بحران در صف وام ازدواج و فرزندآوری
به گزارش مخاطب 24: بانک مرکزی در هفته گذشته، آخرین آمارها از پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری در سال 1403 را منتشر کرد. آماری که بر اساس آن برای دومین سال متوالی، بانک‌ها بیش از تکلیف قانونی خود تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزند پرداخت کردند. طوری که درصد تحقق پرداخت وام ازدواج 143 درصد و وام فرزندآوری 106 درصد بود.
با این حال، آنچه در ارائه گزارش بانک مرکزی از سوی بانک مرکزی نادیده گرفته شده، صف طولانی این تسهیلات است که با وجود افزایش سرعت پرداخت این وام در بانک‌ها، روزبه‌روز طولانی‌تر می‌شود. طوری که کمیسیون اصل 90 مجلس با تهیه گزارشی نسبت به وضعیت صف وام ازدواج و فرزندآوری هشدار داده و تاکید کرده این صف در سال 1404 به مساله و بحرانی چشمگیر در سطح حاکمیت تبدیل خواهد شد.
کاهش تعداد وام ازدواج و فرزندآوری در سال 1403
بر اساس گزارش بانک مرکزی از آمار پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری، در سال 1402 معادل 772 هزار و 693 فقره تسهیلات ازدواج به متقاضیان پرداخت شد که این تعداد حاکی از رقمی معادل 157 هزار و 939 میلیارد تومان است. همچنین در سال 1403 نیز 615 هزار و 693 هزار فقره تسهیلات ازدواج به متقاضیان واجد شرایط اختصاص یافت. به این ترتیب، مبلغ وام ازدواج پرداختی در سال 1403 با رشدی 30 درصدی نسبت به سال قبل، از 205 هزار میلیارد تومان عبور کرد.
اگرچه این آمار و ارقام حاکی از آن است که مبلغ وام ازدواج پرداختی بانک‌ها به متقاضیان در سال 1403 نسبت به سال قبل رشدی 30 درصدی داشته، اما بررسی‌ها نشان می‌دهند در این سال، 157 هزار نفر کمتر تسهیلات ازدواج دریافت کرده‌اند.
از سوی دیگر در سال 1403 میزان پرداخت وام فرزندآوری نیز با رشدی 6 درصدی نسبت به سال 1402 به رقم 48 هزار و 810 میلیارد تومان رسید. با وجود این، تعداد افرادی که این تسهیلات را دریافت کرده بودند نیز کاهشی 151 هزار نفری پیدا کرد.
صف وام ازدواج و فرزندآوری در خوش‌بینانه‌ترین حالت 350 هزار نفری است
از سمتی دیگر، کمیسیون اصل 90 مجلس در گزارش خود از پرداخت تسهیلات ازدواج اعلام کرده است در پایان سال 1402 بیش از 280 هزار نفر در صف دریافت این وام بوده‌اند و این رقم در پایان دی‌ماه 1403 به بیش از 400 هزار نفر رسیده است. همچنین طبق این گزارش صف وام فرزندآوری نیز در 10ماهه 1403 معادل 398 هزار نفر بوده است.
کمیسیون اصل 90 در گزارش خود تاکید کرده در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن، صف وام‌های ازدواج و فرزندآوری در پایان سال 1403 هر یک 350 هزار نفر بوده است. به عبارت دیگر، حداقل 700 هزار متقاضی واجد شرایط، موفق به دریافت این تسهیلات نشده‌اند.
دولت و بانک مرکزی در مقابل وام ازدواج قرار می‌گیرند؟
در شرایطی که کمیسیون اصل 90 مجلس هشدار داده صف وام ازدواج در پایان سال 1404 به یک بحران برای کشور تبدیل خواهد شد، برخی از مسئولان در دولت و بانک مرکزی صحبت از ناکارآمدی این تسهیلات با توجه به هدف پرداخت آنها می‌کنند.
الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، در سال گذشته درباره پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری گفته بود، «وام ازدواج و فرزندآوری در ترویج این دو امر بی‌تاثیر بوده و هزینه اضافی برای دولت تلقی می‌شود.»
همچنین وحید ماجد، معاون سیاست‌گذاری و راهبردی اقتصادی وزارت اقتصاد، نیز به‌تازگی از تعارض تسهیلات تکلیفی با اهداف بانک مرکزی صحبت کرده است. ماجد در نشستی که مربوط به بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای قانون جدید بانک مرکزی بود گفت: «در بخش تامین مالی توسعه، منابع موجود به جای سرمایه‌گذاری مولد، صرف تسهیلات تکلیفی و پرداخت‌های دستوری می‌شود که بخش زیادی از آن بدون اعتبارسنجی و بازپرداخت موثر اختصاص می‌یابد.»
حال با توجه به این اظهارات، سوال مهم آن است که آیا رویکرد دولت و بانک مرکزی در مقابل صف طولانی وام ازدواج و فرزندآوری، پاک کردن صورت‌مساله و تلاش برای توقف پرداخت این تسهیلات است؟
منبع: تجارت نیوز
