اروپا به دنبال حفظ مکانیسم ماشه
به گزارش مخاطب ۲۴: گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره افزایش اورانیوم ۶۰ درصدی غنی شده ایران و همزمانی آن با پیشنهاد رسمی استیو ویتکاف به مقامات ایران در حوزه مسائل هسته‌ای، با پرسش‌ها و گمانه زنی‌هایی درباره این موضوعات همراه شده است.
«حشمت الله فلاحت پیشه»، تحلیلگر ارشد سیاست خارجی و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در گفت‌و‌گو با فرارو به تحلیل شرایط موجود پرداخته است:
آمریکا «صلح بر مبنای قدرت» می‌خواهد و ایران «تضمین برای توافق پایدار»
گزارش گروسی به نیابت از تروئیکای اروپا داده شده
حشمت الله فلاحت پیشه به فرارو گفت: «اعتقاد من بر این است که اگر طرفین مذاکره به دنبال توافق پایدارند، باید یک فرصت ۳ تا ۶ ماهه در اختیار دیپلمات‌ها قرار داده شود که بتوانند در خلال این فرصت، یک توافق جامع را امضا کنند. بدون توافق جامع، مسئله موجود نه تنها حل نمی‌شود، بلکه فقط بحران‌ها به تعویق می‌افتد و چالش‌ها نیز ادامه دارد. ایران نیز نمی‌تواند به دستاورد‌های مورد نیاز خود برسد، چرا که تجربه نشان داده است در توافقات موقت، وعده نسیه به ایران داده می‌شود و امتیازات نقد را به بعد موکول می‌کنند و در این جریان همیشه ایران در بحث نقد ضرر کرده است. در فضای رسانه‌ای، امریکایی‌ها به گونه‌ای موضع می‌گیرند که حق غنی سازی ایران را به رسمیت نمی‌شناسند.»
وی افزود: «برخی رسانه‌ها نیز ادعا‌هایی را مبنی بر اطلاع از متن نامه آمریکایی‌ها دارند که حتی اگر به ادعای این منابع از جمله اکسیوس اعتماد کنیم، معنای آن نوعی غنی سازی نمادین و غیر صنعتی و موقت در ایران است که آمریکایی‌ها قطعا در ازای آن، امتیازات بسیار زیادی را از ایران خواهند گرفت. من معتقدم هرگونه تلاش برای محدود کردن مذاکرات و رسیدن به توافق محدود و مقطعی، عملا فاقد نتیجه راهبردی خواهد بود. در سمت دیگر می‌بینیم که کشور‌های اروپایی و آژانس به دنبال نوعی همکاری هستند. من گزارش گروسی را نوعی از گزارش می‌دانم که به نیابت از تروئیکای اروپایی داده شده است. کشور‌های اروپایی می‌دانند که ترامپ، آن‌ها را از میز مذاکره کنار گذاشته است و نگرانند که در توافق احتمالی بین ایران و آمریکا، مکانیسم ماشه از دست کشور‌های اروپایی خارج شود. یعنی اروپایی‌ها برای پیشبرد روابط خود با ایران ابزاری در دست دارند، که همان مکانیسم ماشه است. آن‌ها با تمام قوا در تلاشند این ابزار را فعلا حفظ کنند و سعی دارند این تنها ابزار خود را با گزارش گروسی، از دست ندهند.»
در ایران کمتر کسی حاضر است مسئولیت یک توافق بد را بپذیرد
این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «اگر گروسی در گزارش خود، تخلف ایران از برجام را اعلام کند، کشور‌های اروپایی می‌توانند قطعنامه‌ای را صادر کنند و بر اساس آن امکان ارجاع پرونده ایران به آژانس را مطرح کنند که هم در قالب احکام شورای حکام و آژانس عملی است و هم در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ یا همان قطعنامه برجامی. معتقدم که طرف دیگر که اسرائیل است را نیز باید جدی گرفت. آمریکا هم از اسرائیل و هم از مکانیسم ماشه به عنوان چماق استفاده می‌کند، اما بدون این که سیاست‌های اسرائیل و اروپا را در پیش بگیرد. در اسرائیل نتانیاهو اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران را به عنوان یکی از حقوق خود تعریف کرده است و می‌داند اگر ایران و آمریکا توافق کنند، به معنای پایان عمر سیاسی نتانیاهو خواهد بود و بنابراین به شدت به دنبال ایجاد فضای جنگی علیه ایران است.»
وی افزود: «در ایران کمتر کسی حاضر است مسئولیت یک توافق بد را بپذیرد. چرا که به رغم این که برخی جناح‌های سیاسی ۲ فرصت توافق ایران را سوزانده‌اند (فرصت اول در سال آخر دولت روحانی و فرصت دوم در سال اول دولت مرحوم رئیسی)، اگر توافق بدی صورت بگیرد که به معنای شکل گیری توافقی بر اساس منویات طرف امریکایی است، به معنای یکی از نقاط ضعف امضا کنندگان چنین توافقی در دولت آقای پزشکیان خواهد بود و زمینه را برای مقایسه این توافق بد، با همان ۲ متن توافق نشده گذشته فراهم می‌کند و بنابراین، یک توافق بد زمینه ساز چالش‌های درونی در ایران خواهد شد.»
فلاحت پیشه گفت: «مواضع سیاستمداران دو طرف مذاکره نشان می‌دهد بخش اعظم مخاطبین آن‌ها داخل کشور خودشان است. درواقع ترامپ بار‌ها برجام را بدترین توافق تاریخ آمریکا خوانده است، بنابراین تلاش دارد یک توافق مستقل از برجام را روی میز بگذارد. اگر ترامپ موفق به انجام چنین کاری شود، طبعا این توافق در ایران به عنوان یک توافق بد، ارزیابی می‌شود؛ بنابراین معتقدم در این دور از مذاکرات اگر طرفین عزم به توافق داشته باشند، می‌توانند به گونه‌ای عمل کنند که از چالش‌های درونی نیز عبور کنند. اما انتظار طرفین برای شکل دهی به یک توافق صفر و صد منجر به شکست مسیر توافقات خواهد شد.»
منبع: فرارو
