ترامپ و پوتین اروپا را مقصر بن‌بست صلح اوکراین دانستند
مخاطب ۲۴، به گزارش سی ان ان، دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین دوباره هم‌نظر شده‌اند.
رؤسای جمهور آمریکا و روسیه هر دو اکنون اروپا را مسئول بن‌بست در تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ اوکراین می‌دانند، سه هفته پس از دیدار پر سر و صدا ولی کم‌اثر آنها در آلاسکا.
ترامپ در تماس تلفنی با رهبران اروپایی در روز پنج‌شنبه خواستار تلاش بیشتر اروپا شد — حتی با وجود اینکه تنها فعالیت دیپلماتیک تدریجی مرتبط با جنگ از سوی متحدان ترانس‌آتلانتیک آمریکا است که در حال تلاش برای تنظیم تضمین‌های امنیتی برای حفاظت از اوکراین پس از هر توافق صلح هستند.
آخرین تغییر در دیپلماسی نامنظم ترامپ درباره اوکراین یک روز پس از آن رخ داد که به خبرنگاران گفت قصد دارد به زودی دوباره با پوتین صحبت کند تا «مشخص کند که چه کاری قرار است انجام شود.» او از پاسخ به این سوال خودداری کرد که آیا اگر پوتین به کند کردن ابتکار صلح ادامه دهد، تحریم‌های شدید مستقیم علیه روسیه را تأیید خواهد کرد یا خیر، پس از آنکه رئیس جمهور روسیه ضرب‌الاجل‌های دو هفته‌ای متعددی را نادیده گرفت که آخرین آن روز جمعه به پایان می‌رسد. ترامپ در دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید گفت: «هر تصمیمی که او بگیرد، ما یا خوشحال خواهیم شد یا ناراحت؛ و اگر ناراحت باشیم، شما خواهید دید که اتفاقاتی می‌افتد.»
ترامپ پنج‌شنبه با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، به همراه دیگر رهبران اروپایی صحبت کرد. رئیس جمهور اوکراین پس از آن گفت که گفت‌و‌گو‌ها در مورد فشار اقتصادی بر روسیه و «محروم کردن ماشین جنگ روسیه از پول» بوده است.
اما پیام طرف آمریکایی پس از این گفت‌و‌گو بیشتر اروپا را مقصر دانست تا روسیه.
یک مقام کاخ سفید پس از تماس گفت: «ترامپ تأکید کرد که اروپا باید خرید نفت روسیه که جنگ را تأمین مالی می‌کند متوقف کند — چرا که روسیه در یک سال گذشته ۱.۱ میلیارد یورو از فروش سوخت به اتحادیه اروپا دریافت کرده است.» این مقام افزود: «رئیس جمهور همچنین تأکید کرد که رهبران اروپایی باید بر چین برای تأمین مالی تلاش‌های جنگی روسیه فشار اقتصادی وارد کنند.»
از یک سو، ترامپ درست می‌گوید. با توجه به تهدید امنیتی جدی که کشور‌های اروپایی از روسیه می‌بینند، عجیب است که هنوز کشور‌هایی در اتحادیه اروپا انرژی روسیه را می‌خرند در حالی که غرب تحریم‌هایی را برای تضعیف اقتصاد مسکو پس از تهاجم غیرقانونی ۲۰۲۲ به اوکراین اعمال کرده است.
با این حال، مانند بسیاری از مواضع ترامپ درباره جنگ، فشار او بر اروپا دارای عناصر غیرمنطقی و حتی ریاکارانه است. به هر حال، او از اروپا می‌خواهد چین را به دلیل خرید نفت روسیه تحت فشار قرار دهد، در حالی که خودش حاضر نیست به پکن تحریم اعمال کند. آمریکا در حال انجام مذاکرات تجاری با چین است، پس از آنکه ترامپ جنگ تجاری با تعرفه‌های بالا را آغاز کرد، علیرغم شرایط نسبتاً نامطلوب آمریکا. ترامپ به نظر نمی‌رسد که بخواهد کاری کند که شانس دستیابی به توافق را کاهش دهد.
اما موضع او نسبت به اروپا مشابه برخوردش با دوست پیشین دیگری است، هند، که تحت تعرفه ۵۰ درصدی صادرات به آمریکا قرار دارد که ترامپ آن را به دلیل خرید نفت روسیه توجیه کرده است. این اقدام او تلاش سه دهه‌ای روسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه را برای خارج نگه داشتن هند از مدار قدرت آسیایی دیگر چین، به هم زد.
هزینه استراتژی او این هفته زمانی مشخص شد که رئیس جمهور چین شی جین پینگ از نخست وزیر هند نارندرا مودی استقبال گرمی در نشست رهبران اقتدارگرا به عمل آورد. مودی نیز به مدت یک ساعت در لیموزین پوتین بود، یادآور سواری رهبر روسیه در خودروی زره‌پوش ترامپ در نشست آلاسکا سه هفته پیش.
به هر حال، افزایش فشار بر اروپا برای کاهش خرید نفت پوتین بعید است تعیین‌کننده باشد. قاره اروپا در حال کاهش وابستگی به انرژی روسیه است، زیرا جنگ در اوکراین ادامه دارد. روسیه زمانی بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نفت به اتحادیه اروپا بود، اما اعضا ممنوعیت صادرات دریایی نفت و محصولات پالایش شده را اعمال کرده‌اند. بر اساس گزارش CNN، واردات نفت به اروپا در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ به ۱.۷۲ میلیارد دلار کاهش یافته که در مقایسه با ۱۶.۴ میلیارد دلار در دوره مشابه سال ۲۰۲۱، کاهش قابل توجهی است.
روسیه در عین حال استراتژی کلاسیک خود را برای ایجاد اختلاف میان متحدان ناتو تشدید کرده تا فضایی برای پیشروی نیروهایش در جبهه‌های شرقی اوکراین ایجاد کند.
در سفرش به چین، پوتین با نخست وزیر اسلواکی، رابرت فیچو، دیدار و اروپایی‌ها را به تحریک «هیستری» درباره نقشه احتمالی مسکو برای حمله به اروپا متهم کرد. او گفت: «هر فرد عاقلی کاملاً می‌داند که روسیه هرگز نخواسته، ندارد و نخواهد داشت که به کسی حمله کند.» این سخنان از سوی رئیسی است که نیروهایش در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۲۲ وارد اوکراین شدند.
در آلاسکا، پوتین هشدار داد — در حالی که در کنار رئیس جمهور آمریکا ایستاده بود که بار‌ها متحدان آمریکا را نقد کرده — که اروپا نباید «سنگ‌اندازی» در دیپلماسی او با ترامپ ایجاد کند؛ و اوایل این هفته، کمیسیون اروپا اعلام کرد که هواپیمایی که رئیس ارشد این نهاد، اورزولا فون درلاین، را به بلغارستان منتقل می‌کرد، در هنگام فرود مورد هدف اختلال در ناوبری GPS قرار گرفته است و روسیه مظنون به دست داشتن در این حادثه است. مسکو این ادعا را «جعلی» و نشانه «پارانویا»ی اروپایی‌ها خواند.
در انتقاد دیگری به اروپا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، ماریا زاخارووا، گفت که روسیه هرگونه استقرار نیرو‌های خارجی در اوکراین در صورت توافق صلح را «غیرقابل قبول» می‌داند. این آخرین تلاش مسکو برای خنثی کردن تلاش اروپایی‌ها برای ایجاد نیروی تضمین امنیتی پس از جنگ است.
هیچ نشانه‌ای هم از دیدار پوتین و زلنسکی که مقام‌های کاخ سفید پیش‌بینی کرده بودند دو هفته پیش برگزار شود، دیده نمی‌شود. پوتین پیشنهاد داد که مذاکرات در مسکو برگزار شود، اما از آنجا که زلنسکی در چنین محلی احساس امنیت نخواهد کرد، این پیشنهاد نوعی مانع‌تراشی دیگر به نظر می‌رسد.
ترامپ قبلاً گفته بود که می‌خواهد به عنوان میانجی در این مذاکرات حضور داشته باشد، اما اکنون به موضع روسیه بازگشته که باید ابتدا دیدار یک‌به‌یک انجام شود. متحدان اوکراین نگرانند که پوتین در دیدار دوطرفه نقشه‌ای برای مقابله با زلنسکی طراحی کند تا بعداً به ترامپ بگوید زلنسکی روند صلح را خراب کرده است.
یک جرقه امید در پنج‌شنبه دیده شد — اگرچه مشروط به موفقیت کم‌احتمال ابتکار صلح ترامپ که قبل از آغاز به کار واقعی متوقف شد.
پس از تماس ترامپ، زلنسکی و اعضای «ائتلاف داوطلب» متحدان اوکراین، رئیس جمهور فرانسه امانوئل ماکرون گفت که ۲۶ کشور تعهد کرده‌اند که در صورت نهایی شدن توافق آتش‌بس، در نیروی حافظ صلح احتمالی مشارکت کنند.
ماکرون گفت که علاوه بر تقویت نیرو‌های مسلح اوکراین و استقرار سربازان اروپایی در اوکراین، سومین مؤلفه تضمین‌های امنیتی اوکراین باید «چتر امنیتی آمریکایی» باشد. آمریکا به متحدان گفته است که در صورت رسیدن به توافق صلح با روسیه، آماده نقش محدودی در تضمین امنیت اوکراین است.
در پایان هفته‌ای که حرکت بسیار کمی به سوی صلح در اوکراین دیده شد، جای تعجب نیست که ترامپ احساس ناامیدی می‌کند.
اما هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که او ایده بزرگی برای شکستن بن‌بست داشته باشد.
منبع: سی ان ان
