مخاطب۲۴، مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز جمعه ۲۱ شهریور با اکثریت قاطع، قطعنامهای با عنوان «اعلامیه نیویورک» را به تصویب رساند؛ سندی هفت صفحهای که هدف آن فراهمکردن مسیر برای تشکیل کشور مستقل فلسطین است. این قطعنامه با ۱۴۲ رأی موافق، ۱۰ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع به تصویب رسید و به باور بسیاری از تحلیلگران، یکی از مهمترین تحولات دیپلماتیک در موضوع فلسطین طی سالهای اخیر محسوب میشود.
این بیانیه نه تنها بر راهحل دو کشوری تأکید دارد، بلکه خواستار خلع سلاح کامل حماس و پایان نقش این گروه در اداره غزه شده است. متن قطعنامه تصریح میکند که «حماس باید کنترل غزه را واگذار کرده و سلاحهای خود را به تشکیلات خودگردان فلسطینی تحویل دهد.» در کنار این موضوع، حملات ۷ اکتبر علیه غیرنظامیان محکوم و بر ضرورت آزادی گروگانها تأکید شده است.
فرانسه و عربستان سعودی که میزبان کنفرانس مقدماتی این قطعنامه در ماه ژوئیه بودند، از این اقدام استقبال کردند. امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، پس از رأیگیری اظهار داشت: «با هم مسیری برگشتناپذیر به سوی صلح ترسیم میکنیم.» همچنین ژاننوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، تأکید کرد که این تصمیم جامعه جهانی، حماس را در انزوای بینالمللی قرار میدهد.
در بخش دیگری از قطعنامه به ایجاد یک «مأموریت بینالمللی موقت برای ثبات غزه» اشاره شده است؛ نیرویی متشکل از کشورهای عربی و اروپایی که قرار است جایگزین حضور نیروهای اسرائیلی شود و زمینه انتقال مسئولیتهای امنیتی به تشکیلات خودگردان فلسطین را فراهم آورد. همزمان، قطعنامه حملات اسرائیل علیه غیرنظامیان و زیرساختهای حیاتی در غزه را که منجر به محاصره و بحران انسانی شده، محکوم میکند.
این رأیگیری پیش از نشست سران جهان در ۲۲ سپتامبر صورت گرفت؛ نشستی که ریاست آن را مکرون بر عهده خواهد داشت و قرار است رهبران متعددی از جمله ولیعهد عربستان و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، ولو به صورت مجازی، در آن مشارکت کنند.
در عرصه بینالمللی، شماری از کشورها همچون بریتانیا، کانادا، استرالیا و بلژیک اعلام کردهاند که در پی فرانسه به رسمیت شناختن فلسطین خواهند پرداخت. در مقابل، ایالات متحده و اسرائیل با شدت تلاش میکنند این روند را متوقف کنند. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، نیز در همین چارچوب به اسرائیل سفر کرده تا بر تعهد مشترک واشنگتن و تلآویو در مخالفت با شناسایی فلسطین تأکید کند. اسرائیل نیز با تهدید به الحاق بخشهایی از کرانه باختری و فشارهای دیپلماتیک علیه فرانسه واکنش نشان داده است.
این مصوبه نه تنها فشار دیپلماتیک بر اسرائیل و آمریکا را افزایش میدهد، بلکه توازن سیاسی خاورمیانه را تحت تأثیر قرار خواهد داد. تقویت جایگاه تشکیلات خودگردان و حذف حماس از معادله غزه میتواند مسیر جدیدی در روند صلح ترسیم کند؛ هرچند چالشهای امنیتی و مخالفتهای شدید همچنان پابرجاست.