عطر کافه و بوی قهوه هم از ما دریغ شد!
مخاطب۲۴- قهوه- شاید یکی از مهم‌ترین تحولات عرصه اجتماعی و فرهنگی را بتوان افزایش تعداد کافه‌ها و محل‌های مشابه در ایران دانست؛ به طبع تعداد کافه‌ها در دهه هفتاد و هشتاد، به اندازه امروز نبود. شکل‌گیری پدیده‌هایی مثل کافه‌های نسل سوم، ترکیب کافه و گالری و در اصل شکل‌گیری فضا و فرصتی فراتر از صرف غذا، نشان داد نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشور‌ها کافه در حال توسعه و رشد فراگیر آن است. به طبع تغییرات یاد شده، اقتصاد مهمی حول این اتفاقات ساخته شد و زنجیره‌های مهمی را شکل داد. از بخش تامین و صنعت غذایی گرفته تا مشاغل وابسته و تخصصی مرتبط با کافه و حتی پرسونای به اصطلاح کافه‌رو، همه جزئی از این اقتصاد را تشکیل می‌دهند. یکی از چالش‌های اصلی امروز در صنعت کافه ایران، درگیر شدن با تورم همانند سایر اقتصاد‌های فعال در کشور است. با شدت گرفتن تورم، افزایش قیمت مواد اولیه و کاهش قدرت خرید مردم، این صنعت نوپا با چالش‌های جدی مواجه شده و فعالان از دست‌انداز‌های موجود گلایه دارند.
در سال‌های اخیر، به خصوص پس از سال ۱۳۹۰، شاهد رشد چشم‌گیر تعداد کافه‌ها در شهر‌های بزرگ و کوچک هستیم. با افزایش تعداد کافه‌ها، فرصت‌های شغلی زیادی در این بخش ایجاد شده است. با افزایش کافه‌ها، به ویژه در سطح کلان شهرها، رقابت بیشتری در این بازار شکل گرفته است و کافه‌ها باید به دنبال راهکار‌هایی برای جذب مشتریان باشند. نوسانات اقتصادی و تحریم‌ها تأثیر زیادی بر هزینه‌های عملیاتی کافه‌ها دارند. افزایش قیمت مواد اولیه و اجاره‌بها فشار زیادی بر روی کافه‌داران وارد می‌کند. نسل جدید میل به نشستن در کافه‌ها و گذراندن زمان در محیط‌های اجتماعی دارد. این تغییر رفتار به نفع کافه‌ها است. استفاده از شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های آنلاین برای تبلیغ کافه‌ها و جذب مشتریان نیز امروزه بیش از پیش اهمیت یافته است.
با وجود نبود آمار رسمی درباره تعطیلی کافه‌ها، بررسی میدانی در برخی شهرها نشان می‌دهد که شمار زیادی از کافه‌های کوچک و متوسط طی ماه‌های اخیر تعطیل شده‌اند یا فعالیت خود را به شدت محدود کرده‌اند. برخی از آنها به فروشگاه‌های نوشیدنی بیرون‌بر تبدیل شده‌اند تا بخشی از هزینه‌ها را کاهش دهند. کاهش هزینه اجاره بها، کم کردن نیروی کار و محدود کردن منوی ارائه شده به مشتریان، دلیل اصلی این تغییر مهم اکوسیستم کافه در ایران محسوب می‌شود.
آما‌ر‌ها حاکی از آن است که قیمت هر کیلو قهوه وارداتی در یک سال گذشته نزدیک به ۸۰ درصد افزایش یافته است. شیر به عنوان یکی از پایه‌ای‌ترین اقلام مصرفی در کافه‌ها نیز در پی سیاست‌های حمایتی ناکارآمد و کمبود عرضه و چالش‌هایی مثل کمبود لبنیات در بازار، جهش قیمتی کم‌سابقه‌ای را تجربه کرده است؛ تاحدی که هیچ ماهی در سال گذشته نبوده که لبنیات با گرانی دست‌وپنجه نرم نکرده باشد. این اتفاق در کافه‌هایی که میان‌وعده یا غذا سرو می‌کنند، پیچیده‌تر و سنگین‌تر است. بررسی‌های بازار نشان می‌دهد در سال گذشته یک شات اسپرسو سینگل در کافه‌ای نه‌چندان بزرگ و مشهور و واقع در مرکز شهر، بین ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان فروخته می‌شد. حال که تنها چهار ماه از سال می‌گذرد، همان شات در همان کافه قیمتی حدود ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان دارد؛ این یعنی افزایش قیمتی بیش از دوبرابر! صحبت با کافه‌داران و فعالان این بخش نیز خبر از گرانی چشم‌گیر مواد اولیه دارد؛ یکی از این افراد معتقد است حتی با پایین آوردن حاشیه سود هم باز نمی‌توان گرانی را کنترل کرد.
