هر آنچه کنکوری‌ها باید بدانند
مخاطب۲۴- در ماه‌های اخیر، انتشار اخبار متعدد و بعضاً متناقض درباره تغییرات کنکور و سوابق تحصیلی، موجب سردرگمی داوطلبان و خانواده‌ها شده بود. با این حال، ابلاغ رسمی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی توسط رئیس‌جمهور، تکلیف کنکور سال ۱۴۰۴ و سال‌های آینده را روشن کرد.
به همین بهانه، گفت‌وگوی مشروحی با محسن زارعی؛ رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش داشتیم تا جزئیات این مصوبه، نحوه برگزاری امتحانات نهایی و شرایط ترمیم نمرات، به‌ویژه برای پشت کنکوری‌ها را بررسی کنیم. در این مصاحبه، نکات کلیدی و مهمی مطرح شده که می‌تواند راهگشای دانش‌آموزان، داوطلبان و مشاوران تحصیلی باشد.
قابل ذکر است که ثبت‌نام برای ترمیم نمرات و ایجاد سابقه تحصیلی آغاز شده است و تا ۱۰ اردیبهشت ادامه دارد و داوطلبان باید به سایت my.medu.ir مراجعه کنند.
مشروح این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:
آقای زارعی درباره مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که توسط رئیس جمهور ابلاغ شد توضیح می‌دهید از امسال قرار است روند برگزاری کنکور چه تغییراتی داشته باشد؟
مصوبه‌ای که رئیس‌جمهور به‌عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ کرد، در واقع تکمیل مصوبه ۹۱۳ بود. این مصوبه دو بند روشن داشت؛ اول اینکه پایه دهم از سوابق تحصیلی حذف شد و دوم اینکه تأثیر سوابق تحصیلی قطعی و ۶۰ درصد تعیین شد. بر این اساس، سوابق تحصیلی پایه‌های یازدهم و دوازدهم باید تأثیر قطعی داشته باشند.
پایه دهم دیگر امتحان نهایی ندارد
شورای عالی آموزش و پرورش چه مصوبه‌ای داشته است؟
مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش این بود که آزمون نهایی پایه دهم حذف شود و دیگر برای این پایه آزمون نهایی نخواهیم داشت. همچنین آزمون نهایی پایه یازدهم شامل ۶ درس باشد.
البته شورای عالی آموزش و پرورش در مورد آزمون نهایی تصمیم‌گیرنده است، ولی درباره سابقه تحصیلی نقش پیشنهاددهنده دارد نه مرجع تصمیم‌گیر. البته معمولاً شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای سنجش و پذیرش، پیشنهاد آموزش و پرورش را ملاک قرار می‌دهند و بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌شود.
درباره موضوع ترمیم نمرات چه تصمیمی گرفته شد؟
موضوع ترمیم نمرات به‌دلیل درخواست‌های مکرر برای ایجاد فرصت دائمی ترمیم مطرح شد. از سال ۱۴۰۱ ترمیم نمره آغاز شد تا فارغ‌التحصیلانی که صرفاً برای دریافت دیپلم درس خوانده بودند، ولی حالا قصد شرکت در کنکور را دارند، امکان بهبود سوابق خود را داشته باشند. این فرصت در اختیارشان قرار گرفت. اما استمرار این روند باید طوری باشد که شرایط مساوی برای دانش‌آموزان فعلی و سایر داوطلبان برقرار باشد نمی‌توان امتیاز ویژه‌ای برای برخی در نظر گرفت و دیگران را محروم کرد.
شرایط ترمیم نمرات در خرداد ۱۴۰۴
ترمیم نمره در سال ۱۴۰۴ چگونه خواهد بود؟
امسال، افرادی که متقاضی ترمیم نمره برای اولین بار هستند می‌توانند یک یا چند درس را انتخاب کنند. اما برای کسانی که ترمیم مجدد انجام می‌دهند باید همه دروس همان پایه را انتخاب کنند و در آزمون تمام آنها شرکت کنند. نمره کسب‌شده در ترمیم به‌عنوان نمره نهایی لحاظ می‌شود.
آیا این شرط بیش از حد سخت نیست؟
این فرآیند مثل شرکت در کنکور است. فردی که می‌خواهد ترمیم کند باید با آمادگی کامل وارد شود. نمرات ترمیم در معدل دیپلم تأثیری ندارد و فقط برای سوابق تحصیلی است. برای سال‌های بعد هم این قاعده کلی می‌شود: افراد می‌توانند نامحدود ترمیم کنند، اما باید کل دروس پایه مدنظر را انتخاب کنند.
یک توصیه برای ترمیم نمره
بله، توصیه ما این است که داوطلبانی که امسال قرار است به صورت تک درس ترمیم نمرات را انجام دهند، دروسی که ضریب بالایی دارند را برای ترمیم انتخاب کنند و همه دروس را انتخاب نکنند، چون نه فرصت آن وجود دارد و نه ضرورتی. البته این انتخاب به تشخیص خود افراد بستگی دارد.
اگر فردی قبلاً فقط چند درس را ترمیم کرده باشد، تکلیف او برای خرداد امسال چه می‌شود؟
دروسی که قبلاً ترمیم نشده‌اند، همچنان به‌عنوان ترمیم اول محسوب می‌شوند و می‌توانند به‌صورت تک‌درس ترمیم شوند. اما اگر درسی را قبلاً ترمیم کرده و حالا دوباره بخواهد ترمیم کند، باید تمام دروس پایه مربوطه را انتخاب کند.
تکلیف غایبان چیست؟
اگر فردی در امتحان ترمیم ثبت‌نام کند ولی در جلسه امتحان حاضر نشود، تکلیف چیست؟
طبق شیوه‌نامه سال قبل، اگر داوطلب غیبت کند، به منزله انصراف است و نمره‌ای برای او ثبت نمی‌شود. برای سال آینده (۱۴۰۵) نیز ترمیم به‌صورت نامحدود انجام می‌شود، اما با دو شرط: ۱) باید همه دروس پایه مدنظر را انتخاب کند؛ ۲) نمره جدید به‌عنوان نمره نهایی سابقه تحصیلی ثبت می‌شود. اگر در آزمون شرکت نکند و غیبت کند هم همان نمرات قبلی لحاظ خواهد شد.
با توجه به تعدد دروس در پایه یازدهم و دوازدهم، آیا امکان امتحان نهایی برای همه این دروس وجود دارد؟
بله، کسی که می‌خواهد در کنکور شرکت کند، باید آمادگی مطالعه سه پایه را داشته باشد. بنابراین، می‌تواند در امتحانات نهایی هم شرکت کند. البته شمول این افراد بسیار محدود است.
پشت کنکور ماندن، دیگر به صرفه نیست
با این روند، پشت کنکور ماندن دشوارتر نمی‌شود؟ آیا دانش‌آموزان باید تلاش کنند که در همان سال نخست در کنکور پذیرفته شوند؟
سابقه تحصیلی، تصویر واقعی از توانمندی فرد را نشان می‌دهد. پیش از این، فرد در پایه‌های مختلف امتحان می‌داد و موسسات کنکوری به او می‌گفتند سال بعد با کلاس‌ها و بسته‌های آموزشی موفق می‌شود. اما حالا اگر کسی سابقه‌اش را طی سه یا چهار سال تولید کرده و می‌بیند آن سابقه ۶۰ درصد تأثیر دارد، متناسب با توانمندی خود برنامه‌ریزی می‌کند، نه با یک آرزوی ساختگی. این باعث می‌شود از ماندن طولانی‌مدت پشت کنکور که معمولاً به افسردگی و هزینه‌های سنگین منجر می‌شود، جلوگیری شود. گاهی فردی تا ۱۰ سال پشت کنکور می‌ماند، در حالی که می‌توانست جوانی فعال و موفق در زمینه‌های دیگر باشد.
این تصور اشتباه است که همه باید در کنکور شرکت کنند. آزمون سراسری عمدتاً برای رشته‌های پرطرفدار است که تنها ۱۵ درصد داوطلبان را شامل می‌شود. ۸۵ درصد دیگر نیازی به ورود به این سازوکار ندارند آنها می‌توانند بر اساس توانمندی خود انتخاب رشته کنند و حتی بدون شرکت در آزمون سراسری، با استفاده از معدل پایه دوازدهم وارد رشته‌هایی شوند که صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی پذیرش دارند.
تفاوت معدل و سابقه تحصیلی چیست؟
سابقه تحصیلی شامل دروسی است که امتحان نهایی دارند و در پذیرش دانشگاه‌ها دارای سهم هستند. اما معدل، معدل کل پایه دوازدهم است که شامل دروس نهایی و غیرن‌هایی می‌شود. هنرجویان هنرستان‌ها آزمون نهایی ندارند و می‌توانند صرفاً بر اساس معدل، برای ورود به دانشگاه اقدام کنند.
