کاهش جمعیت ناشی از اراده انسان‌ها است
به گزارش مخاطب ۲۴: مرضیه وحید دستجردی روز دوشنبه در همایش روز ملی جمعیت در دانشگاه علوم پزشکی تهران، اظهار کرد: جمعیت دو سوم کشور‌های جهان به کمتر از سطح جایگزینی رسیده است و درگیر مسئله جمعیت هستند.
وی با بیان اینکه سطح جایگزینی به این معناست که باید ۲.۱ فرزند به‌ازای هر زن در سن باروری وجود داشته باشد، افزود: در ۳۰ سال آینده، ۱۳۰ کشور از سطح جایگزینی پایین‌تر می‌آیند و رشد جمعیت آنها منفی می‌شود و تعداد مرگ‌ومیر در این کشور‌ها بیشتر از تعداد موالید خواهد بود.
دستجردی یادآور شد: رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۳۹۳ زنگ خطر کاهش و اضمحلال جمعیت را به صدا درآوردند که باید از ایشان تشکر کرد.
دبیر ستاد ملی جمعیت با بیان اینکه جمعیت در هفت قرن اخیر ۲۰ برابر شده، اما در قرن گذشته فقط ۴ برابر شده است، اظهار کرد: اکنون یک هفتم جمعیت دنیا را آفریقا تشکیل می‌دهد که در سال‌های آینده این عدد به یک سوم خواهد شد.
دستجردی افزود: در کشور ما کاهش جمعیت در گذشته معمولاً به دلیل بیماری‌هایی مانند طاعون سیاه بود، اما حدود یک ربع قرن است که زیر سطح جایگزینی قرار دارد و امروز کاهش جمعیت ناشی از اراده انسان‌ها است.
وی ادامه‌داد: تمام کشور‌ها به زیر سطح جایگزینی رسیده‌اند و بدترین وضعیت مربوط به کره جنوبی است؛ حتی هند نیز که بیشترین جمعیت را دارد در سال‌های اخیر با کاهش جمعیت مواجه شده است.
دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به پیمایش ملی «تمایلات ایرانیان به فرزندآوری» که اخیراً انجام شده، تصریح کرد: در این پیمایش، میزان تمایل زنان و مردان متأهل در سنین باروری (۲۰ تا ۵۰ سال) به فرزندآوری پرسیده شد و ۷۷.۷ درصد از پاسخ‌گویان گفته‌اند تمایلی به فرزندآوری ندارند.
کاهش جمعیت؛ چالش امنیت ملی
دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به چالش امنیت ملی با کاهش جمعیت اظهار داشت: وقتی جمعیت کشور ۳۰ میلیون نفر شود و در کنارش کشوری ۴۸۰ میلیون نفری یا کشوری ۷۰ میلیون نفر باشد و همسایه‌اش ۳۰۰ میلیون نفر جمعیتداشته باشد، توازن قدرت بهم خواهد خورد و خود به خود این کشور‌ها محو خواهند شد.
وی با بیان اینکه ۲۲.۳ درصد در این پیمایش گفته‌اند که که تمایل فرزندآوری دارند، گفت: ۴۱ درصد مردم به شکل دلی و احساسی به دنبال افزایش جمعیت هستند و ۷۷.۷ درصد مخالف فرزندآوری دلیل خود را نگرانی از آینده فرزندان جدید عنوان کرده‌اند.
دستجردی با بیان اینکه نداشتن درآمد کافی، مشکل مسکن، فشار‌های اقتصادی، احساس ناامنی اقتصادی را بیشترین دلایل مخالفت با فرزندآوری عنوان کرد و افزود: این آمار‌ها راه را به مسئولان نشان می‌دهد.
دبیر ستاد ملی جمعیت ادامه‌داد: در این پیمایش از گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال سوال کردند که چقدر تمایل به فرزند آوری دارید و بیشترین تمایل برای گروه ۲۰ تا ۲۴ سال بوده است.
بین زنان و مردان تفاوت‌هایی در تمایل به فرزندآوری وجود دارد
دستجردی تاکید کرد: بین زنان و مردان تفاوت‌هایی در تمایل به فرزندآوری وجود دارد؛ در بین زنانی که در ۴۰ سال و بالاتر ازدواج می‌کنند، ۱۰۰ درصد تمایل به فرزندآوری وجود دارد، اما مردانی که در ۴۰ سال و به بالا ازدواج می‌کنند تنها ۲۰ درصد تمایل به فرزندآوری دارند همچنین تمایل بیشتری برای فرزندآوری بین افرادی که در حال تحصیل هستند وجود دارد و این مسئله نشان می‌دهد که باید مسئله دانشجو‌ها و ازدواج دانشجویی و مسکن دانشجویی و خوابگاه‌های دانشجویی مورد توجه باشد.
وی با اشاره به رابطه تحصیلات و فرزندآوری نیز تاکید کرد: تمایل به فرزندآوری در افرادی که دانشگاهی هستند بیشتر از افراد زیر دیپلم است و در روستا‌ها تمایل به فرزندآوری از شهر‌ها بیشتر است.
دستجردی ادامه‌داد: در مقایسه قومیت‌ها نیز ترکمن‌ها ۵۵ درصد تمایل به فرزندآوری دارند بعد از آنها بلوچ‌ها با ۴۱.۴ درصد و بعد از آنها عرب‌ها هستند و کمترین میزان تمایل به فرزندآوری میان آذری‌ها است.
دبیر سازمان ملی جمعیت با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ کاهش جدی در موالید داشتیم، گفت: تمام استان‌های کشور کاهشی بودند و خبر بد اینکه برای خراسان شمالی منهای ۱۱.۶ بوده و دلیل عمده آن مهاجرت و مسائل و تنگنا‌های اقتصادی بوده است.
دستجردی افزود: فرزند اول و فرزند دوم حدود ۷۳ درصد فرزندان را در کشور تشکیل می‌دهند و فرزند سوم به بعد حدود ۲۷ درصد را تشکیل می‌دهند.
افزایش فوت و کاهش میزان ازدواج در سال گذشته
دستجردی گفت: در سال ۱۴۰۳ میزان ۳.۷ درصد افزایش فوتی‌ها را داشتیم و آمار‌های ازدواج نیز در این سال ۳ درصد کاهش داشته است.
دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به میانگین سن ازدواج بار اول در کشور، گفت: سن ازدواج مردان ۲۸ سال و زنان ۲۴ سال است که باید برای کاهش سن ازدواج برنامه ریزی شود.
دستجردی با بیان اینکه پنجره جمعیتی در سال ۱۴۲۵ بسته می‌شود و باید تا قبل از آن اولویت بخشی به برنامه‌ها را مورد توجه قرار دهیم، اظهار داشت: اعتبارات و بودجه‌های کشور محدود است و باید این اعتبارات محدود را با هدفگذاری و اولویت بخشی مناسب توزیع کنیم. افزایش کمی جمعیت را مهم می‌دانیم، اما در کنار آن باید افزایش کیفی جمعیت را نیز داشته باشیم و بر سلامت نوزاد در ۱۰۰۰ روز اول زندگی تمرکز کنیم.
وی افزود: مسئله دیگر توجه به مسائل علمی و نظر کارشناسان است باید به مقوله جمعیت به عنوان موضوعی علمی بپردازیم و در این راستا از نظرت علمی نخبگان استقبال می‌کنیم.
دستجردی با اشاره به ضرورت تولیدات رسانه‌ای از جمله فیلم و سریال برای افزایش نرخ ازدواج و فرزند آوری خاطر نشان کرد: اگر بتوانیم لطافت فرزندآوری و ازدواج و جاذبه‌های ازدواج را در فیلم‌ها و سریال‌ها نمایش دهیم برای نسل جوان تاثیرگذار خواهد بود.
اجلاس گرامیداشت روز ملی جمعیت به همت دبیرخانه ستاد ملی جمعیت و با حضور محمدجعفر قائم‌پناه معاون اجرایی رئیس جمهور، زهرا بهروز آذر معاون زنان و خانواده رئیس جمهور، وحیددستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت و جمع دیگری از مسئولان، کارشناسان و فعالان حوزه جمعیت در محل دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.
منبع: دیده بان ایران
