به گزارش مخاطب 24: افشاگریهای علی کفاشیان در خصوص برخی رخدادها در انتخابات اسفندماه ۱۴۰۳ و اشاره به برخی اتفاقات پشت پرده مربوط به تأیید صلاحیتها و همچنین آرای مجمع، اشاره به موضوع حق پخش تلویزیونی و امنیتی شدن این موضوع در زمان ریاستش در فدراسیون فوتبال، در ادامه بازگویی برخی اتفاقات پیرامون تیمهای ملی، دخالت سیاسیون در فوتبال و... را به دنبال داشت.
تابناک: فوتبال آنقدر اثرگذار هست که یک جاهایی میبینیم دولتها که موضوع مورد اشاره به دولت خاصی هم نیست، حتی درباره اینکه چه کسی سرمربی تیم ملی باشد هم نظر میدهند و دخالت میکنند. در زمان خود شما بحث برکناری علی دایی بود که خود شما هم بارها اعلام کردیم آقای احمدینژاد دستور داد دایی برکنار شود. دوباره در زمان خود شما موضوع کارلوس کیروش بود که وزارت ورزش خیلی فشار آورده بود که او را برکنار کنید و خود شما هم رابطه خوبی نداشتید و قصد برداشتن کیروش را داشتید که از سمت دولت فشار آمد که او را حفظ کنید. دوباره پیش از جام جهانی ۲۰۲۲ قطر هم فشارهایی خارج از نهادهای فوتبال و ورزش بود که دراگان اسکوچیچ برکنار شود و دوباره کارلوس کیروش برگردد. با این توجیه که به انگلستان سنگین نبازیم و مقابل آمریکا هم شکست نخوریم که هر دو اتفاق هم رخ داد. این دستورات به چه شکلی به شما میرسد؟
قطعاً همینطور است. به اوایل کار خود ما اشاره کردید که موضوع آقای علی دایی بود و این اتفاق افتاد، اما زمانی که کارلوس کیروش را آوردم، به دلیل جایگاه مردمی که داشت، هرکسی ما را میدید میگفت چه کار خوبی کردید او را آوردید و همه راضی بودند. این موضوع کمی بار ما را سبک میکرد. در دوره کاری خودم، وقتی دو سه بار سرمربی تیم ملی را عوض کردیم، خیلی برای ما تصمیمات سنگینی بود؛ این را از نظر هجمه مردمی میگویم که میگفتند این خوب است یا نیست، آن وری است یا این وری است، اما وقتی کیروش را انتخاب کردیم، اجماع مردم او را قبول داشتند و کمتر کسی را میدیدم انتقاد کند. به همین دلیل دولت هم خوشش میآمد و حتی یک مواقعی وقتی برای مسابقاتی کم پول میشدیم و هزینه آن را نداشتیم، او دو بار مصاحبه میکرد که چرا امکانات نیست، دولت میآمد و پول و امکانات را میداد.
یک بار وزیر وقت ورزش، آقای گودرزی گفته بود [کارلوس کیروش] باید عوض شود؛ گفتیم سفت و شما مطمئن هستید و گفت بله و ما هم آمدیم و به کیروش گفتیم که باید عوض شوی، با او مذاکره کردیم که یواش یواش [به جام ملتهای ۲۰۱۵ استرالیا] بروی و برگردی نمیخواهیم که باشی و او هم قبول کرد. بعد از آن دیدیم که یک نفر از مدیران خود وزارت ورزش گفت که ما میخواهیم مذاکره کنیم که او باشد. گفتم وزیر چیز دیگری گفته، اما او گفت دوباره میخواهیم که بماند.
تابناک: یعنی تصمیم از جای بالاتری بود. از دفتر آقای روحانی؟
بله، بالاتر بود. از نهاد ریاست جمهوری بودند و از مدیران خود آقای [فریدون] روحانی که گفتند کیروش حتما باید باشد. دوباره آمدند و مذاکره کردند و او دوباره ماند. کیروش هم میدید که از بالاها سمبه پر زور است و حمایت میشود و او کار را جلو میبرد.
تابناک: آیا موضوع کمپینهای انتخاباتی ریاست جمهوری هم مطرح بود؟ چون آن زمان موضوع رفتن کیروش همزمان میشد با دور دوم انتخابات ریاست جمهوری آقای روحانی و همان زمان کیروش یکی دو مصاحبه هم انجام داد که از آقای روحانی حمایت کردند، به علاقه و حمایتهای او از فوتبال و تیم ملی اشاره داشت. کمی بعد هم یک دفعه قرارداد خوبی بین کارلوس کیروش و یکی از بانکها به عنوان اسپانسری امضا شد. انگار یک تبادل دو طرفهای هم بود.
من زیاد در جریان این مسائل نبودم، اما دیدم که کیروش یک قراردادی بسته و فکر کنم پول خوبی هم گرفته بود، اما نم پس نمیداد که ما بدانیم چقدر است. آن را هم قطعاً بعد از این حمایتها بود. من در جریان نبودم و کیروش به من هم نمیگفت از کجاها با او تماس گرفتهاند، اما یک سری افراد که با کیروش دوست بودند، قطعاً این مسائل را به او میگفتند و ایشان هم حمایت میشد.
تابناک: پس شما هم متوجه این مسائل بودید؟
بله بله، من متوجه میشدم، اما خیلی دخالتی نمیکردم. میخواستم او کارش را انجام دهد و راضی باشد و ما هم [از نتایج] راضی بودیم.
تابناک: از اینجا به بعد، دیگر شما رئیس فدراسیون نبودید که تصمیمات مهم را بگیرید و فقط به عنوان نایب رئیس یک نظر در هیئت رئیسه داشتید. کیروش در زمان شما خوب مدیریت میشد، البته خوب به این معنا نیست که طبیعتاً همه چیز بهترین شکل خود را داشته، اما به این معنا بود که کیروش در تمام مسائل فوتبال باشگاهی و ملی ما دخالت نمیکرد. شما کنار رفتید و مهدی تاج آمد که دامنه اختیارات او افزایش پیدا کرد، صحبت این بود که او دبیرکل فدراسیون آقای اسدی را عوض کرده و صحبتهایی در میان بود که حتی محمود گودرزی، وزیر ورزش هم با خواست او عوض شد. این مسائل هم جزو مواردی بود که کیروش دخالت کند؟
نمیتوانیم بگوییم [در تغییر وزیر ورزش] انقدر مؤثر بوده، اما در فدراسیون بله مؤثر بود. در فدراسیون فوتبال وقتی او یک فشاری آورد و شرط گذاشت، دبیرکل فدراسیون فوتبال در زمان آقای تاج عوض شد. بعد هم مسائل دیگری بود که او میگفت، از جمله آوردن یک وجهی که معاون وزارت ورزش و جوانان [محمدرضا داورزنی] این پول را نقدی به امارات و روسیه آورد که یک سری مشکلات هم برای او در فرودگاه ایجاد شد، چون کیروش میخواست نقداً پول بگیرد. آنجا خاطرم هست که من به اجلاسی رفته بودم، اما کیروش گفته من نمیآیم، تیم را رها میکنم تا زمانی که پول برسد؛ در این حد! این مسائل در زمان ما نبود که کیروش اینگونه کاری انجام دهد. البته او زمان من هم یک کارهایی میکرد و مثلاً در استرالیا اگر کسی را داشتم، واقعاً او را جایگزین میکردم. چون خیلی سفت روی یک مسئلهای بود که من هم یک لجبازی کردم، چون میگفت یکی از بازیکنان ما که پای او شکسته بود باید تا آخر جام ملتها باشد و من نسبت به این موضوع اعتراض داشتم که چرا باید تا آخر باشد وقتی هزینهها سنگین است؟ برود در ایران کارهای پزشکیاش را دنبال کند، اما اصرار داشت که آن بازیکن باید باشد و از این جنس لجبازیها داشت. یا مثلاً در خصوص پاداشها سفت میایستاد که باید الان پرداخت شود. یک جاهایی که شما چارهای نداشتید، یقه شما را میگرفت.
تابناک: حرصتان را در میآورد...
حرصمان را در میآورد، یقهمان را میگرفت و گرو کشی میکرد. این بد است وقتی که گروکشی میکرد. این اخلاقها را داشت و من خیلی از دست او حرص میخوردم و از دستش عصبانی میشدم و دوست داشتم کسی باشد که بگویم تو جای کیروش سرمربی باش. اما او فضا را میشناخت و طوری فراهم میکرد که فقط خودش باشد.
تابناک: یعنی اگر آلترناتیو داشتید، کیروش را عوض میکردید.
شاید واقعاً عوض میکردم. هرچند سخت بود، با این حال تمام مسائلش گردن ما میافتاد. این کارها را میکرد و این روش نادرستی بود که او در جاهای سخت در پیش میگرفت و کارش را انجام میداد. با این حال چون مردم به کیروش علاقه داشتند و نتایجش هم نتایج خوبی بود، او را نگه میداشتیم و میدیدیم که واقعاً جایگزینی بهتر از او نداریم.
تابناک: البته به نتایج اشاره کردید، اما در جام ملتهای ۲۰۱۵ مقابل عراق حذف شدیم، در جام جهانی ۲۰۱۴ باوجود عملکرد فنی در بازی مقابل آرژانتین شاید یک رضایت نسبی وجود داشت، اما خب نتیجه خوبی کسب نکردیم، در جام جهانی ۲۰۱۸ هم مردم به خاطر بردی که کسب شد و مساوی مقابل پرتغال راضیتر بودند، اما بازهم به هدفی که فوتبال ایران داشت با کارلوس کیروش نرسید. قهرمانی در آسیا که ما سالهاست آن را دنبال میکنیم و صعود از گروهمان در جام جهانی پس از شش بار تجربه صعود، هدف فوتبال ایران بوده. به خصوص وقتی رقبایی چون کره جنوبی، ژاپن یا دیگر رقبای آسیایی ما بارها عملکرد خوبی در جام جهانی از خود نشان دادهاند و ما با کیروش در سه جام جهانی به این هدف نرسیدیم.
ببینید نمیشود این را بگوییم؛ خیلی اتفاقات دیگر هم رخ داده. وقتی ما فدراسیون فوتبال را تحویل گرفتیم، تیم ما در ردهبندی آسیایی چهارم یا پنجم بود. چند مربی آمدند و نتوانستند کاری انجام بدهند و وقتی او آمد، ما ۷ سال بلامنازع در رنکینگ آسیایی تیم اول بودیم و کار را پیش میبردیم. خیلی از بازیکنان فعلی تیم ملی هم از تیم او هستند و به نوعی ته ماندههای کار او به شمار میروند. پس یک تفکر جدیدی را آورد، یک سری بازیکنان لژیونر ما را آورد و در تیم کاری کرد که ورزشکار سالاری نباشد. در جام ملتهای ۲۰۱۵ استرالیا ما سر یک بازیکنی [مهرداد پولادی] که بی تدبیری کرد و اخراج شد، تیم ۱۰ نفره شد، اما بازهم جنگید و نشد و فوتبال همین است. من در مجموع کار مثبت او را بیشتر از منفیها میبینم که در فوتبال ما اثرگذار بود.
تابناک: با این حال او یک بدعتهایی را گذاشت که هنوز اثرات منفی آن در فوتبالمان دیده میشود. از جمله یک سری دو قطبیسازیها، اختلافی که با یک سری باشگاهها ایجاد شدو اثرات منفی که تا سالها در فوتبالمان ماند و با اینکه او در مقطعی رفت و دوباره برگشت و الان هم دیگر نیست، اما این اثرات او در فوتبالمان مانده است.
ببینید، این یک طبیعتی است که متأسفانه در فوتبالیها هست. یعنی وقتی یک سرمربی میآید، میخواهد برنامه لیگ بر اساس برنامه خودش باشد، حتی سرمربیان داخلی ما هم اینطور هستند. یک سری باشگاهها نمیخواهند بازیکنشان را بدهند یا یک سری بازیکن خاص که او میخواست به خوبی از آنها مراقبت شود، اما باشگاهها از آن بازیکن در جایی استفاده میکردند که موجب مصدومیت میشد. این اختلاف بین سرمربی تیم ملی و باشگاهی ما همیشه وجود دارد. شاید یک سری مسائل هم با چشم وا هم چشمی یا لجبازیها رقم خورد، اما این موضوعی است که همیشه در فوتبال ما هست.
تابناک: شاید یکی از اثرات منفی او روی کارنامه خود شما بود. تیم زیر ۲۳ سال شما میتوانست برای المپیک ۲۰۱۶ ریو انتخاب شود؛ تیمی که آقای محمد خاکپور سرمربی آن بود و در بازی مقابل ژاپن به دلیل ضعف مهاجم نتوانستیم پیروز شویم و برای المپیک انتخاب شویم. در آن زمان به دلیل لجبازی کیروش با تیم المپیک، او اجازه نداد که سردار آزمون و علیرضا جهانبخش به تیم اضافه شوند. در حالی که فدراسیون میتوانست با باشگاههای آنها نامهنگاری کند و اجازه حضور بازیکنان را بگیرد، اما این اتفاق رخ نداد.
بله، متأسفانه هم این اتفاق افتاد و هم باشگاههای داخلی خودمان و بازیهای لیگ تعطیل نمیشد. آنها هم برای اینکه به کار اصلی خودشان برسند و بازیکنانشان را در اختیار داشته باشند، اجازه حضور بازیکنان در اردو را نمیدادند. ما همیشه مجبور بودیم بازیکنانی را ببریم که تاپ (بهترین) نبودند و در سطح پایینتری قرار داشتند. این موضوع متأسفانه بود و لجبازی شکل گرفته بود.
تابناک: اینکه کیروش اجازه نداد شما برای حضور جهانبخش و آزمون نامهنگاری کنید، درخواستش بود یا فدراسیون را تهدید کرد؟
یادم نمیآید که [تیم المپیک] از ما بخواهند نامه بزنیم و اگر میخواستند، نامه میزدیم. به هر حال اینکه کیروش به نحوی به این دو بازیکن گفت نیایید، باشگاه آنها اجازه نداد یا شاید یک هزینه سنگینی داشت را خاطرم نیست که چه شد.
تابناک: یک موضوع هم در خصوص پاداش کیروش بود. برای جام جهانی ۲۰۱۸ قرارداد او را خود شما توافق و امضا کرده بودید که ۱۰ درصد پاداش صعود به جام جهانی را دریافت میکرد؛ ۸۰۰ هزار دلار. اما در اسنادی که پس از جام جهانی منتشر شد، مشخص شده بود که کیروش بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار دلار دریافت کرده است که یعنی دو برابر پاداش منعقد شده در قرارداد که آقای تاج به کیروش پرداخت کرد. همان زمان شما مصاحبه کردید که خاطرم نیست پاداش کیروش دو برابر شده باشد و این کار مصوبه هیئت رئیسه را نداشته است. شما میدانید چرا پاداش کیروش دو برابر شد؟
نه، من این را نمیدانم. قرارداد آخری که با کیروش بسته شد را که اصلاً در جریان نبودم، اما قراردادی که ما بسته بودیم، این بود که اگر پاداشی به ورزشکاران دادیم، دو برابرش را به او بدهیم و ۱۰ درصد از پاداش صعود به جام جهانی هم در قرارداد بود. در سایر موارد مثلاً اگر ما یک ماشین به ورزشکاران میدادیم، به او هم یک ماشین میدادیم یا اگر مثلاً ۵۰ میلیون یا ۱۰۰ میلیون به بازیکنان پاداش میدادیم، به کیروش ۲۰۰ میلیون پاداش میدادیم. ما این موارد را اجرا میکردیم، اما اینکه پاداش صعود به جام جهانی او دو برابر شود را نمیدانم به چه نحوی و با چه استدلالی انجام شد.
تابناک: آن زمان یک همزمانی رخ داد و وقتی تاریخها را کنار هم قرار میدهیم، یک همخوانی پیش میآید. آن زمان موضوع بازنشستگی مهدی تاج و محمدرضا ساکت بود که دولت خیلی فشار آورده بود قانون منع به کارگیری بازنشستگان هم باید اجرایی شود. همزمان این پول به کیروش پرداخت میشود و پاداش او دو برابر میشود و تاریخها را بررسی کردیم که کیروش آن زمان به ایران آمده بود، تمرینات تیم ملی آغاز شد، اما او یک یا دو روز با لباس شخصی در تمرین حاضر شد، تیم را تمرین نمیداد و به نوعی اعتصاب کرده بود. یک روز پس پرداخت پول [و دو برابر شدن پاداش]، کیروش تیم را تمرین میدهد. آن زمان یک زمزمههایی هم بود که کارلوس کیروش یک نامه و ایمیلی به فیفا ارسال کرده که در ایران دولت در فوتبال دخالت میکند و خواسته مدیران بازنشسته فدراسیون را ترک کند. اگر مبنا را بر همخوانی تاریخها بگذاریم، آیا فکر میکنید پشت صحنه معاملهای شده بود که آن نامه به فیفا ارسال شود و پاداش کیروش را دو برابر پرداخت کنند؟
ابتدا اینکه موضوع بازنشستگی در فدراسیون فوتبال شکل قانونی ندارد. از سال ۱۳۸۶ فدراسیون فوتبال مستقل غیر دولتی شد. دولت فشار میآورد، اما ما این فشار را قبول نداشتیم و از همان اول در سال ۱۳۸۶ که من هم به فدراسیون فوتبال رفتم، بازنشسته بودم. دلیلش هم غیردولتی و مستقل بودن فدراسیون فوتبال بود. اما من در جریان این موضوع نیستم که اشاره کردید. فقط میدانم موضوع حضور بازنشستهها در فوتبال منع قانونی نداشت و اینکه چنین چیزی بوده باشد، من در جریان نیستم.
تابناک: پس اگر چنین چیزی باشد، شما در جریان نبودید.
نه، من در جریان نبودم، چون یک مدتی هم محروم بودم و در جلسات هیئت رئیسه شرکت نمیکردم.
تابناک: در آخرین قراردادی هم که کیروش [البته پیش از جام جهانی ۲۰۲۲ قطر] تمدید کرد، یک مورد عجیب دیگر هم وجود داشت. آن موقع آقای تاج گفته بود که محمود اسلامیان قرارداد را منعقد کرده و با کیروش به توافق رسیده است. این مورد عجیب پرداخت ۲۵۰ هزار دلار پاداش بابت سومی در جام ملتها بود، در حالی که از قبل مشخص بود که جام ملتها بازی ردهبندی برای سومی و چهارمی ندارد. این موارد به دلیل سؤمدیریت بود، بی سوادی بود یا یک سری کمکهای غیبی به کیروش بود که ۲۵۰ هزار دلار بابت مقامی که وجود ندارد به او پرداخت کنند. چون به هر حال آقای اسلامیان را شما به فدراسیون آوردید و فرد بی تجربهای نبوده که نداند چنین چیزی در جام ملتها وجود ندارد.
من بعید میدانم اسلامیان قرارداد را نوشته باشد، او زمان من به عنوان مشاور بود، نظر میداد و مشورت میکردیم، اما در نهایت رئیس و هیئت رئیسه باید تصمیم میگرفتند.
تابناک: بسته شدن قرارداد توسط اسلامیان نکتهای بود که خود تاج به آن اشاره کرد و حتی پس از پرداخت این پول، اسلامیان به شدت از پرداخت آن به کیروش دفاع میکرد.
من نمیدانم، اما مذاکره ممکن است توسط او انجام شده باشد. آنها میخواستند کیروش را با چنگ و دندان نگه دارند و کیروش هم یک اخلاقی داشت، وقتی میفهمید او را میخواهند یک سری شرطهای عجیب و غریبی میگذاشت. این را گفتم که در بازیهای جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل و در جام ملتهای ۲۰۱۵ استرالیا، جایی که ما گیر کرده بودیم و باید یک کاری انجام میشد، کیروش یک چیزهایی میگفت که این کار باید اجرا شود. حتی ورزشکاران را تحریک میکرد یا اینکه حتماً باید این پاداش را بدهید. من آنجا خیلی حرص و جوش میخوردم و دوست نداشتم وقتی یک جایی گیر هستیم، به زور یک تصمیم بگیریم. بالاخره من یک جوری مسائل را رد میکردم، چون دوست نداشتم آن اتفاقات رقم بخورد. اما شاید اینها [تیم تاج] درخواستهای او را رد نمیکردند و میگفتند این پول را میدهیم. این روش کیروش بود و جاهایی که میدید به او نیاز دارند و نمیتوانند جایگزینی برای او تعیین کنند، این شرطها را میگذاشت و امتیاز میگرفت.
تابناک: به موضوع فساد برسیم. اخیراً موضوع فساد در فوتبال و موضوع مرتبط با پرونده رفسنجان را داشتیم که کمیته داوران، کمیته مسابقات، کمیته نقل و انتقالات و حتی کمیته استانداردسازی ورزشگاهها درگیر شدند، رؤسا و برخی دیگر از مدیران فدراسیون درگیر بودند، احضار شدند یا در بازداشت بودند. فسادهایی به این شکل در زمان شما چگونه بوده و آیا فساد ثابت شدهای ندیدید که با آن برخورد کنید یا چیزهایی بوده که پشت گوش انداختید و از آن عبور کردید. در مجموع فساد در فوتبال را چطور میبینید؟
فوتبال همیشه مثل یک اتاق شیشهای است. من همیشه میگویم خیلی کارها در خیلی جاهای دیگر هست که کسی نمیداند و نمیبیند، مگر اینکه به نحوی خبر آن بیرون بیاید. اما در فوتبال هر اتفاقی رخ میدهد، در یک اتاق شیشهای است و همه آن را میبینند. از طرفی خیلیها دوست دارند در مورد موضوع فوتبال صحبت کنند تا دیده شوند. در زمان ما در مجلس خیلی در کمیسیون اصل ۹۰ موضوع فساد پیگیری میشد، چند باری من را خواستند و رفتم و میگفتم فساد در فوتبال وجود دارد، شرطبندی میشود، فلان مربی دنبال امتیاز گرفتن و پول گرفتن از بازیکنان است و... . من به آنها میگفتم که من این چیزها را نمیدانم، اما بالاخره رکن قضایی در فدراسیون فوتبال داریم که کمیته انضباطی، اخلاق و استیناف هستند یا اگر به ما اعتماد ندارید و مدارک و مستنداتی هست، آن را به قوه قضاییه بدهید که بی طرف موضوع را جلو ببرد. در نهایت هم چیزی نبود و فقط صحبتهای آن را انجام میدادند و منعکس میشد.
این بار خوشحالم که بالاخره قوه قضاییه در رفسنجان اقدامی کرد و مدارک و مستندات را گرفت. حالا شاید اول هیاهویی بود، اما قطعاً اگر الان قاضی بخواهد رأی بدهد، مدارک و مستندات رو میبیند، مسائل و موانع را میبیند و رأی صادر شده هم لازم الاجرا میشود. به نظرم هر جایی که فساد و مطلبی باشد، راجعبه همان موضوع آقای خطیبی درباره انتخابات، اگر فسادی رخ داده، باید رسیدگی شود و اگر نه، ادعایی بوده که مدرکی درباره آن نیست، خودش را باید محکوم کنند. من اعتقاد دارم اگر کسی جایی میگوید فساد، باید سریع از او مدارک، سند بگیرند و اگر نه، خودش جلو بیاید و پاسخگو باشد. اگر دو سه بار هم از این برخوردهای شفاف صورت بگیرد، شاید کسی الکی از فساد حرف نزند یا کسی دیگر جرأت نکند فسادی مرتکب شود.
تابناک: درباره موضوع جادوگری چه نظری دارید؟
موضوع جادوگری به نظرم به ضعف آن افرادی برمیگردد که از این مسائل استفاده میکنند. زمان ما هم خیلی میگفتند اگر این کار را کنی شما را برنده میکنیم و اگر این کار را انجام ندهی، تیمت بازنده میشود. ما هم صراحتاً میگفتم بگذارید تیمم ببازد یا اصلاً به آنها اهمیتی نمیدادیم. در مصاحبه برخی مربیان و مدیران دیدهام که به این مسائل متوسل شدهاند که به نظرم این موضوع از ضعف ایمانی آن افراد هم نشأت میگیرد و اینکه میترسند مدیریتشان از بین برود و به هر نحوی میخواهند خودشان را حفظ کنند. اینکه کسی به سمت جادوگر برود و از نیروهای دیگری بخواهد استفاده کند، به نظرم شکل دیگری از فساد میشود که از فسادهای دیگر هم بدتر است.
تابناک: به مصادیق مختلفی از فساد اشاره شده از جمله موضوع جادوگری که شما آن را هم مصداقی از فساد میدانید. یک مورد دیگر هم شرطبندی در فوتبال است و در چند نوبت درباره آن صحبت شده است. مدتی هم مالک باشگاه تراکتور معتقد بود که دروازهبان تیمش شرطبندی میکند و چند جلسهای او را محروم کردند، در خصوص بازی دوستانه ایران و سیرالئون، خانم یوهانسون که رئیس فدراسیون فوتبال سیرالئون بود، به فیفا شکایت کرد و اطلاع داد یک سری اتفاقات رخ داده، تیمی که به ایران رفته تیم ملی سیرالئون نیست و معتقد بود آن بازی هم تبانی و فساد بوده و به نوعی شرطبندی شده است. به نظر شما موضوع فساد و شرطبندی آنقدر گسترده شده که به برخی بازیهای تیم ملی مثل این بازی که شاید از نظر نتیجه مهم هم نباشد، راه پیدا کرده باشد؟
نه، ببینید الان خوشبختانه در فیفا و AFC و واحدهای نظارتی خیلی به این مسائل حساس هستند و این مسائل را زیر ذرهبین دارند و حساسیت بالایی نشان میدهند. اگر موضوعی باشد به آن کشور و حتی رئیس فدراسیون آن کشور برخورد میکنند. حالا مسائل شرطبندی همیشه وجود داشته و یادم میآید یک زمانی قدیمترها که ما بچه بودیم، مقابل ورزشگاه امجدیه در یک سری بازیهای ملی شرطبندها میگفتند ببینید شماره فلان ماشین که میآید چیست و با این چیزها شرطبندی میکردند.
تابناک: میتوان قاطعانه گفت نه و شرطبندی به این شکل وجود ندارد؟ چون خود شما در موضوع انتخابات فدراسیون فوتبال میگویید که به فیفا نامه زدید، قانونی پیگیری کردید اما پاسخی به شما ندادند. در موضوع شرطبندی هم میتوان قاطعانه گفت نه و فیفا مقابل اینها را میگیرد؟ شاید یک جاهایی هم چشمپوشی کند و به طور مثال نتایج یک سری بازیها که شاید اهمیت زیادی هم ندارد، با یک سری بنگاههای شرطبندی هماهنگ شده باشد.
نمیدانم و شاید یک سری جاها منافعی هم داشته باشند. مثلاً خاطرتان باشد یک زمان در همین فیفا موضوعات آقای بلاتر و پلاتینی بود یا دبیرکل فیفا که در حال سفر به آفریقای جنوبی بود و با او تماس گرفتند که برگردد. این مسائل هست، اتفاق میافتد و این مسائل در سطوح بالای فوتبال هست و قاطعانه نمیتوانیم بگوییم چیزی نیست.
تابناک: خب اگر موضوع شرطبندی به بازیهای تیم ملی هم کشیده شده باشد، چگونه باید با این موضوع مواجه شد؟ آیا چیزی جز تأسف میتوان گفت؟ چون وقتی رئیس فدراسیون سیرالئون درباره آن صحبت کرد، احتمالاً یک مسائلی بوده...
ببیند من این موضوع را ندیدم؛ حداقل در زمان خودم با چنین اتفاقی مواجه نشدیم. نه احساسی کردم و نه حتی کسی هشدار داد و امیدوارم در این دوره هم چنین چیزی نبوده باشد. در جریان این موضوع رئیس فدراسیون سیرالئون هم نیستم.
تابناک: یکی دیگر از زمینههای فساد هم موضوع مدارس و آکادمیهای فوتبال است. یک مواقعی هم فشارهایی آمد که درباره این موضوع صحبت نشود و حتی مقابل پخش یکی از برنامههای ۹۰ که عادل فردوسیپور مجری آن بود را گرفتند. این فساد در مدارس فوتبال چگونه است؟
به هر حال هر جایی که پای پول وسط است، این مسائل هم مطرح میشود. من الان خانوادههایی را میبینم که دنبال این هستند که فرزندشان را به جایی بفرستند و همه آنها هم معتقدند که فرزندشان بهترین بازیکن ایران است و بهترین جهان میشود. این نظر خودشان است، اما با این شرایط به جاهایی میروند و برخی مربیان هم از این ضعف که والدین نسبت به بچهها دارند سؤاستفاده میکنند و از آنها پولهایی میگیرند. برخی هم به ما میگویند که فلان جا از آنها پول خواستهاند، اما پولی نداشتند که بدهند. این نشان میدهد در آن مدارس فوتبال یا آکادمیها با حرف و زبان چرب، برخی را گول میزنند و پول میگیرند. این موضوع هر جایی که باشد با آن برخورد شود، به خصوص مربیانی که در یک مدرسه فوتبال یا آکادمی باید امین باشد، اما میروند از برخی پول میگیرند و برخی را صوری در تیم بگذارد که از والدین آنها مبلغی را دریافت کند.
تابناک: برخی مسائل اخلاقی هم در برخی آکادمیها و مدارس فوتبال رخ داده و رخ میدهد. از جمله اینکه گفته میشد به برخی کودکان تعرض یا تجاوز شده و حتی اگر اشتباه نکنم، در آکادمی یکی از باشگاههای مطرح پایتخت گفته میشد به یکی از مهاجمانی که بعدها به تیم اصلی هم رسید، توسط دو نفر از لیدرها تجاوز شده و مشکلاتی به وجود آمده است. با این موارد چطور باید برخورد کرد؟
قطعاً باید با آنهایی که در این مسائل هستند، به شدت برخورد شود و آنها را مجازات کنند که بقیه جرأت این کار را نداشته باشند. اینکه گفته میشود تعرض یا چشم داشتن به حتی والدین بچهها وجود دارد، درست نیست. ضمن اینکه همه باشگاهها هم رسمی نیستند و نباید اجازه بدهند که برخی مدارس همینجوری الکی ایجاد شود برای کاسبی یک عده و اگر نظارتی باشد، مؤثر است. اگر یک مربی یا سرپرست اندکی خطا کرد، نباید به او اجازه فعالیت بدهند. به خصوص الان هم که فصل تابستان است.
تابناک: به هر حال این مسائلی است که درباره مدارس فوتبال در کشور انگلستان هم شنیده شد و فقط شاید مختص کشور ما نباشد، اما فدراسیون فوتبال چگونه باید با این مسائل برخورد کند؟ زمان شما از این مسائل وجود داشت و گزارشی به گوش شما نرسید؟
نه، در زمان ما پرونده خاصی نبود که فدراسیون را دخیل کند. اگر گزارشی به ما میشد به کمیته انضباطی و حتی قوه قضاییه میدادیم. با این حال در فدراسیون هم ما ابزاری نداشتیم که بتوانیم برخورد کنیم و این مسائل را هیئتهای فوتبال باید روی باشگاهها و مدارس نظارت کنند که کسی غیر قانونی فعالیت نکند. برخی باشگاهها هم آنقدر در مسائل خود ضعف دارند که به نظرم به این مسائل نمیرسند. اما باید یک آییننامه و قانونی وجود داشته باشد که هر مدرسه فوتبال یا باشگاهی، اگر آکادمی داشت یک مسئولی بالای سرش باشد که نظارت کند.
تابناک: از جمله مصداقهای فساد میتوان به موضوع داوران هم پرداخت. بازداشت آقای خداداد افشاریان که در دوره آقای مهدی تاج رئیس کمیته داوران بود، نشان میدهد یک سری اتفاقات و فسادها در داوری هم رخ داده است. این فسادها از چه راههایی میتواند وارد فوتبال شود؟
قطعاً سابقه افراد خیلی مهم است؛ ما اکنون میبینیم یک سری داورانی که رئیس کمیته داوران بودند، افراد خوشنام، خوش برخورد و مدیر بودند که از آنها استفاده میکردیم و اگر کسی سابقه سؤ دارد، به هیچ عنوان نباید از آنها استفاده کنند. همین الان مشخص شد وقتی یک نفر این مسائل برایش پیش آمد، حواس بقیه هم جمع شد. از طرفی وقتی یک داوری برای قضاوت به جایی میرود، باید ارزیابی مشخصی شود، بودجهای که به او میدهند آنقدری باشد که راضیاش کند و اگر نظارت شود، خیلی کمک کننده است.
تابناک: زمان خود شما محسن قهرمانی داوری بود که محروم شد. اینجا مشخص میشود که احتمالاً آن ارزیابیها و نظارت وجود داشته که منجر به محرومیت یک داور شده، اما این بار وقتی رئیس کمیته داوران بازداشت شد، هیچ داوری پشت سرش محروم نمیشود. چطور میشود که این اتفاق رخ میدهد؟ رئیس کمیته داوران که به تنهایی فسادی را رقم نزده و خودش سوت دستش نبوده که بازیها را قضاوت کند. کدام داوران بودند که فساد کردند و چرا با این داوران برخورد نمیشود؟
قطعاً همینطور است، اما من نمیدانم علت چیست. شاید پروندهها هست و آنهایی که بودند ممکن است کنار گذاشته شدهاند، اما خب به هر دلیلی نخواستند نامی از آنها ببرند که با آبرویشان بازی شود.
تابناک: اما میبینیم که داورانی که نامشان در پرونده بود، هنوز در حال قصاوت کردن هستند.
خب شاید بی گناه تشخیص داده شدهاند!
تابناک: یک موضوع دیگر هم در زمان خود شما شایعه شد که پس از چند دربی پیاپی که با مساوی یک - یک خاتمه یافت، گفته میشد که دستور دادهاند دربیها مساوی شود. آیا اصلاً چنین چیزی بود و توصیهای میشد که نتیجه فلان بازی چه شود؟
من حتی یک درصد هم و یک در هزارم درصد هم ندیدم کسی بیاید و بگوید بازی یک - یک شود یا چه نتیجهای رقم بخورد. به نظرم بیشتر آن تفکر مربیان و محافظه کار بودنشان باعث میشد این نتایج رقم بخورد. البته خوب هم نبود و تماشاگران حوصلهشان سر رفته بود و به ما هم در خیابان میگفتند شما دستور دادهاید بازی یک - یک شود. اما من به شخصه هیچ بازخوردی نداشتم که کسی بیاید و بگوید نتیجه بازی چه شود. تنها جایی که خود ما مایل بودیم نتیجهای رقم بخورد، فصلی بود که تراکتور با نفت تهران بازی داشت و دوست داشتیم تراکتور برنده شود که به هر نحوی قهرمان شود. آقای فغانی هم داور بازی بود که آندرانیک تیموریان را اخراج کرد، به او یک بار هم گفتیم آقای فغانی حواست به این بازی خوب باشد که حق کسی ضایع نشود و آقای فغانی هم خیلی سفت گرفت و حتی تیموریان را اخراج کرد که تراکتور مساوی شد، سپاهان در تهران پیروز شد و تراکتور به قهرمانی نرسید. در حالی که تراکتور سه گل هم زده بود و جلو بود، اما در نهایت بازی ۳ - ۳ مساوی شد و آن بلا سرش آمد. به هر حال فوتبال است، اما ما دوست داشتیم آن اتفاق رخ بدهد. با این حال هیچوقت و هیچ کجا به هیچ عنوان درباره داوری صحبتی داشتیم و نه کسی چیزی خواسته بود.
تابناک: دوست داشتن شما مبنی بر این بود که کسی توصیهای کرده بود، علاقه قلبی شما بود یا اینکه پرشور بودن باعث این دوست داشتن شده بود؟
نه، بیشتر علاقه قلبی بود و پرشور بودن هواداران کاری کرده بود که دوست داشتیم یک بار هم این اتفاق رخ بدهد و تنور فوتبال گرم شود. چون خاطرم هست آن زمان ما در AFC بیشترین امتیازها را بابت تماشاگران ایرانی داشتیم و یکی از بالاترین امتیازهای ما آیتم تماشاگران بود. به خصوص اینکه تراکتور جدید به لیگ برتر آمده بود و استقلال، پرسپولیس و سپاهان هم هوادارانی داشتند و تراکتور هم امتیازی برای ما بود و من شخصاً دوست داشتم این اتفاق رخ بدهد که اینطور نشد.
تابناک: به هر حال وقتی شما یک جایی توصیهپذیر بودید و علی دایی را برکنار کردید، این تصور به وجود میآید شاید در مسائل دیگری هم شاید خیلی به چشم نیاید از جمله یک - یک شدن دربیها یا قهرمان شدن یک تیم که خودتان به آن اشاره کردید، این تصور به وجود بیاید که اینجا هم توصیهپذیر بودید.
آن موضوع [برکناری علی دایی] اوایل کار ما بود و ما انسجام لازم را نداشتیم و آنقدر مسلط نشده بودیم. من در هیئت رئیسه هم موضوع را مطرح کردم و هیئت رئیسهای که خودش را هم فوتبالی میدانست، اگر به من میگفتند که نه موافق برکناری نیستیم، من با آنها موافقت میکردم. با این حال آنها هم مخالفتی نکردند و دستور هم از بالا بود و آن اتفاق افتاد. با این حال بعدها انسجام بهتر و بیشتر شد و روی کار مسلط شدیم. ضمن اینکه در فدراسیون فوتبال هم اینطور نیست که هر چیزی من و هیئت رئیسه بگوییم، همان شود. به هر حال یک سری مسائل هست که حاکم در حاکمیت و مصالح کشور است که باید دیده شود. فوتبال فقط ورزش صرف نیست، بلکه سیاسی است، اقتصادی است و اجتماعی.
تابناک: آیا وزیر ورزش یا وزیر خاصی برای قهرمان شدن تیم خاصی از جمله استقلال، پرسپولیس یا حتی مقطعی که سپاهان انسجام خوبی داشت، دخالتی داشتند؟
نه، من به شخصه هیچ وقت ندیدم که بخواهند دخالتی کنند. آنها همه نگرانیشان این بود که فوتبال خوب برگزار شود، شلوغ نشود و دغدغهشان چنین مسائلی بود.
تابناک: در هر صورت شروع قهرمانیهای پرسپولیس مربوط به زمانی میشود که شما هنوز در فدراسیون فوتبال بودید و آقای سلطانیفر هم وزیر ورزش بود و این خیلی در جامعه پیچید که وزیر ورزش پرسپولیسی است و از این تیم حمایت میشود.
فکر کنم من چند ماهی بیشتر نبودم؛ البته اصلاً زمانی که سلطانیفر وزیر شد من رئیس فدراسیون نبودم و دوران من آقای گودرزی وزیر ورزش و جوانان بود و کنار آمدم، اما همیشه به من که نایب رئیس بودم میگفتند که آقای سلطانیفر پرسپولیسی است و این حرفها، با این حال هیچ وقت با من صحبتی نکردند، شاید با آقای تاج صحبت کرده باشند که من نمیدانم.
تابناک: اصلاً چنین چیزی که وزیر توصیهای برای قهرمانی تیمی کند منطقی است از نظر شما؟
نه، منطقی نیست. به هر حال هواداران وقتی تیمشان اول نمیشود، ناکامی را گردن کسی میاندازند و این مسائل را همیشه داشتیم.
تابناک: بزرگترین تصمیم اشتباه شما در فدراسیون فوتبال چه بود؟
سکوت!
تابناک: میخواهم تقلبی برسانم؛ اگر علی دایی را برکنار نمیکردید، به نظرتان آن تیم توانایی رفتن به جام جهانی با دایی را داشت؟
ممکن بود. من خودم روزی که تیم ملی با علی دایی باخت، خودم به رختکن رفتم و زود تیم را دلداری دادم و گفتم کارتان را انجام دهید. چون خودم اعتقادی نداشتم که مربی را با یک باخت عوض کنیم و با بعدی [افشین] هم همین اتفاق افتاد. مثل اسکوچیچ که برداشتند در جام جهانی شکست نخورد و کیروش را آوردند و او هم باخت. قطبی هم باخت و به جام جهانی نرفت و شاید اگر دایی مانده بود، موفق بود و جلو میرفت. با این حال وقتی آن زمان سازمان تربیت بدنی آن برخورد را کرد و این مسئله را عنوان کرد و هیئت رئیسه هم پذیرفت، یکی از اشتباهات ما بود و اگر عوض نمیکردیم تیم [به جام جهانی] میرفت؛ آن وقت شاید این چالشها که هنوز هم ادامه دارد و آن را میبینیم دیگر اتفاق نمیافتاد. حق این بود که او میماند و تا آخر ادامه میداد.
تابناک: اشتباه بزرگتری هم داشتید؟
اشتباه بزرگتر همین آمدن به فدراسیون فوتبال بود. الان چیزی به ذهنم نمیآید، اما اشتباهات زیادی داشتیم که تجربه کردیم، اما الان چیز خاصی به خاطرم نمیآید.
تابناک: موفقترین رئیس فدراسیون تاریخ از نظر شما چه کسی بود؟
هر کدام از این رؤسا در بخشهایی موفق بودند و کار کردند. خود من آقایان صفایی فراهانی و دادکان را موفق دیدم که سالم و سلامت کار کردند. به خصوص آقای صفایی فراهانی که اگر مسائلش به مسائل سیاسی نمیانجامید، میتوانست کار را خوب پیش ببرد و به سرانجام برساند. به خصوص با نفوذی که در AFC و دولت خودمان داشت. زمان آقای خاتمی و بنهمام خیلی از او حمایت میشد. آقای دادکان هم خیلی در فوتبال زحمت کشید، کار کرد و به خاطر روبهرویی که او را عوض کردند، فوتبال ما ضربه خورد.
تابناک: پیش از انقلاب چه؟
آقای کامبیر آتابای که یک سال رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا هم بود، خیلی خوب فوتبال را اداره میکرد و توانمند بود، اما چون من خیلی پیش از انقلاب را خاطرم نیست، نمیتوانم بگویم کدامیک بهترین بودند.
تابناک: در یک دوره هم تیم المپیک ما با علیرضا منصوریان میتوانست عملکرد خوبی داشته باشد که به دلیل دو کارته بودن کمال کامیابینیا و استفاده از او در بازی با عراق، بازی برده را باختیم و حذف شدیم.
از ناکامیهایی که ما در فدراسیون فوتبال داشتیم، همین نرفتن به المپیک بود. هر دفعه ما یک روشی پیش میگرفتیم که جلو برود، اما این تیم آخر جلو نمیرفت. هنوز هم این مشکل ادامه دارد. من در اکثر کارهای زیرساختی، نوجوانان، جوانان و تیم ملی موفقیتهایی داشتیم، اما در رده المپیک ناکام بودیم. قطعاً این به خاطر من نبود و قطعاً ریشههای اساسی داشته است. زمان آقای منصوریان هم ما خیلی برای تیم تدارک دیدیم و حتی هواپیمای خصوصی گرفتیم که تیم به عراق رفت و آنجا بازی کرد، اما در لحظات آخر بازی بازیکنی که دو کارته بود و به بازی آمد و ما باختیم که مثل پتکی به سر ما خورد. بدتر از آن اتفاق هم آقای منصوریان در آستانه مسابقاتی که باید میرفتیم و برای رسیدن به المپیک تلاش میکردیم، استعفا داد و گفت مسئولیت نمیپذیرم. این استنباط شد که او نمیخواهد اگر تیم شکست خورد، مسئولیت را بپذیرد و کنار رفت و ما هم آقای هومن افاضلی را به عنوان سرمربی انتخاب کردیم، تیم به مسابقات رفت و نمایش خوبی هم داشت، اما در نهایت با بدشانسی تیم به المیپک نرفت. آن رفتار هم از سوی یک سرمربی حرفهای نبود که در آستانه مسابقات تیم را رها کند و کنار برود. همان زمان هم که یک سری شعارهایی علیه ما دادند که حیا کن و فدراسیون را رها کن و آن هم یک خاطره تلخ بود.
تابناک: شما هم که هیچ وقت رها نکردید...
نه، هر موقع میگفتند رها کن، من بدتر میماندم!
تابناک: حمایت خاصی از افراد خاصی در مجمع داشتید؟ مثلاً از یک سری رؤسای هیئتها که زمان شما خیلی پررنگ بود، حمایت شما از آقای شیرازی در هیئت فوتبال تهران بود که سالها حواشی مختلفی داشت و صحبت از فساد در فوتبال تهران میشد. آیا شما حمایتی از او میکردید؟
یکی از سیاستهایی که من داشتم و این سیاست پایدار ماند و به آن افتخار میکردم، این بود که پشت هیئتها میایستادم. ما این اختیار را داشتیم که رئیس هیئت را عوض کنیم، اما من این کار را نمیکردم. حتی ما یک بار با مدیرکل تربیت بدنی اصفهان درگیر شدیم. او میخواست زمان آقای ابرقویینژاد او را برکنار کند، دفتر هیئت فوتبال اصفهان را قفل کرد و کار به معاونت وزارت ورزش هم کشید که حکمیت کند و آنجا هم از من خواستند او را عوض کنم و نکردم و گفتم مجمع باید تصمیم بگیرد. فقط یک بار اوایل کارم این کار را انجام دادم و پشیمان شدم که رئیس هیئت استان خوزستان را عوض کردم. اسم آن رئیس هیئت را که عوض کردم از خاطرم رفته که خیلی مدیر خوبی هم بود، بعد آقای طالقانی آمد. دیگر هیچ وقت این کار را نکردم و سفت ایستادیم. زمان آقای شیرازی هم خیلی میگفتند او را عوض کن و من هم میگفتم اگر فسادی وجود دارد، مدارک و مستندات بدهید تا به کمیته انضباطی و اخلاق بدهیم تا حکم دهد، در غیر این صورت باید مجمع تصمیم بگیرد. هر زمان هم مجمع برگزار کردیم، او همه آرا را کسب میکرد و ما سعی کردیم در دوره خودمان تصمیمات را به مجمع بسپاریم.
در فدراسیون فوتبال مدتهای زیادی بودم که از اول ناخواسته آمدیم و حتی شاید اعضای مجمع هم نمیخواستند، اما چاره دیگری هم نداشتند و این اتفاق باید میافتاد. بعد یک چالشهایی پیش میآمد و آن روز هم قرعه به نام من افتاد. خودم هم تمایلی نداشتم به فدراسیون فوتبال بیایم و آن روزی هم که انتخاب شدم، هیچکدام از اعضای هیئت رئیسه را نمیشناختم، اما دور هم نشستیم و اولین تصمیمگیری ما هم موضوع سرمربی تیم ملی بود که هر کسی یک چیزی میگفت. یکی میگفت کلمنته بیاید، یک نفر قطبی را میگفت و هر کسی یک حرفی میزد و من هم نتوانستم به انسجامی در هیئت رئیسه برسم. بعد [علیآبادی] رئیس سازمان تربیت بدنی گفت این را بیاور و ما هم دیدیم خوب است، پولش را هم میدهند و ما هم آوردیم.
تابناک: یعنی علی دایی را...
بله، آقای دایی.
تابناک: یعنی آقای دایی هم با توصیه آمد و با توصیه هم رفت؟
بله، هم با توصیه آمد و هم با توصیه رفت. این اولین تصمیم بود زمانی که ما به فدراسیون فوتبال آمدیم. بعد به مرور ما به کار مسلط شدیم. در نهایت من میخواهم یک موضوعی را درباره کل سابقه ورزشی خودم بگویم که از سال ۱۳۵۹-۱۳۶۰ که رئیس فدراسیون دوومیدانی شدم و در نهایت از فدراسیون فوتبال بیرون آمدم، بهترین جایگاهی که داشتیم کمیته ملی المپیک بود و بدترین جایگاه ورزش هم -در حالی که من معاون سازمان تربیت بدنی هم شدم و فقط وزیر ورزش نبودم- فدراسیون فوتبال بود. المپیک بهترین جا و شیکترین جای ورزش است و بدترین جا هم فدراسیون فوتبال است که آدم بخواهد خدمت کند.
تابناک: این جملهتان خیلی شبیه دیالوگ مسعود شصتچی (مهران مدیری) در سریال مرد هزار چهره بود که گفت من اشتباهی بودم.
بله، اشتباهی بودم.
منبع: تابناک