بیت کوین را بدون اینترنت می‌توان جابه جا کرد؟
مخاطب۲۴- در رویداد امسال هکاتون بیت‌کوین، پروژه‌ای که امکان انجام تراکنش‌های رمزارزی بدون نیاز به اتصال اینترنت را فراهم می‌کند، توجه منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کرد.
این پروژه که «دارک وایر» نام دارد، توسط برنامه‌نویسی با نام مستعار «سایبر» توسعه یافته و نوآوری تازه‌ای در حوزه اینترنت اشیا به شمار می‌رود. دارک وایر در رقابت جهانی Bitcoin Hackathon که سالانه در ماه‌های اردیبهشت و خرداد با هدف ترویج نوآوری در اکوسیستم بیت‌کوین برگزار می‌شود، مورد تحسین قرار گرفت. در این گزارش، جزئیات این فناوری نوظهور را مرور می‌کنیم: «دارک‌وایر» چیست و آیا ایران زیرساخت لازم برای بهره‌برداری از آن را دارد؟
دارک‌وایر چیست؟
دارک‌وایر یک پلتفرم متن‌باز است که با استفاده از فناوری رادیویی برد بلند (LoRa) امکان ارسال تراکنش‌های بیت‌کوین و پیام‌های رمزنگاری‌شده را بدون نیاز به اینترنت فراهم می‌کند. این سیستم از فناوری رادیویی برد بلند (LoRa) برای ایجاد یک شبکه مش‌بندی‌شده استفاده می‌کند.
هدف اصلی این پروژه، ایجاد شبکه‌ای مقاوم در برابر سانسور و قطع ارتباطات اینترنتی است که در شرایط بحرانی یا در مناطقی با زیرساخت‌های ارتباطی محدود، امکان تبادل اطلاعات و تراکنش‌های مالی را فراهم کند.
نحوه عملکرد دارک‌وایر
دارک‌وایر به کاربران امکان می‌دهد تراکنش‌های بیت‌کوین را بدون نیاز به اینترنت ارسال کنند. در این فرآیند، کاربر ابتدا با استفاده از یک نرم‌افزار مخصوص، تراکنش را به‌صورت آفلاین ایجاد و آن را با کلید خصوصی خود امضا می‌کند.
سپس این تراکنش به کمک یک ابزار سخت‌افزاری ساده که از طریق USB به رایانه متصل می‌شود، به شکل امواج رادیویی و با استفاده از فناوری LoRa به گره‌های نزدیک در یک شبکه مش ارسال می‌شود.
این گره‌ها، تراکنش را در قالب بسته‌های کوچک شده، مرحله‌به‌مرحله بین خود جابه‌جا می‌کنند تا در نهایت به یک گره متصل به اینترنت برسد. در این نقطه، تراکنش وارد شبکه جهانی بیت‌کوین شده و به طور رسمی ثبت می‌شود.
ارزش و کاربرد‌های دارک‌وایر
وظیفه اصلی دارک‌وایر رساندن اطلاعات تراکنش به اولین گره متصل به اینترنت است. این سیستم به‌ویژه در مناطقی که زیرساخت‌های ارتباطی سنتی در دسترس نیستند مانند مناطق بحران‌زده، یا مناطقی که تحت کنترل نظارت بر ارتباطات و تراکنشات هستند، مفید است.
زیرساخت‌های مورد نیاز و قابلیت استفاده جهانی
برای استفاده از دارک‌وایر، به سخت‌افزار‌های مبتنی بر فناوری LoRa نیاز است که در بسیاری از کشور‌ها در دسترس هستند. با توجه به متن‌باز بودن این پروژه، امکان استفاده و توسعه آن در کشور‌های مختلف وجود دارد.
آیا امکان استفاده از دارک‌وایر در ایران وجود دارد؟
در ایران، زیرساخت‌های لازم برای استفاده از فناوری LoRa وجود دارد. در سال‌های اخیر، شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی اقدام به توسعه و تولید تجهیزات مبتنی بر LoRaWAN کرده‌اند. به عنوان مثال، یکی از همین شرکت‌ها مبدل‌های RS۴۸۵ به LoRaWAN و دتکتور‌های بی‌سیم اعلام حریق LoRaWAN را طراحی و آزمایش کرده است. این تجهیزات در حوزه‌هایی مانند صنعت ۴.۰ و اینترنت اشیا کاربرد دارند.
با این حال باید توجه داشت، استفاده از فناوری‌های رادیویی مانند LoRa در ایران تحت نظارت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی قرار دارد. این سازمان مسئول تخصیص باند‌های فرکانسی، صدور مجوز‌ها و نظارت بر بهره‌برداری از تجهیزات رادیویی است.
حقایقی از دارک وایر
پروژه‌هایی مانند دارک‌وایر که از فناوری LoRa برای ارسال تراکنش‌های بیت‌کوین بدون اینترنت استفاده می‌کنند، باید تابع مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی باشند. استفاده از تجهیزات LoRa در باند‌های فرکانسی مجاز و با توان‌های تعیین‌شده، همراه با دریافت گواهی تأیید نمونه، می‌تواند از بروز مشکلات قانونی جلوگیری کند.
زمان‌بندی توسعه و عرضه
دارک‌وایر در حال حاضر در مرحله اولیه توسعه قرار دارد و به‌عنوان یک پروژه در هکاتون بیت‌کوین ۲۰۲۵ معرفی شده است. توسعه‌دهنده این پروژه قصد دارد با کمک جامعه متن‌باز، آن را به یک پلتفرم پایدار و استاندارد صنعتی در ارتباطات مبتنی بر LoRa تبدیل کند. با این حال، زمان‌بندی مشخصی برای تکمیل و عرضه نهایی این پروژه اعلام نشده است.
ریسک‌ها و محدودیت‌ها
با وجود مزایای دارک‌وایر، این پروژه در حال حاضر با چالش‌هایی مواجه است. محدودیت پهنای باند فناوری LoRa و حساسیت آن به موانع فیزیکی می‌تواند بر کیفیت ارتباطات تأثیر بگذارد. همچنین، وابستگی به گره‌های خروجی متصل به اینترنت ممکن است نقاط ضعف امنیتی ایجاد کند. در حال حاضر، ویژگی‌هایی مانند رمزنگاری پیام‌ها و بازیابی UTXO هنوز پیاده‌سازی نشده‌اند، که ممکن است خطراتی مانند احتمال سرقت بیت‌کوین را افزایش دهد.
سخن پایانی
دارک‌وایر یک راهکار جدید و جالب برای ارسال تراکنش‌های بیت‌کوین بدون نیاز به اینترنت است که می‌تواند در شرایط بحرانی یا در مناطقی با محدودیت‌های ارتباطی، مفید واقع شود. این پروژه هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و با گذر زمان و مشارکت سایر کارشناسان حوزه ارز دیجیتال، این فناوری می‌تواند راه حل خوبی در شرایط بحرانی باشد.
