خانم‌های باردار‌ و مامان آینده بخوانند!

مخاطب ۲۴- نجمیه سعادتی، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ طب مادر و جنین با اشاره به رویکرد نوین علم پزشکی در پیشگیری از بیماری‌ها، بیان داشت: تغذیه مناسب، ورزش و تشخیص زودهنگام بیماری‌ها در طول زندگی، بستر را برای رسیدن به سنین باروری و تجربه بارداری سالم فراهم می‌کند و مسیر سلامت از زمانی آغاز می‌شود که یک جنین در رحم مادر شکل می‌گیرد.

این متخصص زنان و زایمان بر لزوم مشاوره پیش از بارداری به عنوان اولین و مهم‌ترین قدم برای داشتن بارداری سالم تاکید کرد و افزود: امکانات مشاوره پیش از بارداری علاوه بر مطب پزشکان متخصص، در پایگاه‌های مراقبت‌های بهداشتی نیز به صورت رایگان فراهم شده است. از این رو به تمامی زوج‌ها توصیه می‌شود در صورت برنامه‌ریزی برای بارداری، حتماً به این مراکز مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند.

وی خاطرنشان کرد: حضور هر دو زوج در جلسات مشاوره ایده‌آل است، زیرا برخی عوامل خطر در آقایان نیز می‌تواند سلامت جنین و بارداری را تحت تأثیر قرار دهد.

سعادتی افزود: برخی بارداری‌ها در سنین زیر ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال، نیازمند مراقبت‌های مضاعف هستند. همچنین افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، صرع، بیماری‌های سیستم ایمنی هستند و یا سابقه ناهنجاری جنینی داشته‌اند، حتماً باید مشاوره پیش از بارداری را جدی بگیرند.

وی ضمن تاکید بر حفظ محرمانه بودن اطلاعات بیماران، اظهار داشت: سیستم بهداشت و درمان، حافظ اسرار بیماران است و تمامی اطلاعات نزد پزشک معالج محرمانه باقی خواهد ماند، بنابراین با مطرح کردن مشکلات، می‌توان راهکار‌هایی را برای به حداقل رساندن خطرات و یا پیشگیری از حاد شدن شرایط اتخاذ کرد.

این فلوشیپ طب مادر و جنین با بیان اینکه، طب روز دنیا به سوی پیشگیری از بیماری‌ها حرکت می‌کند، با اشاره به بیماران دیابتی گفت: اگر چه بیماران دیابتی بیشتر از سایر بیماران در معرض خطر ناهنجاری‌های جنینی قرار دارند، اما با اقدامات پیشگیرانه مانند کنترل قند خون حداقل چهار ماه پیش از بارداری، می‌توان از این مشکلات جلوگیری کرد. در برخی موارد نیز ممکن است نیاز به تغییر دارو‌های خوراکی به انسولین باشد که جای نگرانی نیست.

وی ادامه داد: مصرف اسید فولیک با دوز مشخص، به ویژه برای خانم‌های دیابتی، از دیگر توصیه‌های مهم در پیشگیری از ناهنجاری‌های جنینی به شمار می‌رود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز به اهمیت کنترل فشار خون پیش از بارداری اشاره کرد و افزود: فشار خون بارداری، دومین علت مرگ‌ومیر مادر است. خوشبختانه با غربالگری‌های اولیه در زمان شروع یا پیش از بارداری و همچنین تجویز آسپرین در صورت لزوم، می‌توان ۳۰ تا ۵۰ درصد از بروز مسمومیت حاملگی (پره‌اکلامپسی) پیشگیری کرد.

وی تاکید کرد: خانم‌های باردار با مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی، از لزوم مصرف آسپرین برای خود اطمینان حاصل کنند.

سعادتی با تاکید بر نقش تغذیه سالم و پرهیز از خوددرمانی در سلامت بارداری، گفت: با توجه به مضرات نوشابه‌های گازدار، شیرینی‌جات مصنوعی، مواد غذایی فرآوری شده و فست‌فودها، خانم‌های باردار باید مصرف این مواد غذایی را به حداقل برسانند. همچنین از مصرف بی‌رویه ماهی‌های بزرگ به دلیل احتمال آلودگی به جیوه و مصرف زیاد هویج و جگر (به دلیل ویتامین A) به ویژه در سه ماهه اول بارداری خودداری کنند.

این متخصص زنان و زایمان، استفاده از دارو‌های عطاری در دوران بارداری را ممنوع دانست و افزود: این دارو‌ها به دلیل نداشتن دوز استاندارد و ناشناخته بودن ترکیبات، می‌توانند عوارض جبران‌ناپذیری برای مادر و جنین به همراه داشته باشند و همچنین افزایش آنزیم‌های کبدی ناشی از مصرف این مواد منجر به زایمان زودرس و حتی مرگ مادر می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز خاطرنشان کرد: به جز موارد خاصی که کمتر از ۱۰ درصد بارداری‌ها را شامل می‌شود، منعی برای ورزش در دوران بارداری وجود ندارد. کلاس‌های ورزش بارداری که در بسیاری از مراکز دولتی به صورت رایگان برگزار می‌شود، آمادگی لازم را برای یک زایمان طبیعی سالم و کم‌خطر افزایش دهد.

وی اظهار داشت: پیاده‌روی مستمر با شدت مناسب (بدون تعریق شدید یا تپش قلب طولانی) مادران باردار مفید است. البته این افراد باید از انجام ورزش‌های قدرتی و تعادلی که خطر سقوط دارند، اکیداً خودداری نمایند.

سعادتی به خانم‌هایی که سابقه سزارین دارند، توصیه کرد: این افراد باید بلافاصله پس از مثبت شدن تست بارداری به پزشک مراجعه و از محل قرارگیری بارداری در رحم (بر روی زخم سزارین قبلی) اطمینان حاصل کنند.

وی در پایان به نقش مهم آرامش روحی مادر در سلامت جنین اشاره کرد و گفت: دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، دوران بسیار خاصی است؛ حافظه بانوان در این دوران قوی‌تر شده و نسبت به نکات منفی حساس‌تر می‌شوند؛ بنابراین از همسران خانم‌های باردار درخواست می‌شود با مهربانی و سعه‌صدر، فضایی عاری از هرگونه ناراحتی را برای همسران خود فراهم کنند، زیرا خانم‌ها در این دوران خاطرات را هرگز فراموش نمی‌کنند.