کدام لبنیات بهتر است سنتی یا کارخانه‌ای؟
مخاطب۲۴- محمد زینلی، رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت گفت: تب مالت یا بروسلوز، یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است که عامل آن باکتری بروسلا می‌باشد. این بیماری اگرچه قابل درمان است، اما درمان آن معمولاً طولانی‌مدت بوده و نیازمند مراقبت‌های جدی است. در حال حاضر، نزدیک به ۷۵ درصد از موارد ابتلاء در کشور در مناطق روستایی مشاهده می‌شود که عمدتاً ناشی از تماس مستقیم با دام آلوده یا مصرف فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه و سنتی است. در مناطق شهری نیز حدود ۲۵ درصد از موارد به علت استفاده از فرآورده‌هایی مانند پنیر تازه، بستنی یا خامه‌ای است که از شیر غیرپاستوریزه تهیه می‌شوند.
وی افزود: با وجود هشدار‌های مکرر، متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد افزایش گرایش مردم به مصرف محصولات لبنی به اصطلاح ارگانیک هستیم. این گرایش که گاهی تحت عنوان سبک زندگی سالم یا طبیعی تبلیغ می‌شود، در بسیاری از موارد پایه و اساس علمی و بهداشتی ندارد و بیشتر جنبه تجاری پیدا کرده است.
افزایش گرایش نادرست به لبنیات ارگانیک
به گفته زینلی؛ واقعیت این است که بسیاری از لبنیاتی که در کارگاه‌ها یا مغازه‌ها تحت عنوان سنتی یا ارگانیک به فروش می‌رسند، تحت هیچ‌گونه نظارت بهداشتی نبوده و می‌توانند عامل انتقال بیماری‌های خطرناکی مانند تب مالت باشند.
وی ادامه داد: توصیه ما به مردم این است که از مصرف هرگونه لبنیات سنتی و فرآورده‌های تهیه‌شده از شیر خام خودداری کنند. تمام لبنیات مورد استفاده، از جمله شیر، پنیر، ماست و خامه باید به‌صورت پاستوریزه و از فروشگاه‌های معتبر تهیه شوند.
وی خاطرنشان کرد: برخی نگرانی‌ها درباره وجود مواد نگهدارنده در شیر‌های صنعتی مطرح شده است که لازم است شفاف‌سازی شود و شیر‌های پاستوریزه و استریلیزه که در کارخانه‌های معتبر تهیه می‌شوند، حاوی هیچ‌گونه ماده نگهدارنده‌ای نیستند. تفاوت در ماندگاری این محصولات تنها به نوع فرآیند حرارتی برمی‌گردد.
فقط از لبنیات پاستوریزه استفاده کنید
زینلی ادامه داد: شیر پاستوریزه با حرارت پایین‌تری آماده می‌شود و معمولاً تا یک هفته قابل استفاده است، در حالی که شیر استریلیزه (UHT) با حرارت بسیار بالا استریل شده و بسته‌بندی آن نیز به‌گونه‌ای طراحی شده که تا شش ماه بدون نیاز به مواد نگهدارنده قابل نگهداری است. این مسئله بار‌ها توسط مستندات رسمی و مکاتبات با سازمان غذا و دارو تأیید شده است.
وی ادامه داد: در مواردی که افراد ناچار به استفاده از شیر سنتی یا فله‌ای هستند، حداقل باید شیر را تا دمای جوش حرارت داده و سه تا پنج دقیقه به حالت قل‌زدن نگه دارند. در صورتی که پنیر از شیر خام تهیه شده باشد، باید حداقل سه ماه در آب نمک بماند تا امکان مصرف پیدا کند. سایر محصولات مانند کره، ماست و خامه نیز باید صرفاً از شیر جوشانده‌شده تهیه شوند.
خطرات تماس تنفسی یا پوستی با دام‌های آلوده
به گفته زینلی؛ لازم به ذکر است که خطر ابتلاء به تب مالت فقط به مصرف لبنیات سنتی محدود نمی‌شود. تماس مستقیم با دام‌های آلوده نیز یکی دیگر از راه‌های انتقال بیماری است. حتی تنفس در محل نگهداری دام یا تماس ترشحات آلوده دامی با زخم یا خراش‌های روی پوست می‌تواند باعث ابتلاء شود. این موضوع به‌ویژه در مورد دام‌هایی که در ظاهر علائمی ندارند، اما ناقل بیماری هستند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
وی در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین ضروری است که مردم، به‌ویژه ساکنان مناطق روستایی و همچنین مصرف‌کنندگان شهری، در انتخاب و مصرف لبنیات دقت کافی داشته باشند و از مصرف فرآورده‌های غیرپاستوریزه به‌طور جدی پرهیز کنند.
