راز محبوبیت گربه‌های نارنجی لو فت!
مخاطب ۲۴، کریس کیلین، استاد علوم ژنتیک دانشگاه استنفورد، سال‌هاست درگیر پرسشی قدیمی درباره گربه نارنجی است؛ گربه‌هایی پرصدا، دوست‌داشتنی و اغلب نر که نزدیک به ۸۰ درصد از گربه‌های نارنجی خانگی را تشکیل می‌دهند. چرا تنها در میان پستانداران، رنگ نارنجی در گربه‌ها به جنسیت وابسته است؟
پژوهش تازه‌ای که در سال ۲۰۲۵ منتشر شده، پاسخی برای این معما ارائه می‌دهد. تیم کیلین موفق شده جهش ژنتیکی خاصی را در کروموزوم X شناسایی کند که مسئول ایجاد رنگ نارنجی در گربه‌هاست. این جهش باعث فعال شدن ژنی به نام Arhgap ۳۶ در سلول‌های رنگدانه‌ای می‌شود؛ ژنی که در انسان با برخی تومور‌های عصبی‌غددی مرتبط است، اما تاکنون هیچ نقشی در رنگ بدن هیچ جانوری نداشته است.
در اغلب پستانداران، رنگ‌های زرد یا نارنجی حاصل تغییراتی در دو ژن شناخته‌شده است که در هر دو جنس وجود دارند. اما در گربه‌ها، ماجرا متفاوت است: جهشی روی کروموزوم X موجب می‌شود این ژنِ «سرکش» در بافتی فعال شود که نباید—سلول‌های تولیدکننده رنگ مو. نتیجه، توقف بخشی از مسیر تولید ملانین و پیدایش رنگی درخشان و نارنجی است.
از آنجا که گربه‌های ماده دو کروموزوم X دارند، تنها در صورتی کاملاً نارنجی می‌شوند که هر دو نسخه ژن را داشته باشند، که اتفاقی نادر است. در بیشتر موارد، آنها ترکیبی از نارنجی و سیاه‌اند و به شکل معروف «کالیکو» یا لاک‌پشتی دیده می‌شوند. بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد این جهش قدیمی است؛ نقاشی‌های قرون وسطا از قرن دوازدهم میلادی نیز گربه‌های کالیکو را نشان می‌دهند، نشانه‌ای از اینکه این ویژگی از آغاز اهلی شدن گربه‌ها وجود داشته است.
با وجود این، بررسی‌ها نشان داد که فعالیت ژن Arhgap ۳۶ تنها در سلول‌های رنگدانه‌ای تغییر می‌کند و هیچ نشانه‌ای از اثر آن بر سایر اندام‌ها مانند مغز یا قلب دیده نشده است. بنابراین، شوخ‌طبعی یا شیطنت مشهور گربه‌های نارنجی احتمالاً بیشتر به جنسیت آنها مربوط است تا به ژن رنگشان.
این پژوهش نه‌تنها یکی از راز‌های قدیمی ژنتیک گربه‌ها را روشن کرد، بلکه نمونه‌ای جذاب از چگونگی نقش خطا‌های مولکولی در پدید آمدن ویژگی‌های تازه در زیست‌شناسی ارائه می‌دهد.
