توافق قاهره دیگر برای وضعیت موجود کارایی ندارد
مخاطب ۲۴، عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (یکشنبه) ۱۳ مهر ۱۴۰۴ پس از شرکت در نشستی با حضور سفرا، کارداران و روسای نمایندگی‌های خارجی و بین‌المللی مقیم تهران در جمع خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی گفت:امروز جلسه‌ای را برای همه سفرا و روسای نمایندگی‌های خارجی تشکیل دادیم برای توضیح آخرین وضعیت مباحث مطرح شده در نیویورک و اقدامات در شورای امنیت و بحث اسنپ‌بک. لازم بود توضیحاتی داده شود و اینکه خیلی صریح و با جزئیات با کشور‌های مختلف صحبت کنیم و آنها را در جریان مواضع خود و مواضع طرف مقابل و اقدامات دیپلماتیکی که صورت گرفت و پاسخ زیاده خواهانه آنها به همه پیشنهادات قرار دادیم.
وزیر خارجه افزود: درباره آثار و تبعات تصمیم اتخاذشده توضیحاتی ارائه شود تا همگان در جریان باشند که کشور‌های غربی در شورای امنیت چه وضعیتی را به وجود آوردند و چه مخاطراتی در پی آن ممکن است پیش بیاید. چه مشکلات حقوقی و سیاسی به وجود خواهد آمد. وی گفت: اینکه ایران چگونه برای یک راه‌حل مذاکراتی منصفانه و متعادل تلاش کرده است، و این کشور‌های غربی بودند که به این تلاش‌ها پاسخ منفی دادند به دلیل درخواست‌ها و تقاضا‌های زیاده‌خواهانه غیرمعقول خودشان.
عراقچی بیان کرد: سه کشور اروپایی در هرگونه راه‌حل مذاکراتی آینده نقش بسیار کمتری ایفا خواهند کرد. وی در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس گفت که توافق قاهره دیگر برای وضعیت موجود کارایی ندارد.
ما یک توافقی را با آژانس امضا کردیم در خصوص شکل جدید همکاری‌های بین ایران و آژانس. دلیل آن هم کاملا روشن بود با توجه به تغییرات میدانی و حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، همکاری با آژانس مثل گذشته نمی‌تواند صورت بگیرد و به خاطر تهدیدات امنیتی و نگرانی‌های امنیتی که وجود دارد و نگرانی‌های ایمنی که وجود دارد قطعا باید چارچوب جدیدی برای همکاری تعریف شود و آژانس هم توافق کرد که به چارچوب جدید نیاز است.
وزیر خارجه ادامه داد: چندین دور مذاکره صورت گرفت و نهایتا در قاهره به سرانجام رسید و این توافق را امضا کردیم. مسلما توافق قاهره نمی‌تواند مبنایی برای همکاری ما با آژانس باشد و تصمیم ما در خصوص همکاری با آژانس اعلام خواهد شد ولی همینطور که بعد از امضای تفاهم در قاهره اعلام کردم اسنپ‌بک همه شرایط را عوض می‌کند و ما با شرایط جدیدی مواجه خواهیم بود. مثل حمله نظامی که شرایط را عوض کرد. تصمیمات جدید باید گرفته شود و از نظر من توافق قاهره دیگر برای وضعیت موجود کارایی ندارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: برای اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران و اثبات حسن نیت ایران برای رسیدن به یک راه‌حل مذاکره شده و مورد توافق که منافع ایران را هم در بر داشته باشد و ضمنا اعتمادسازی کند ایران هر راهی که باید می‌رفته را رفته است. وی اضافه کرد: ما وارد همکاری با آژانس شدیم گفت‌و‌گو‌های دیپلماتیک و رایزنی‌ها را انجام دادیم. پیشنهادات سازنده، منصفانه و کاملا متوازن را ارائه دادیم و هیچ بهانه‌ای الان در دست کشور‌های غربی نیست که ایران را متهم کنند که مثلا از مذاکره دوری کرده، با آژانس همکاری نکرده است. هیچ دلیل موجهی برای اینکه بگویند چرا اسنپ‌بک را انجام بدهند، ندارند.
عراقچی گفت: مثل بار گذشته که هیچ دلیلی برای اینکه حمله نظامی به ایران صورت گرفت، نبود، در حالی که ما مشغول مذاکره بودیم. الان هم کاملا حقانیت ایران روشن شده و مواضع کاملا مشروع و توجیه پذیر ایران برای همه کشور‌ها باز شده است.
عراقچی خاطرنشان کرد: امروز در جلسه با سفرای خارجی مقیم تهران کاملا توضیح دادم. اینکه جمهوری اسلامی ایران چگونه حسن نیت خود را در عمل نشان داده و ثابت کرده که به دنبال افزایش تنش، درگیری و به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و فقط به دنبال احقاق حقوق خود است و از حقوق خود کوتاه نمی‌آید. ولی در عین حال برای هر راه‌حلی که بتواند اعتماد را ایجاد کند، آمادگی داریم.
رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: بار گذشته وقتی حمله نظامی صورت گرفت بیش از ۱۲۰ کشور در دنیا و تقریبا همه سازمان‌های بین‌المللی این حملات را محکوم کرده و از ایران حمایت کرده و اعلام همبستگی کردند. چون ایران یک بازیگر خردمند و معقول در عرصه روابط بین‌الملل بود و مشغول مذاکره بود که حمله صورت گرفت و الان هم یک بار دیگر نشان داده شد که ایران یک بازیگر خردمند، معقول و در عین حال هوشمند در عرصه روابط بین‌الملل است و از حقوق خود نمی‌گذرد ولی در عین حال برای هر راه‌حلی که بتواند منافع هر دو طرف را تأمین و نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ایجاد اعتماد کند، آمادگی دارد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره نقشی که سه کشور اروپایی از این به بعد و بعد از فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک در پرونده هسته‌ای ایران خواهند داشت هم گفت: یک تجربه ثابت شده است که هیچ راه‌حلی به جز راه‌حل دیپلماتیک مذاکره شده درباره برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد و این در سال‌های اخیر به اثبات رسیده است.
عراقچی ادامه داد: بار‌ها تهدید به حمله نظامی کردند و امتحان کردند که حمله نظامی نمی‌تواند این مشکل را حل کند. اروپایی‌ها نیز تهدید به اجرای اسنپ‌بک کردند، پاسخ ما همین بود که همان طور که حمله نظامی نتوانست راه‌حل نهایی برای موضوع هسته‌ای ایران باشد اسنپ‌بک هم به همین ترتیب نخواهد توانست یک راه‌حل باشد و فقط یک راه‌حل نهایی و مذاکراتی را پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌کند.
وی گفت: این واقعیت است که اتفاق افتاده ۳ کشور اروپایی به خیال خودشان یک اهرمی را در دست داشتند، اهرم اسنپ‌بک و تهدید به اجرای آن می‌کردند الان این اهرم را به کار گرفتند و نتیجه‌اش را دیدند و هیچ اتفاقی نیفتاد که بتواند مشکلی را حل کند و صرفا دیپلماسی را سخت‌تر و پیچیده‌تر کردند.
وزیر خارجه بیان کرد: دیپلماسی هیچ وقت به پایان نمی‌رسد و دیپلماسی همیشه هست ولی اینکه چگونه و با چه طرف‌هایی و با چه شرایطی صورت می‌گیرد محل بحث است و طبیعتا الان ما با شرایط کاملا متفاوتی نسبت به گذشته مواجهیم. سه کشور اروپایی قطعاً نقش خودشان را کمرنگ‌تر کردند و توجیه مذاکراتی با خودشان را تقریبا از بین بردند و در هرگونه راه‌حل مذاکراتی آینده تصور می‌کنم نقش بسیار کمتری از گذشته خواهند داشت.
وزیر خارجه در پاسخ به سؤال دیگری درباره شروطی که در رسانه‌ها مطرح شده، گفت: شروطی که در رسانه‌ها مدعی شدند گذاشته شده هیچ کدام رسما به ما گفته نشده است. در ماه‌های اخیر فقط در موضوع هسته‌ای با آمریکایی‌ها صحبت غیرمستقیم داشتیم و پیام‌هایی البته به صورت مستقیم و غیرمستقیم و با واسطه و بی واسطه بین ما و طرف آمریکایی تبادل شده است.
وی گفت: هیچگاه هیچ موضوعی جز موضوع هسته‌ای مورد گفت‌وگوی ما نبوده است. در این تبادلات، پیشنهادات ما کاملاً روشن بود و فکر می‌کنیم اگر به پیشنهاد ما توجه می‌شد و فرصت برای دیپلماسی را از بین نمی‌بردند یا محدود نمی‌کردند حصول یک راه‌حل مذاکره شده و دیپلماتیک دور از دسترس نبود.
عراقچی بیان کرد: الان هم می‌تواند اینگونه باشد اگر که با حسن نیت برای مذاکراتی بیایند که منفعت متقابل طرفین را در بر داشته باشد. منتها تفاوتش با گذشته این است که یک موضوع جدیدی اضافه شده کاری که در شورای امنیت انجام دادند و هر مذاکره‌ای در آینده این کار را سخت‌تر می‌کند و کار مشکل تری خواهد بود که به یک راه‌حل توافق شده برسیم ولی وزارت امور خارجه به تلاش‌های خودش برای اعمال دیپلماسی ادامه خواهد داد، از نظر ما هیچگاه نمی‌شود نقش دیپلماسی را کنار گذاشت و نادیده گرفت و ما به تلاش‌های خود ادامه خواهیم داد ولی با توجه به تغییر شرایط هم بعد از حمله نظامی و هم بعد از اسنپ‌بک شرایط تغییر کرده است و مذاکره مثل گذشته حتما نخواهد بود.
