فرسایش دموکراسی آمریکا زیر سایه تصمیم‌های ترامپ
مخاطب ۲۴، به گزارش سی ان ان، نیویورک، عالی‌ترین مقام آمار اقتصادی کشور برکنار شد. استقلال بانک مرکزی در حال تضعیف است. دولت فدرال سهام شرکت‌های خصوصی را می‌خرد و خواستار سهمی از درآمد آنهاست. قدرت ریاست‌جمهوری برای اعمال تعرفه‌ها به شکلی بی‌سابقه استفاده شده است؛ و نهاد‌های فدرال رسانه‌ها را به‌خاطر برنامه‌های طنز شبانه تهدید می‌کنند.
تمام این رویداد‌ها امسال اتفاق افتاده‌اند؛ نه در یک کشور جهان‌سومی، بلکه در برجسته‌ترین دموکراسی جهان تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ.
برخی دانشمندان علوم سیاسی معتقدند الگوی خطرناکی در حال شکل‌گیری است که نشان می‌دهد دموکراسی آمریکا در زمان حال تضعیف می‌شود. این مسئله پیامد‌های عظیمی برای اقتصاد و دنیای کسب‌وکار ایالات متحده دارد.
«من هرگز این‌قدر درباره دموکراسی در آمریکا نگران نبوده‌ام.» این را ونسا ویلیامسون، پژوهشگر ارشد مطالعات حکمرانی در اندیشکده غیرحزبی بروکینگز، در گفت‌وگوی تلفنی با CNN گفت.
مدیران عامل شرکت‌ها نیز نگران‌اند — حتی اگر به‌طور علنی سکوت کنند تا از خشم کاخ سفید در امان بمانند.
به گفته جفری سوننفلد، استاد دانشگاه ییل که به‌خاطر ارتباطات گسترده‌اش «نجواگر مدیرعامل‌ها» نامیده می‌شود، رهبران تجاری در خفا «بسیار نگران» وضعیت دموکراسی در آمریکا هستند.
او افزود: «ما شاهد فرسایش جدی بنیان‌های دموکراسی بوده‌ایم.»
تحقیقات نشان می‌دهد که دموکراسی‌ها معمولاً از نظر مالی شکوفا می‌شوند.
ویلیامسون گفت: «دموکراسی برای اقتصاد مفید است و خودکامگی برای اقتصاد مضر. دیکتاتور‌ها معمولاً مدیریت خوبی بر اقتصاد ندارند. با افول نهاد‌های دموکراتیک، سیاست‌گذاری هم بی‌ثبات می‌شود.»
طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ با عنوان «دموکراسی واقعاً باعث رشد می‌شود» که در مجله اقتصاد سیاسی دانشگاه شیکاگو منتشر شد، دموکراتیک‌شدن کشور‌ها در بلندمدت به افزایش حدود ۲۰ درصدی تولید ناخالص داخلی سرانه منجر می‌شود.
این اثرات مثبت به دلیل سرمایه‌گذاری بیشتر در سرمایه فیزیکی، آموزش و سلامت به وجود می‌آید.
«فرسایش سریع» دموکراسی
از سوی دیگر، پژوهشگران دریافته‌اند کشور‌هایی که تحت رهبری پوپولیست‌ها اداره می‌شوند، در وضعیت بدتری قرار می‌گیرند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ در American Economic Review نتیجه گرفت: «رهبران پوپولیست معمولاً اثر منفی بلندمدتی بر مسیر‌های اقتصادی و سیاسی کشور‌ها بر جای می‌گذارند.»
آنها ۵۱ رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر پوپولیست از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۲۰ را بررسی کردند و دریافتند که پس از ۱۵ سال، تولید ناخالص داخلی سرانه این کشور‌ها ۱۰ درصد کمتر از حالت فرضی بدون پوپولیست‌هاست.
به گفته نویسندگان: «پوپولیست‌ها غالباً به‌عنوان سیاستمداران ضدسیستم بر سر کار می‌آیند که ادعا می‌کنند نماینده مردم عادی‌اند و می‌خواهند وضعیت اقتصادی آنها را بهبود بخشند. اما معمولاً چنین نمی‌شود.»
ویلیامسون گفت ایالات متحده در سال‌های اخیر «به‌تدریج دچار فرسایش دموکراتیک شد» و «امسال این روند به سرعت رخ داده است.»
او افزود: «نگران‌کننده این است که به سمت بدترین سناریو‌هایی می‌رویم که قبلاً تصور کرده بودم.»
پاسخ کاخ سفید
در بیانیه‌ای، کوش دِسای، سخنگوی کاخ سفید، استدلال کرد که دولت ترامپ در حال «بازگرداندن اعتماد و پویایی اقتصادی» است و به «هزاران میلیارد دلار سرمایه‌گذاری» شرکت‌هایی مانند اپل، انویدیا و مرک اشاره کرد.
او گفت: «این دانشمندان سیاسی باید در دوران بایدن اعتراض می‌کردند؛ زمانی که مقامات بایدن با فشار بر شبکه‌های اجتماعی آزادی بیان آمریکایی‌ها را سانسور کردند، کشورمان را با میلیون‌ها مهاجر غیرقانونی پر کردند و از سیستم قضایی برای هدف قرار دادن مخالفان سیاسی استفاده کردند — علاوه بر اینکه شدیدترین بحران تورمی دهه‌های اخیر را بر مردم عادی تحمیل کردند.»
به گفته دِسای: «دولت ترامپ در حال اصلاح اضافه‌روی‌ها، ناکارآمدی‌ها و سیاسی‌سازی‌های دولت قبلی است و همزمان تهاجمی‌ترین برنامه رشد اقتصادی تاریخ معاصر را اجرا می‌کند.»
فشار بر رسانه‌ها
آخرین نقطه مناقشه: برندان کار، رئیس کمیسیون فدرال ارتباطات (FCC) که توسط ترامپ منصوب شده، تهدید کرد اگر دیزنی و ABC درباره اظهارنظر‌های کمدین جیمی کیمل در مورد قتل فعال محافظه‌کار چارلی کرک اقدامی نکنند، با مشکلاتی مواجه خواهند شد.
اندکی بعد، ABC برنامه کیمل را تعلیق نامحدود کرد؛ اقدامی که ترامپ از آن استقبال نمود.
ویلیامسون گفت: «این دقیقاً همان چیزی است که در یک کشور غیردموکراتیک انتظارش را دارید. این مستقیماً از کتابچه راهنمای حکومت‌های خودکامه بیرون آمده است.»
سوننفلد نیز تهدید‌های ترامپ به لغو مجوز‌های رسانه‌ای به دلیل پوشش انتقادی دولت را «وحشتناک» خواند و افزود: «فرسایش آزادی بیان در رسانه‌ها واقعاً نگران‌کننده است.»
حمله به استقلال نهاد‌های اقتصادی
ترامپ برخی را با شدت حملاتش به فدرال رزرو شگفت‌زده کرده است. او ماه گذشته لیزا کوک، عضو هیئت‌مدیره فدرال رزرو را اخراج کرد و این مقام اکنون از دولت شکایت کرده است.
پس از گزارش ناامیدکننده اشتغال در اول اوت، ترامپ نیز رئیس اداره آمار کار (BLS) را اخراج و بدون مدرک او را متهم به دستکاری آمار کرد.
اریکا مک‌انترفر، رئیس برکنارشده BLS، گفت: «این برکناری هیچ معنایی نداشت. اخراج بالاترین مقام آماری کشور یک گام خطرناک است. این حمله به استقلال نهادی است که به اندازه فدرال رزرو برای ثبات اقتصادی اهمیت دارد. پیامد‌های اقتصادی جدی دارد.»
دخالت در شرکت‌های خصوصی
ترامپ همچنین با رویکردی سنگین به شرکت‌های خصوصی وارد شده است.
او استعفای مدیرعامل اینتل، لیپ-بو تان، را به‌خاطر روابطش با چین خواستار شد. سپس خودش در سرمایه‌گذاری ۸.۹ میلیارد دلاری دولت در اینتل مشارکت کرد.
اگرچه برخی مانند سناتور برنی سندرز از این سرمایه‌گذاری استقبال کردند، اما جمهوری‌خواهان زیادی آن را نگران‌کننده می‌دانند.
داگلاس هولتز-ایکن، مشاور اقتصادی دولت جورج بوش، گفت: «ما سال‌ها به جهان یاد دادیم که شرکت‌های دولتی ناعادلانه‌اند. اما حالا اینتل به یک شرکت دولتی تبدیل شده است. دولت نباید درگیر شود.»
او افزود: «اینتل اکنون جیب‌های عمیق‌تری از هر کسی دارد و از نظر سیاسی، هرگز اجازه نمی‌دهیم شکست بخورد. این به معنای دخالت بیش از حد دولت است.»
این سرمایه‌گذاری پس از آن انجام شد که دولت ترامپ خریداری US Steel توسط شرکت ژاپنی نیپون استیل را تأیید کرد و در این معامله سهم طلایی (Golden Share) برای دولت در نظر گرفت که می‌تواند بر تصمیمات شرکت اثرگذار باشد.
در ژوئیه نیز وزارت دفاع بزرگترین سهامدار شرکت MP Materials شد، بزرگترین تولیدکننده عناصر نادر خاکی در آمریکا.
«مگا به مائوئیسم رسیده است»
مایک پنس، معاون سابق ترامپ، هفته گذشته در CNBC گفت: «مالکیت دولتی کسب‌وکار‌ها در چین و روسیه رایج است — دو کشوری که فاصله زیادی با دموکراسی دارند.»
او افزود: «این اقدامات کشور ما را به جایگاه خطرناکی کشانده و باید در برابر آن به‌شدت مقاومت کنیم.»
سوننفلد پا را فراتر گذاشت و گفت: «این شبیه به این است که جنبش MAGA به مائوئیسم و حتی مارکسیسم رسیده است.»
با این حال، بسیاری از مدیران عامل شرکت‌ها در ملأ عام درباره این موضوع سکوت کرده‌اند، چون می‌دانند در صورت اعتراض، خشم رئیس‌جمهور را برمی‌انگیزند.
ترامپ در ماه مه تهدید کرد که بر تمام واردات شرکت اسباب‌بازی‌سازی مَتِل تعرفه ۱۰۰ درصدی اعمال خواهد کرد، پس از آنکه مدیرعامل این شرکت اعلام کرد شاید به دلیل تعرفه‌ها ناچار به افزایش قیمت شود.
سوننفلد گفت در خلوت، مدیران عامل نگرانی عمیقی درباره فشار بر دموکراسی در آمریکا ابراز کرده‌اند. به گفته او، جامعه کسب‌وکار «تکه‌تکه» شده و به‌جای یک صدا، بخش‌به‌بخش با رئیس‌جمهور مذاکره می‌کند.
او افزود: «ما شاهد آن صدا‌های قوی و یکپارچه نیستیم. اما باید باشند. چون آنها واقعاً نگران‌اند.»
منبع: سی ان ان
