تاسیان تمام شد!

مخاطب ۲۴- سریال «تاسیان» شروعی جنجالی داشت. جمعه ـ ۱۹ بهمن ماه ۱۴۰۳ ـ در حالی که انتشار نامه‌ای از سوی ساترا، پخش سریال تینا پاکروان را در هاله‌ای از ابهام قرار داده بود، پلتفرم پخش‌کننده در بازه زمانی که به مخاطبش وعده داده بود، آن را منتشر کرد.

بالاخره قسمت چهارم «تاسیان» منتشر شد

ساترا: تاسیان همچنان مجوز انتشار ندارد

بر اساس آنچه در نامه ساترا خطاب به مدیرعامل پلتفرم پخش‌کننده آمده بود، امکان بازبینی تا حصول نتیجه استعلام صیانت کارگردان وجود نداشت و هرگونه انتشار بخش‌های برنامه در شبکه‌های اجتماعی و سایر بستر‌های اینترنتی مجاز نیست.

با این همه، بر اساس آنچه به مخاطب وعده داده شده بود، از جمعه ـ ۱۹ بهمن ماه سریال «تاسیان» منتشر شد، اما این پایان ماجرا نبود.

یک روز پس از انتشار قسمت نخست از سریال، مسوولان وقت ساترا توضیحاتی را درباره اینکه آیا انتشار نخستین قسمت با مجوز ساترا بوده است یا خیر؟ در اختیار رسانه‌ها قرار دادند که در بخشی از آن آمده بود: «ملاحظه ساترا درخصوص سریال تاسیان به دلیل لزوم دریافت پاسخ استعلام خانم تینا پاکروان کارگردان سریال بود که چهارشنبه صبح مورخ ۱۷ بهمن مراحل دریافت پاسخ استعلام ایشان از نهاد‌های قانونی مرجع استعلام تکمیل شد ...» ساترا همچنین در این توضیح تأکید کرده بود: «امیدواریم در هنگام پخش ملاحظات محتوایی شورای صدور مجوز ساترا رعایت شود تا شاهد شکل‌گیری چالش جدید درخصوص این سریال نباشیم.»

با این همه و به‌رغم این ابراز امیدواری، چالش‌ها تمام نشد؛ چراکه ساترا پس از بازخورد‌ها به پخش قسمت نخست که فضایی متفاوت از سریال‌های مرسوم را به تصویر می‌کشید، در ۲۴ بهمن ماه بار دیگر نامه‌ای را منتشر و در آن اعلام کرد: سریال «تاسیان» به دلیل اصلاح نکردن ایرادات، هنوز موفق به دریافت مجوز انتشار نشده و رسیدگی به تخلف عوامل تولید و سکوی انتشار دهنده در دست پیگیری است.

در پی این اتفاق که انتشار قسمت‌های جدید از سریال «تاسیان» را جدی‌تر از گذشته در هاله‌ای ابهام فرو می‌برد، در کنار انتقاد‌هایی که در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی نسبت به فضا و محتوای متفاوت سریال مطرح می‌شد، برخی منتقدان و کارشناسان هم خواهان فرصتی برای گروه سازنده بودند؛ با این استدلال که ««تاسیان» با رویکردی واقع‌گرایانه و توجه به جزئیات، توانسته فضای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران در سال‌های منتهی به انقلاب ۱۳۵۷ را به خوبی تصویرسازی کند.» و «این تمامی آن چیزی است که در شروع این مجموعه به چشم می‌آید. بی‌شک قضاوت درباره داستان و فیلمنامه نیازمند صبر و حوصله است و دیدن قسمت‌های دیگر...»

با این همه مسوولان شورای نظارت در ساترا نگاه دیگری داشتند. چنانچه عبدالکریم خیامی ـ عضو شورای صدور مجوز انتشار سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی ـ با تاکید بر این موضوع که سریال «تاسیان»، هم در روایت تاریخی و هم در ملاحظات هنجاری خود دارای اشکالات عدیده‌ای است، گفت: این سریال می‌توانست با تعامل پیشینی خود و اصلاح فیلمنامه و اخذ صدور مجوز تولید، شرایط بهتری را برای انتشار خود فراهم کند.

بالا گرفتن مناقشاتی از این دست، سرانجام «تاسیان» را در انتشار قسمت چهارم با وقفه همراه کرد. تا اینکه رییس مجمع رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ۱۴ اسفند ماه یعنی کمتر از یک ماه بعد از پخش قسمت اول، درباره آخرین وضعیت انتشار سریال «تاسیان» در شبکه ایکس نوشت، «تیم تولید سریال «تاسیان» و «فیلیمو» در حال انجام اصلاحات مصوب در شورای صدور مجوز تولید و انتشار ساترا هستند و پس از صدور مجوز قوه قضاییه، سریال را رفع توقیف خواهد کرد.»

آنها توافق کرده بودند که قبل از صدور مجوز انتشار، قسمت چهارم سریال «تاسیان» در هیچ بستری حتی یوتیوب منتشر نشود؛ و بر این اساس قسمت جدید از سریال «تاسیان» سه روز بعد، یعنی جمعه ـ ۱۷ اسفندماه ـ در پلتفرم پخش‌کننده قابل مشاهده بود.

اما این، باز هم پایان بر حاشیه‌های «تاسیان» تلقی نشد چراکه روز جمعه (۱۷ اسفندماه) در حالی قسمت چهارم از سریال «تاسیان» در شبکه نمایش خانگی منتشر شد که یک روز بعد، ساترا اعلام کرد این سریال همچنان مجوز ندارد!

روابط عمومی سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) در خبری توضیح داد که «هر سریال و برنامه‌ای که در شبکه نمایش خانگی منتشر می‌شود بنا به فرایندی که در درگاه ملی مجوز‌ها تصویب و ابلاغ شده است به اخذ چهار مجوز نیاز دارد که به ترتیب عبارتند از مجوز طرح اولیه، مجوز فیلمنامه، مجوز تولید و مجوز انتشار. سریال «تاسیان» مجوز طرح اولیه را اخذ کرده است، اما فیلمنامه این سریال که ظاهرا یک داستان عاشقانه و در واقع یک روایت سیاسی و تاریخی است نیاز به اصلاحات جدی دارد که طی جلسات متعدد به عوامل تولید اعلام شد و به دلیل عدم اجرای اصلاحات، تاکنون موفق به اخذ مجوز فیلمنامه از ساترا نشده است.»

بر این اساس در انتهای سال ۱۴۰۳، تاسیانی جدید بر مخاطبی که سریال را دنبال کرده و حق اشتراک خریده بود، وارد آمد که با ورود به سال جدید به تدریج رنگ باخت و با از سرگیری قسمت‌های جدید به تدریج به فراموشی سپرده شد. بعد از آن بود که فضا برای پذیرش سریالی مانند «تاسیان» بازتر شد، برخی بازیگران این سریال در تلویزیون حاضر شدند و حتی ساخته تینا پاکروان در تلویزیون هم نقد شد!

در امتداد این نگاه، «تاسیان» را در دانشگاه تهران از منظر زنانه نقد کردند با این نگاه که «تلاش‌هایی برای نمایش زنِ متفاوت صورت گرفته، ولی هنوز کارگردان ما آن زن تغییر یافته را، با همه‌ی پیچیدگی‌ها و عمق وجودی‌اش، درک نکرده است. هنوز هم در بیشتر موارد، زندگی زن توسط کاراکتر‌های بیرونی هدایت می‌شود؛ در حالی‌که در زندگی واقعی، ما با زنانی مواجهیم که زندگی خود را پیش می‌برند.»

این مجموعه که در ایام جنگ ۱۲روزه با وقفه‌ای در پخش همراه شد، سرانجام امروز سوم مرداد ماه به پایان می‌رسد؛ مجموعه‌ای که همچون سریال «خاتون»، کار قبلی تینا پاکروان اثری تاریخی و عاشقانه بود و در تمام این چند ماه با یک خط ساده معرفی می‌شد: «داستان عاشقیت آن در مهر ۱۳۵۶ آغاز می‌شود…»

«محکوم» دیگر محصول آماده پخش، با پایان تاسیان در آستانه نمایش قرار دارد. این سریال به کارگردانی سیامک مردانه، پژمان جمشیدی، ساره بیات، مهران غفوریان، کوروش تهامی، الهام کردا، سیامک انصاری، اسماعیل محرابی و رامین پرچمی را مقابل دوربین برده است. گفته می‌شود «محکوم» یک درام پلیسی است که ۱۶ قسمت دارد.