گروسی: ویتکاف و عراقچی بسیار حرفه‌ای هستند
مخاطب۲۴- رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عصر سه‌شنبه با حضور در نشستی درباره انرژی هسته‌ای در اندیشکده «شورای روابط خارجی» به گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم بین ایران و آمریکا پرداخت.
او در پاسخ به سوالی، این گفت‌و‌گو‌ها را «سرشار از فرصت، در عین حال خطرناک» توصیف کرد.
گروسی پیشتر دور دوم گفت‌و‌گو‌های هسته‌ای ایران و آمریکا را مثبت ارزیابی کرده بود.
مدیرکل آژانس در این نشست و در پاسخ به سوالی درباره «میزان نزدیک بودن ایران به بمب هسته‌ای» و «اقدامات لازم برای تحدید برنامه هسته‌ای ایران» تصریح کرد: «اکنون فرصت‌ها و چالش‌های بسیاری وجود دارد. درخصوص ایران باید تصریح کنم که موضوع ایران، موضوعی بسیار قدیمی است. در شرایطی حساس سرشار از فرصت‌ها و خطراتی احتمالی قرار داریم. ایران سلاح هسته‌ای ندارد، اما به ساخت سلاح هسته‌ای بسیار نزدیک شده است.»
این ادعا در حالی است که مقامات ایران همواره تأکید کرده‌اند که سلاح هسته‌ای در دکترین سیاسی و نظامی این کشور جایگاهی ندارد و حتی گزارش‌های فنی منتشر شده توسط آژانس، روی صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تأکید کرده‌اند، اما گروسی که به بیان اظهارات سیاسی علیه ایران مشهور است، همواره با ابراز تردید درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران، از نقش بی‌طرف مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فراتر رفته است.
گروسی در ادامه ادعا کرد: «ایران سلاح هسته‌ای ندارد، اما این کشور از ذخایر اورانیوم کافی برای ساخت چندین کلاهک هسته‌ای برخوردار است. آنها در گذشته درباره برخی از موارد مورد نیاز ساخت سلاحی هسته‌ای تحقیق کرده و حتی آزمایش کرده‌اند و این نتایج این تحقیقات باقی مانده و ما اطلاع کاملی درباره از بین رفتن آنها نداریم.»
او مدعی شد: «نزدیک بودن ایران به ساخت سلاح هسته‌ای، مسئولیت بزرگی بر دوش ما گذاشته تا مانع این مسئله شویم. هدف گفت‌و‌گو‌های این روز‌ها دقیقا همین مسئله است. در سال‌های اخیر، روند مذاکرات ایران چهره‌های مختلفی به خود گرفته است. در سال گذشته پیشرفتی حاصل نشد.»
ایران باید محدودیت‌هایی را بپذیرد!
گروسی همچنین بدون اشاره مستقیم به ادعای برخی از مقام‌های آمریکایی درباره عدم بازرسی تأسیسات هسته‌ای ایران توسط آژانس تصریح کرد: «بازرسی‌های آژانس همچنان ادامه دارد، اما به باور آژانس، این اقدامات کافی نیست و شفافیت لازم وجود ندارد. اما با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، فرصتی وجود دارد. هدف ما (آژانس) حل مشکلات است.»
او ادعا کرد: «در واشنگتن، نظرات سیاسی وزن اجرایی دارند، اما من همیشه سعی کردم به‌طور حرفه‌ای خوشبین باشم. یعنی وقتی فرصتی ایجاد می‌شود، باید برای حل مشکلات تلاش کنیم. اکنون فرصتی وجود دارد و شاهد گفت‌وگوی مستقیم ایران و آمریکا هستیم. این مسئله بی‌سابقه است.»
مقامات ایران تأکید کرده‌اند که گفت‌و‌گو‌های جاری با آمریکا کاملا به‌طور «غیرمستقیم» صورت می‌گیرد.
با این وجود، گروسی مدعی شد: «در گذشته شاهد ایفای نقش کانال‌های مخفی یا میانجی‌گران بودیم. اما اکنون روندی مشخص وجود دارد. مسئله مهم، نتایج این گفت‌و‌گو‌ها و انجام صحیح آن است. ایران باید محدودیت‌هایی را بپذیرد تا آژانس بتواند به جامعه جهانی بگوید که شرایط خوب است.»
گفت‌و‌گو‌ها در حال شتاب گرفتن است
او در پاسخ به سوالی درباره اظهارات «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران در مورد روند گفت‌و‌گو‌ها و درک بهتر طرفین از اهداف این گفت‌و‌گو‌ها تصریح کرد: «محدودیت‌هایی وجود دارد و نمی‌توانم همه چیز را بگویم، اما می‌توانم اعلام کنم که این روند ادامه دارد. گفت‌و‌گو‌های شنبه (دور دوم مذاکرات) بسیار مهم بود. دور اول گفت‌و‌گو‌ها در عمان، بیشتر در جهت آشنایی بود، اما گفت‌و‌گو‌ها درحال شتاب گرفتن است.»
گروسی افزود: «هیچ تضمینی برای موفقیت هیچ مذاکره‌ای وجود ندارد. این نوع از مذاکرات پیچیده که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم برگزار می‌شود می‌تواند هر لحظه با شکست رو‌به‌رو شود، اما درک مشترک در حال افزایش طرفین پس از هر دور از گفت‌و‌گو بسیار مهم است. بخش غنی‌سازی و تسلیحاتی‌شدن برنامه هسته‌ای، بخش‌های مهم این مذاکرات هستند که در حال پوشش داده شدن هستند.»
طرف‌های دیگر می‌توانند به‌طور غیرمستقیم در مذاکرات تأثیرگذار باشند
او همچنین در پاسخ به سوالی درباره ایفای نقش روسیه و چین در گفت‌و‌گو‌های ایران و آمریکا و تفاوت مذاکرات کنونی با دوران برجام اظهار داشت: «شرایط کنونی پیچیده‌تر است. اما چند روز پیش با وانگ یی، وزیر خارجه چین در پکن دیدار داشتم. شاهد حمایت آشکار چین از این روند بودم. آنها مصمم هستند تا از ایرانی هسته‌ای جلوگیری کنند.»
گروسی افزود: «برخلاف گذشته، دیگر کشور‌ها (تروئیکای اروپایی، چین و روسیه) در مذاکرات جاری جایگاهی ندارند. آنها می‌توانند به‌طور غیرمستقیم تأثیرگذار باشند و همگی کانال‌های ارتباطی خود را دارند. فراموش نکنید که همکاری بین ایران و روسیه بسیار بیشتر از گذشته است و آنها در حوزه‌های سیاسی و دفاعی نیز همکاری دارند. دیگر کشور‌ها در حال اثرگذاری هستند، اما مذاکرات دوجانبه است.»
همین که گفت‌و‌گو‌ها ادامه دارد، بسیار خوب است
او همچنین در پاسخ به سوالی درباره مهلت ارائه شده از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا برای رسیدن به توافق با ایران و میزان خوشبینی به این روند گفت: «مسئله مهم، ادامه یافتن این روند است. ایران می‌گوید ما چیزی برای مخفی کردن نداریم. اما آمریکا، جامعه جهانی و من نظر متفاوتی داریم. در گذشته تصریح کردم که برای غنی سازی اورانیوم ۶۰ درصدی توسط ایران هیچ توجیهی وجود ندارد.»
گروسی افزود: «مسئله مهم این است که ایران این مسائل را رد نمی‌کند. در گفت‌و‌گو با آقای عراقچی به او گفتم که شما می‌توانید بگویید چیزی برای مخفی کردن ندارید، اما باید اقداماتی برای ایجاد اعتماد انجام دهید. آژانس یا آمریکا نباید اقدامی در این حوزه انجام دهند.»
این اظهارات درحالی بیان می‌شود که با وجود اذعان شخص گروسی به پایبندی کامل ایران به برجام، آمریکا به‌طور یکجانبه از این پیمان خارج و تحریم‌های غیرقانونی خود را علیه ملت ایران اعمال کرد و در عمل، آمریکا و دیگر اعضای برجام هستند که باید حسن نیت خود را نشان دهند.
با این وجود او گفت: «همین که گفت‌و‌گو‌ها ادامه دارد، بسیار خوب است.»
ویتکاف و عراقچی بسیار حرفه‌ای هستند
گروسی همچنین در پاسخ به سوالی درباره «بی‌تجربگی استیو ویتکاف» فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در مقایسه با تجارب وزیر امور خارجه ایران اظهار داشت: «من هیچ یک از طرفین را قضاوت نخواهم کرد. هر ۲ طرف بسیار حرفه‌ای هستند و از مسئولیت خود آگاه هستند. آنها می‌دانند که صلح در خاورمیانه و حتی جهان به موفقیت در این مذاکرات بستگی دارد. هدف آژانس نیز کمک است.»
او افزود: «همگی با مسئولیت بسیار بزرگی رو‌به‌رو هستیم.»
آژانس تنها سازمان برای راستی‌آزمایی هرگونه توافق هسته‌ای خواهد بود
مدیرکل آژانس در پاسخ به سوال دیگری درباره نحوه ایفای نقش آژانس در هرگونه توافق بین ایران و آمریکا گفت: «امیدوارم این توافق تعهدات مشخصی در خود داشته باشد. هرگونه توافقی به سازوکاری برای بررسی و راستی‌آزمایی نیاز دارد و آژانس تنها سازمان برای راستی‌آزمایی هرگونه توافق هسته‌ای خواهد بود. اما این توافق دوجانبه است و هیچ چیزی مانع توافق طرفین بر ساز و کاری مستقل از آژانس نخواهد بود.»
گروسی افزود: «آژانس تنها سازمان قادر به راستی‌آزمایی است. عراقچی و ویتکاف دربرابر عدم ایفای نقش آژانس صحبتی نکرده‌اند.»
