سقوط قریب‌الوقوع پوکروفسک؛ نبردی نمادین برای پوتین
به گزارش مخاطب ۲۴، به نقل از سی ان ان، نیروهای روسیه در آستانه‌ی تصرف شهر شرقی اوکراین، «پوکروفسک» قرار دارند — پیروزی‌ای نمادین که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، طی ۲۱ ماه گذشته با هزینه‌ای فزاینده در پی آن بوده است.
در روز‌های اخیر نبرد‌ها در داخل شهر شدت گرفته، پس از آن‌که نیروهای روس موفق شدند وارد شهر شوند. سقوط پوکروفسک — که ارزش راهبردی آن تا حد زیادی از بین رفته، اما همچنان بزرگ‌ترین پیروزی مسکو از سال ۲۰۲۳ تاکنون به شمار می‌رود — اکنون تقریباً اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد، بنا به گفته‌ی منابع میدانی.
کیف ادعا‌های روسیه مبنی بر محاصره‌ی کامل نیروهای اوکراینی در پوکروفسک را رد کرده و روز چهارشنبه اعلام نمود که عملیات فعالی برای جلوگیری از پیشروی روسیه همچنان ادامه دارد؛ اما سربازان اوکراینی در میدان از واقعیتی هرچه تیره‌تر سخن می‌گویند.
یک نمای هوایی از شهر ویران‌شده‌ی پوکروفسک که در مه صبحگاهی پوشیده شده و ماه‌ها درگیر نبرد‌های شدید بوده، در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۵ ثبت شده است.
«وضعیت دشوار است، درگیری از همه نوع وجود دارد — نبرد‌های تن‌به‌تن در مناطق شهری و گلوله‌باران با انواع سلاح‌ها»، یکی از فرماندهان گردان‌ها به سی‌ان‌ان گفت و به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود.
او افزود: «ما تقریباً محاصره شده‌ایم، اما به این شرایط عادت داریم.» سرباز دیگری نیز که خواست نامش فاش نشود، گفت ارتش روسیه همچنان با شمار زیادی نیرو به پیشروی ادامه می‌دهد.
اوکراینی از واحد پهپادی «پیکی بلایندرز» گفت: «شدت تحرکات آنها به حدی است که اپراتور‌های پهپاد ما نمی‌توانند با سرعتشان هماهنگ شوند. روس‌ها اغلب به صورت گروه‌های سه‌نفره حرکت می‌کنند، به این امید که دو نفرشان کشته شوند ولی یکی بتواند خود را به شهر برساند و در آنجا موضع بگیرد. حدود صد گروه از این نوع می‌توانند در یک روز عبور کنند.»
نبردی نمادین
اینکه روس‌ها حاضرند برای پیشروی یک سرباز، دو نفر را از دست بدهند شاید عجیب به نظر برسد، اما با مشاهدات پژوهشگران بین‌المللی هم‌خوانی دارد؛ کسانی که تلفات سنگین روسیه را در اطراف پوکروفسک ثبت کرده‌اند، هرچند تصرف این شهر عملاً تغییر راهبردی چندانی ایجاد نمی‌کند.
دلیلش این است که نبرد پوکروفسک دیگر جنگی برای یک نقطه‌ی لجستیکی مهم نیست؛ بلکه اکنون به جنگی نمادین تبدیل شده است.
جورج باروس، رئیس بخش روسیه و اطلاعات جغرافیایی مؤسسه‌ی مطالعات جنگ در واشنگتن، می‌گوید:
«از نظر نظامی، این نبرد معنا ندارد.»
پوکروفسک زمانی برای اوکراینی‌ها مهم تلقی می‌شد، چون در تقاطع راه‌های اصلی و خطوط راه‌آهن قرار داشت که به دونتسک و کوستیانتینیوکا در شرق و به دنیپرو و زاپوریژیا در غرب منتهی می‌شد.
او گفت: «این شهر از نظر عملیاتی مهم بود، چون خط تدارکاتی را پشتیبانی می‌کرد که به سایر مواضع تاکتیکی اوکراین در روستا‌ها و مناطق اطراف گسترش می‌یافت.».
اما از تابستان، وقتی روسیه شروع به محاصره‌ی پوکروفسک کرد، شرایط تغییر یافت.
حملات مکرر پهپادی و توپخانه‌ای به بزرگراه‌ها و خطوط ریلی باعث شد کیف مسیر‌های جایگزین تدارکاتی بیابد و نقش مرکزی پوکروفسک در پشتیبانی لجستیکی از بین برود — که خود برای روس‌ها موفقیتی بزرگ بود.
این شهر همچنین آخرین معدن فعال زغال‌سنگ کُک اوکراین را در خود داشت، اما اوایل امسال تعطیل شد.
باروس افزود: «از این نقطه به بعد، تصرف پوکروفسک دیگر دستاورد عملیاتی خاصی برای روس‌ها ندارد، چون آنچه را لازم داشتند قبلاً به دست آورده‌اند.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، اوایل هفته‌ی جاری گفت روسیه حدود ۱۷۰ هزار نیرو در منطقه برای پشتیبانی از حمله به پوکروفسک مستقر کرده است.
در حالی‌که پوکروفسک تقریباً به ویرانه تبدیل شده و ارزش راهبردی‌اش از میان رفته، این شهر به نمادی از مقاومت و پیروزی بدل شده است — و در جنگی که عمدتاً به بن‌بست رسیده، چنین نماد‌هایی اهمیت زیادی دارند.
پوکروفسک در صورت سقوط، بزرگ‌ترین شهری خواهد بود که روسیه از زمان تصرف باخموت در ماه مه ۲۰۲۳ فتح کرده است. پیش از جنگ حدود ۶۰ هزار نفر در آن زندگی می‌کردند، اما بیشترشان پس از حمله‌ی تمام‌عیار روسیه در فوریه‌ی ۲۰۲۲ گریخته‌اند. بنا به اعلام مقامات اوکراین، تنها حدود ۱۲۰۰ غیرنظامی در شهر باقی مانده‌اند.
برخی از این افراد فرصت فرار را از دست داده‌اند — و تخلیه در حال حاضر غیرممکن است —، اما برخی دیگر شاید در انتظار ورود نیروهای روس باشند. وزارت دفاع روسیه ویدئویی منتشر کرده که ظاهراً تخلیه‌ی ساکنان پوکروفسک به مناطق تحت کنترل روسیه را نشان می‌دهد.
باروس گفت: «از نظر سیاسی و تبلیغاتی، پوکروفسک بسیار مهم است، زیرا پوتین بار‌ها در بیانیه‌های ملی و بین‌المللی خود به لزوم تصرف آن اشاره کرده است.»
او افزود: «پوتین در حال اجرای کارزار اطلاعاتی‌ای است که می‌کوشد پیروزی نظامی روسیه را اجتناب‌ناپذیر جلوه دهد.»
«دستور عقب‌نشینی وجود ندارد»
پوتین آشکارا هدف خود را تصرف کامل استان‌های دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین، و نیز خرسون و زاپوریژیا در جنوب اعلام کرده است.
تصرف پوکروفسک به روسیه اجازه می‌دهد تمرکز خود را به سمت رشته‌شهر‌های صنعتی شمال‌شرقی، که ستون فقرات دفاع اوکراین در منطقه هستند، معطوف کند.
یکی از سربازان تیپ ۱۲۹ اوکراین که اکنون در نزدیکی کوستیانتینیوکا مستقر است، به سی‌ان‌ان گفت:
«انتظار می‌رود به‌محض اینکه روس‌ها با پوکروفسک و شهر همسایه‌اش میرنوهراد کار را تمام کنند، فشار بر کوستیانتینیوکا افزایش یابد و سپس به سمت دروژکیوکا حرکت کنند.»
او گفت یگانش به تعداد کافی نیرو و خودروی زرهی دسترسی ندارد.
بزرگ‌ترین نگرانی نیروهای اوکراینی، به گفته‌ی او، این است که رهبری کشور بخواهد تا آخرین لحظه در پوکروفسک بماند، چون رها کردن شهر شکست بزرگی به حساب خواهد آمد.
او افزود: «هیچ دستور عقب‌نشینی صادر نشده، با آن‌که همه می‌دانند سقوط پوکروفسک اجتناب‌ناپذیر است. این شهر مدت‌ها مقاومت کرد، اما نیرو‌ها فرسوده شدند و نیروهای کمکی به‌موقع نرسیدند.»
او هشدار داد که هرچه عقب‌نشینی دیرتر انجام شود، خطرناک‌تر خواهد بود — تجربه‌ای که در نبرد‌های باخموت (۲۰۲۳) و آودی‌یفکا (۲۰۲۴) نیز تکرار شد و منجر به تلفات سنگین نیروهای اوکراینی گردید.
او گفت: «ما باید از یک گلوگاه عبور کنیم، و قطعاً می‌دانید که خروج از محاصره چه میزان تلفات در پی دارد.»
منبع:سی ان ان
