فرونشست در تهران از جنوب به سمت مرکز در حال پیشروی است
به گزارش مخاطب ۲۴: فرونشست‌ها حالا مرز بحران را در ایران رد کرده است. مسئولان سال‌ها زنگ خطر و هشدار‌ها را نادیده و ناشنیده گرفتند و حالا این فاجعه هر روز بیشتر از پیش کشورمان را می‌بلعد، با این وجود، تعلل مسئولان به ویژه نمایندگان مجلس تمامی ندارد. در این میان، از حدود سه سال قبل شورای شهر تهران و شورای‌عالی استان‌ها درصدد تهیه و تنظیم لایحه‌ای برای مدیریت و ساماندهی فرونشست‌ها برآمد، اما این لایحه هنوز هم با نام «کنترل و پیشگیری از فرونشست و کاهش اثرات آن در کشور» در صف انتظار رسیدگی در صحن مجلس گیر کرده است.
طرح کنترل و پیشگیری از فرونشست هنوز به صحن علنی مجلس نیامده است
حجت‌الاسلام سید محمد آقامیری، رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران، در گفت‌و‌گو با خبرنگار دیده‌بان ایران درباره وضعیت فرونشست زمین در تهران تاکید کرد: بحث بحران فرونشست یک بحث ملی است و تنها به تهران محدود نمی‌شود. برای مقابله با این بحران ملی کمیته عمران شورای شهر تهران با برگزاری جلسات مشورتی با حدود ۸۰ نفر از اساتید و نخبگان دانشگاهی در اسفند سال ۱۴۰۱ یک طرح ملی و جامع با دستورالعملی مشخص را پیشنهاد داد که در شورای عالی استان‌ها به تصویب رسید و به عنوان اولین طرح مستقل از طرف شورای‌عالی استان‌ها به مجلس ارسال شد و مورد استقبال قرار گرفت.
او به مراحل بررسی «لایحه کنترل و پیشگیری از فرونشست و کاهش اثرات آن در کشور» در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و افزود: این طرح توسط مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بررسی قرار گرفت و پس از ۱۱ جلسه بررسی در کمیسیون محیط‌زیست و کشاورزی مجلس دوره قبل، در این کمیسیون تصویب شد. در مجلس جدید نیز این طرح مجددا اعلام وصول شده، اما هنوز به صحن علنی نیامده است.
در حال حاضر موضوع فرونشست زمین در ایران متولی ندارد
آقا میری گفت: برای اجرا این طرح، کارگروه و دبیرخانه‌هایی در استان‌ها به ریاست استانداران شکل خواهد گرفت تا ۱۰ محور کابردی آن برای هر استان به فراخور مشکل و شرایط زیست‌محیطی، امکان بهره‌برداری داشته باشد. در عین حال، دبیرخانه اصلی طرح در وزارت کشور در نظر گرفته شده و وزیر کشور متولی اجرای این طرح انتخاب شده است. متاسفانه در حال حاضر موضوع فرونشست زمین در کشور متولی نداشته و سازمان مدیریت بحران به علت دغدغه‌های متعدد توان رسیدگی به این مهم را ندارد.
او تاکید کرد: این طرح بودجه مشخصی را طلب می‌کند و متولی اجرای آن نیز موظف است هر ۶ ماه یک بار به مجلس برود و در مورد طرح و اقدامات شکل گرفته پاسخ دهد؛ یعنی یک گزارش عملکرد ارائه کند تا به‌واسطه مقایسه گزارش‌های طرح و پایش‌های مرکز زمین‌شناسی درباره نرخ فرونشست زمین در نقاط مختلف کشور، نتایج اجرای طرح به وضوح مشخص شود.
فرونشست در تهران از جنوب به سمت مرکز در حال پیشروی است
رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهرتهران تاکید کرد: در دنیا هنگامی که ۴ میلیمتر فرونشست در منطقه یک ایجاد می‌شود، اعلام بحران می‌کنند و چاه‌های بهربرداری آب بسته می‌شود، اما در تهران هرگز اعلام بحران نشده است. باید توجه داشت که هر چقدر منابع آب در سفره‌های زیرزمینی کاهش پیدا کند، زمین بیشتر نشست می‌کند و قابل برگشت نخواهد بود.
او گفت: فرونشست در شهر تهران به این ترتیب است که از جنوب به طرف مرکز در حال توسعه و پیشروی است؛ از آنجا که ترکیب خاکی از مرکز به طرف پایین ریزدانه است، تبعات فرونشست در این مناطق بسیارمحسوس و مشخص است، اما در مناطق مرکز به بالا این فرونشست به علت درشت‌دانه بودن ترکیب خاک، آثار فرونشست محسوس نیست و اگر باشد، بسیار جزئی است.
باید آب سد‌ها را به داخل زمین هدایت کرد
آقامیری، الگوبرداری از سایر کشور‌ها را مورد تاکید قرارداد و افزود: فرونشست زمین در تمام دنیا وجود دارد. کشور ژاپن سالانه ۲۴ سانتی‌متر فرونشست داشت، اما طی یک دوره ۱۰ساله با بستن چاه‌ها و تزریق مصنوعی آب به زمین این مشکل را برطرف کرد و فرونشست را به زیر سه، چهار سانتی‌متر رساند. در گذشته، در ایران چاه‌های جذبی ایجاد می‌شد که چرخه آب را بار دیگر به زمین باز می‌گرداند، اما هم‌اکنون تهران از این نعمت بی‌بهره مانده و شبکه فاضلاب شهری این قاعده را تغییر داده است.
او بیان کرد: سالیانه میلیون‌ها متر مکعب آب از سد‌ها وارد شهر تهران می‌شود؛ چنانچه این میزان آب به زمین تزریق شود و به داخل لوله‌های فاضلاب شهری هدایت نشود، می‌توان از این بحران گذر کرد.
راهکار‌های مقابله با فرونشست زمین در تهران
آقامیری به راهکار‌های جلوگیری از فرونشست زمین در تهران پرداخت و تاکید کرد: تزریق آب به زمین از طرق مختلف ضرورری است، باید آبخیزداری را در بالای شهر به اجرا گذاشت و با سد‌های کوچک، آب را به داخل زمین هدایت کرد. از سوی دیگر نیاز است تا چاه‌های جذبی را فعال کنیم.
رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران گفت: باید بخشی از فاضلاب شهری را تعطیل کنیم تا آب استفاده‌شده در آشپزخانه و یا حمام به زمین برگردد. همچنین باید روان‌آب‌های سطح شهر را از طریق چاه‌های جذبی به درون زمین انتقال دهیم.
او افزود: مسیل‌هایی که از شمال تهران به طرف جنوب حرکت می‌کنند، سیمانی شده‌اند که این مشکل، امکان انتقال و تزریق آب را از بین برده است، این وضعیت باید به صورت شطرنجی شود و در هر متر قابلیت انتقال آب به درون زمین فراهم شود. هر چقدر زمان بگذرد و ما به دنبال رفع چالش نباشیم، سفره‌های زیرزمینی تحکیم پیدا کرده و امکان برگشت آنها نخواهد بود.
کمبود آب نداریم، بلکه مشکل ما مدیریت آب است
آقامیری با تاکید بر این که امروز ما کمبود آب نداریم، بلکه مشکل مدیریت آب وجود دارد، گفت: هنگامی که آب برداشت می‌شود، باید بار دیگر به زمین تزریق شود. این نکته‌ای است که هم اکنون در شهر تهران به اجرا گذاشته نمی‌شود، در حالی که آب باید گردش داشته باشد.
رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرد: اگر آب به عمق زمین تزریق شود، بسیاری از مشکلات حل می‌شود. تهران در گذشته به شهر هزار قنات معروف بود و اکنون تنها فقط ۷۰ قنات فعال دارد. امروز نیازمند شکل‌گیری نهضت تزریق مصنوعی آب به داخل زمین هستیم و این مهم در یک پروسه ۱۰ساله به‌خوبی جواب می‌دهد و از آهنگ فرونشست زمین می‌کاهد.
او در پایان تاکید کرد: چنانچه منابع آبی به‌درستی مدیریت شود، یعنی آب‌هایی که در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد به درون زمین و چاه‌های جذبی هدایت شود، مشکل حل خواهد شد. ضرورت دارد تا در ابتدا فرهنگ‌سازی شکل بگیرد. باید باور کنیم که آب قابل بازگشت است. چنانچه حتر اگر آب از خلیج فارس به مرکز کشور هدایت شود، ولی به درستی مدیریت شکل نگیرد، وضعیت همچنان اضطراری خواهد بود.
منبع: دیده‌بان ایران
