر کی‌یف این طرح را رد کند، ممکن است این برنامه را متوقف کند.
از سوی دیگر، اوکراین صنعت قوی‌ای در زمینه پهپاد و موشک ساخته است؛ مقام‌های اوکراینی گفته‌اند ۹۰٪ پهپاد‌های مورد استفاده ساخت داخل است.
اشتراک‌گذاری اطلاعات
آمریکا در ماه مارس و پس از دیدار پرحاشیه ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید، برای مدتی اشتراک اطلاعات با اوکراین را متوقف کرد.
نوع دقیق این همکاری فاش نشده، اما احتمالاً شامل:
هشدار‌های اولیه موشکی روسیه
تحلیل لحظه‌ای تحرکات نیرو‌های روسیه
زلنسکی در اکتبر گفت که تمام پدافند‌های هوایی اوکراین بدون اطلاعات آمریکا کارایی محدودی خواهند داشت.
اطلاعات آمریکا همچنین برای حملات اوکراین در عمق خاک روسیه استفاده شده است.
اروپایی‌ها در حال تقویت توان اطلاعاتی خود هستند، اما این فرایندی است که سال‌ها طول می‌کشد.
نیرو و پول
بزرگترین مشکلات اوکراین داخلی است:
بحران نیروی انسانی: ده‌ها هزار سرباز فقط در هفت ماه نخست سال فرار کرده‌اند.
بسیاری از واحد‌های پیاده‌نظام کم‌نیرو هستند.
کاهش سن خدمت نظامی یک موضوع سیاسی انفجاری است.
اگر کی‌یف طرح را رد کند، احتمالاً حمایت آمریکا از بودجه اوکراین نیز قطع می‌شود. صندوق بین‌المللی پول می‌گوید اوکراین در سال آینده ۶۵ میلیارد دلار کمک بودجه‌ای نیاز دارد.
اتحادیه اروپا نیز در تلاش است از دارایی‌های مسدود شده روسیه به عنوان ضمانت استفاده کند، اما توافق در این‌باره دشوار است.
طرح ۲۸ ماده‌ای که توسط استیو ویتکاف (فرستاده ترامپ) و کریل دمیتریف (مقام روسی) تهیه شده، این روند را تهدید می‌کند.
طرح می‌گوید:
«۱۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده روسیه در تلاش‌های بازسازی اوکراین سرمایه‌گذاری می‌شود و آمریکا ۵۰٪ سود را دریافت می‌کند.»
«دارایی‌های مسدود شده روسیه در اروپا آزاد خواهند شد» — در حالی که آمریکا کنترل این دارایی‌ها را ندارد.
تضمین‌های امنیتی
طرح می‌گوید اوکراین «تضمین امنیتی قابل اعتماد» دریافت خواهد کرد، اما هیچ جزئیاتی ارائه نشده است.
جملاتی مثل «انتظار می‌رود روسیه به کشور‌های همسایه حمله نکند» باعث بی‌اعتمادی کی‌یف شده است.
گزارش‌هایی وجود دارد که ضمیمه طرح می‌گوید حمله عمده روسیه به خطوط آتش‌بس، حمله‌ای علیه «امنیت جامعه فراآتلانتیک» محسوب خواهد شد.
اما CNN نتوانسته این بند را تأیید کند.
بدون تضمین‌های مشخص و قانونی، بعید است زلنسکی این طرح کلی را بپذیرد.
اما رد آن نیز خطر وجودی دارد.
پوتین مدت‌هاست رؤیای جدایی اروپا از آمریکا را در سر دارد. کرملین از زمان روی کار آمدن ترامپ بار‌ها تلاش کرده کمک‌های آمریکا به اوکراین را بی‌ثمر نشان دهد.
طرح ۲۸ ماده‌ای با نگاه مبهم دولت کنونی آمریکا به ناتو همخوانی دارد؛ طرح می‌گوید:
«گفت‌و‌گو میان روسیه و ناتو با میانجیگری آمریکا انجام خواهد شد» — یعنی آمریکا از نقش متحد به نقش داور تنزل می‌یابد.
رهبران اروپایی، ژاپن و کانادا روز شنبه گفتند این طرح «نیازمند کار بیشتر» است و نگرانی خود را از «محدودیت‌های پیشنهادی بر نیرو‌های مسلح اوکراین» ابراز کردند.
برخی اروپایی‌ها این لحظه را نقطه عطف تاریخی می‌دانند.
گابریلیوس لندسبرگیس، وزیر خارجه پیشین لیتوانی، نوشت:
«بار‌ها به ما گفته شده که امنیت اوکراین، و بنابراین امنیت اروپا، مسئولیت اروپا خواهد بود؛ و اکنون همین‌طور است.»
یک لحظه سرنوشت‌ساز
تنها یک ماه پیش، زلنسکی گفت در تماس تلفنی با ترامپ «فرصت‌های تقویت پدافند هوایی» را بررسی کرده و «ایده‌های خوبی» برای تقویت اوکراین روی میز است.
این گزینه‌ها اکنون از بین رفته‌اند.
از دست دادن سلاح‌ها، اطلاعات، و تأثیر فوری آنها بر میدان نبرد – جایی که روسیه در حال پیشروی است – بسیار مهم است.
اما این خطر که آمریکا آماده پاداش دادن به تجاوزگری پوتین باشد و خود را از موفق‌ترین اتحاد امنیتی جهان (ناتو) جدا کند، بسیار بزرگ‌تر است.
آن اپلبام می‌نویسد:
«سنتی طولانی از توافق قدرت‌های بزرگ اروپا بر سر سرنوشت کشور‌های کوچک وجود دارد که رنج‌های عظیمی به‌بار آورده است.»
او این طرح جدید را در کنار پیمان مولوتوف–ریبنتروپ و توافق یالتا قرار می‌دهد و هشدار می‌دهد که می‌تواند سرآغاز دوره‌ای تاریک باشد.
منبع:سی ان ان
