راز چشم آبیها
مخاطب۲۴- تا به حال فکر کردهاید چرا رنگ چشمان برخی از افراد آبی است؟
طبق گفته دانشمندان، تمام انسانهایی که چشمان آبی دارند، نوادگان یک فرد واحد اروپایی هستند که حدود ۶۰۰۰ تا ده هزار سال پیش زندگی میکرده است.
اما اگر این سؤال برایتان مطرح است که دانشمندان چطور به این نتیجه رسیدهاند، باید گفت که در آغاز، تمام انسانها چشمانی به رنگ طیفهای مختلف قهوهای داشتند تا اینکه جهش ژنتیکی خاصی باعث ایجاد تغییر در رنگ چشمان انسانها شد.
جهش ژنتیکی و تغییر رنگ چشم انسانها
این جهش مربوط به ژنی بهنام HERC۲ است که عملکرد ژن OCA۲ یعنی ژنی که تعیین میکند که بدن تا چه میزان رنگدانه قهوهای تولید کند را مختل میکند؛ در واقع چشم آبی شدن برخی از افراد در نتیجه همین جهش است.
سؤال بعدی این است که حالا چطور مشخص شده که همه انسانهای چشم آبی از یک نیاکان مشترک هستند؟ پاسخ این است که تمام افرادی که امروزه چشمان آبی دارند، دقیقاً همین جهش یکسان را در ژنهای خود دارند. این همسانی ژنتیکی نشان میدهد که منشأ آن به یک فرد خاص بازمیگردد.
دانشمندان تخمین میزنند که تنها حدود ۸ تا ۱۰ درصد از جمعیت جهان دارای چشمان آبی هستند. همچنین، رنگ چشمها در دوران کودکی هنوز بهطور کامل تثبیت نشدهاند؛ بنابراین، ممکن است کودکانی با چشم آبی در نهایت با افزایش رنگدانه قهوهای، در بزرگسالی چشمانی به رنگ قهوهای داشته باشد.
پس اگر چشمانتان آبی است، حالا میدانید که خانواده ژنتیکیتان بسیار گستردهتر از چیزی است که تصور میکردید. پژوهش درباره این موضوع توسط تیمی از دانشگاه کپنهاگ دانمارک منتشر شده است.
پروفسور هانس آیبرگ از بخش پزشکی سلولی و مولکولی این دانشگاه توضیح داد: «در آغاز، همه ما چشمانی قهوهای داشتیم؛ اما یک جهش ژنتیکی که بر ژن OCA۲ در کروموزومها اثر گذاشت، باعث ایجاد یک "سوییچ" شد که توانایی تولید رنگدانه قهوهای را خاموش کرد.»
