نفت، کسری بودجه و انتظارات؛ سه ضلع تعیین نرخ دلار
مخاطب ۲۴، قیمت دلار طی نیمه نخست امسال با نوسانات قابل توجهی همراه بوده است. در حال حاضر، قیمت دلار در بازار آزاد در محدوده ۹۸ تا ۹۹ هزار تومان در نوسان است. برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که در صورت تداوم عرضه بازارساز و عدم وقوع تحولات سیاسی منفی، دلار ممکن است در محدوده ۹۴ تا ۹۶ هزار تومان تثبیت شود.
در سناریوی خوش‌بینانه، در صورت گشایش‌های سیاسی و اقتصادی، احتمال کاهش قیمت دلار به محدوده ۸۹ تا ۹۱ هزار تومان هم وجود دارد. اما در صورت بروز بحران‌های سیاسی یا اقتصادی، قیمت دلار می‌تواند به سرعت به ۱۰۱ تا ۱۰۳ هزار تومان یا بالاتر افزایش یابد. در مجموع، پیش‌بینی قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۴ بستگی به تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی، سیاست‌های اقتصادی دولت و میزان عرضه و تقاضای ارز در بازار دارد. در صورت ثبات نسبی شرایط، احتمال نوسانات محدود در محدوده ۹۲ تا ۹۷ هزار تومان وجود دارد. اما ارزش ذاتی دلار چقدر است و قیمت این ارز تحت چه عواملی افزایش یا کاهش ملموس را تجربه خواهد کرد؟
ارزش واقعی دلار ۸۵ هزار تومان است
سجاد بوربور، کارشناس بازارهای مالی اظهار کرد: «در حال حاضر اقتصاد ایران با نقدینگی حدود ۱۱ هزار همتی در شرایط ناپایداری قرار دارد. ارزش دلار روی کاغذ زیر ۸۵ هزار تومان است، اما در بازار به دلیل عواملی خاص، قیمت آن در کانال‌های ۹۷ تا ۹۸ هزار تومان در نوسان است.»
او توضیح داد: «باید بین ارزش واقعی و قیمت بازار دلار تفکیک قائل شویم. مثلا در مورد یک خانه، وقتی از چند بنگاه استعلام می‌گیرید، ممکن است قیمت پیشنهادی ۱۵ میلیارد تومان باشد، اما ارزش واقعی آن ۲۰ میلیارد تومان است. اگر پول فوری نیاز داشته باشید، ممکن است آن را به قیمت پایین‌تر بفروشید.»
بوربور افزود: «درباره دلار هم همین‌طور است؛ ارزش واقعی دلار حدود ۸۵ هزار تومان است، اما به دلیل انتظارات تورمی و اتفاقات سال ۱۴۰۳ که آثار انباشته چند سال را یک‌جا نشان داد، قیمت بازار در کانال‌های بالاتر معامله می‌شود.»
انتظارات تورمی قیمت دلار را حبابی کرده است
این کارشناس بازارهای مالی تاکید کرد: «وجود ریسک‌هایی مانند احتمال جنگ یا مکانیسم اسنپ‌بک باعث شده انتظارات تورمی افزایش یابد و قیمت دلار از ارزش واقعی آن فاصله بگیرد، به‌طوری‌که می‌توان گفت دلار در حال حاضر حبابی است.»
او بیان کرد: «این فاصله به خاطر انتظارات تورمی است که از سال ۱۴۰۳ ناشی شده و ادامه جنگ، اسنپ‌بک و داستان‌سرایی‌های مختلف در مورد آن، انتظارات را بالا برده است.»
قیمت‌گذاری دلار به میزان فروش نفت وابسته است
بوربور گفت: «محور اصلی ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری دلار به میزان فروش نفت وابسته است. صادرات غیرنفتی ایران کمتر تحت تاثیر تحریم‌هاست و به‌راحتی می‌توان تحریم‌ها را دور زد، اما صادرات نفت به دلیل رصدپذیری بالا با چالش‌های بیشتری مواجه است.»
او افزود: «طبق گزارش شرکت «کپلر» که نقل و انتقال‌های نفتی جهان را رصد می‌کند، مقصد ۹۳ درصد صادرات نفت ایران به چین است.»
خرید نفت ایران از سوی چین حتی در صورت فعال‌شدن مکانیزم ماشه آثار اسنپ‌بک را خنثی می‌کند
بوربور گفت: «حتی با وجود تحریم‌های جدید آمریکا علیه نهاد‌ها و کشتی‌های مرتبط با تجارت نفت ایران که همین چند هفته پیش حدود ۲۰ نهاد دیگر نیز مشمول آنها شدند، صادرات نفت به چین افزایش یافته است.»
او ادامه داد: «اگر مکانیسم اسنپ‌بک فعال شود، اما چین همچنان از ایران نفت بخرد، آثار این مکانیسم تا حد زیادی خنثی خواهد شد.»
اگر ایران روزانه دست‌کم ۱.۶ میلیون بشکه نفت بفروشد دلار زیر ۹۰ هزار تومان قرار می‌گیرد
بوربور تشریح کرد: «اگر ایران مانند عید سال گذشته یعنی حدود یک میلیون و ۶۵۰ هزار بشکه در روز به طور میانگین نفت بفروشد، قیمت دلار بالای ۹۰ هزار تومان نخواهد رفت. اما اگر اسنپ‌بک فعال شود و فروش نفت به یک میلیون بشکه در روز کاهش یابد، ارزش دلار به ۱۰۰ هزار تومان می‌رسد و ممکن است تا ۱۱۵ هزار تومان حرکت کند.»
او افزود: «در بدترین سناریو، اگر جنگ رخ دهد و فروش نفت به ۴۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد، قیمت دلار به ۱۱۵ هزار تومان خواهد رسید.» بوربور تاکید کرد: «سناریوی محتمل‌تر، قیمتی بین ۱۱۰ تا ۱۱۵ هزار تومان است.»
کسری بودجه ۲۸ درصدی فشار را بر دلار افزایش می‌دهد
این کارشناس بازارهای مالی اظهار داشت: «ایران با کسری بودجه ساختاری حدود ۲۸ درصد مواجه است که به طور میانگین باعث رشد ۲۸ درصدی نقدینگی در هر سال می‌شود.»
او توضیح داد: «این کسری بودجه مزمن در سنوات گذشته همواره وجود داشته و در پیش‌بینی‌های ارائه‌شده برای قیمت دلار، تاثیر کسری بودجه و آسیب‌های ناشی از جنگ ۱۲ روزه اقتصاد ایران در نظر گرفته شده است.»
بوربور افزود: «رشد ۲۸ درصدی نقدینگی به طور میانگین نشان‌دهنده کسری بودجه‌ای است که به طور مداوم بر اقتصاد فشار وارد می‌کند و بر افزایش قیمت دلار اثرگذار است.» او تاکید کرد: «ما همیشه کسری بودجه داشتیم و پیش‌بینی دلار با در نظر گرفتن آن گفته شده است.»
منبع: تجارت نیوز
