چرا مسیر بیت‌کوین و اتریوم جدا شد؟
مخاطب ۲۴- در یک سال گذشته، بازار ارزهای دیجیتال شاهد روندی غیرمنتظره بوده است. بیت‌کوین با افزایش ۱۴ درصدی قیمت خود همچنان جایگاه برتر خود را حفظ کرده، در حالی که اتریوم با کاهش ۵۰ درصدی ارزش، شرایط دشواری را تجربه کرده است. این تفاوت قابل‌توجه، پرسش‌هایی را درباره دلایل جدایی مسیر این دو ارز دیجیتال مطرح کرده است؛ دو دارایی که در گذشته معمولاً همگام با یکدیگر حرکت می‌کردند. در این مقاله، با زبانی رسمی، ساده و روان، به بررسی دلایل این پدیده پرداخته می‌شود و عواملی که بیت‌کوین را تقویت و اتریوم را تضعیف کرده‌اند، تحلیل می‌گردد.
تغییرات قیمت در یک سال گذشته
ابتدا به بررسی داده‌های قیمتی می‌پردازیم. در آوریل ۲۰۲۴، قیمت بیت‌کوین حدود ۶۷،۵۰۰ دلار بود و در آوریل ۲۰۲۵ به حدود ۷۷،۰۰۰ دلار رسید که نشان‌دهنده رشدی ۱۴ درصدی است. در مقابل، اتریوم که در آوریل ۲۰۲۴ قیمتی حدود ۳،۱۴۰ دلار داشت، در آوریل ۲۰۲۵ به ۱،۵۷۰ دلار کاهش یافت و کاهش ۵۰ درصدی را ثبت کرد. این ارقام به وضوح نشان‌دهنده جدایی مسیر این دو ارز دیجیتال در یک سال گذشته است.
تأثیر تأیید ETF بر بیت‌کوین
یکی از مهم‌ترین عوامل تقویت‌کننده بیت‌کوین، تأیید صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF) بیت‌کوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) در ژانویه ۲۰۲۴ بود. این تصمیم، امکان سرمایه‌گذاری نهادی در بیت‌کوین را فراهم کرد و دسترسی شرکت‌ها و مؤسسات مالی بزرگ به این بازار را تسهیل نمود. افزایش تقاضای ناشی از این رویداد، به رشد قیمت بیت‌کوین کمک کرد.
بیت‌کوین به دلیل شهرتش به عنوان "طلای دیجیتال" و نقشش به عنوان ذخیره ارزش، در شرایط اقتصادی نامطمئن جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران پیدا کرد. تأیید ETF این ویژگی را تقویت کرد و اعتماد بیشتری به این ارز دیجیتال به ارمغان آورد.
تأثیر سقوط بازار NFT بر اتریوم
در مقابل، اتریوم با چالش‌های متفاوتی مواجه شد. این شبکه به دلیل میزبانی پروژه‌های نوآورانه‌ای مانند توکن‌های غیرقابل‌معاوضه (NFT) شناخته شده است، اما در سال ۲۰۲۴، بازار NFT با کاهش شدید ارزش روبهرو شد. بر اساس گزارش‌ها، ۹۶ درصد از مجموعه‌های NFT در این سال فاقد فعالیت معاملاتی بودند و به اصطلاح "مرده" تلقی شدند. به عنوان مثال، مجموعه Pudgy Penguins حدود ۹۷ درصد از ارزش خود را از دست داد.
از آنجا که بخش بزرگی از این NFTها بر بستر بلاک‌چین اتریوم فعالیت می‌کردند، این سقوط مستقیماً تقاضا برای اتریوم را کاهش داد و به افت قیمت آن منجر شد.
چالش‌های هزینه‌های گس و رقابت
علاوه بر این، اتریوم با مشکلات فنی و رقابتی نیز دست‌وپنجه نرم کرد. هزینه‌های بالای تراکنش (گس) همواره یکی از نقاط ضعف این شبکه بوده است. اگرچه ارتقاء Dencun در مارس ۲۰۲۴ هزینه‌های گس را به طور چشمگیری کاهش داد (از ۷۲ gwei به ۲.۷ gwei)، این بهبود نتوانست اعتماد سرمایه‌گذاران را به طور کامل بازگرداند.
همزمان، اتریوم با رقابت فزاینده‌ای از سوی پلتفرم‌هایی مانند Solana و Cardano مواجه شد که تراکنش‌هایی سریع‌تر و ارزان‌تر ارائه می‌دهند. این پلتفرم‌ها توانستند بخشی از توسعه‌دهندگان و کاربران اتریوم را جذب کنند و سهم بازار این شبکه را کاهش دهند. این عوامل در کنار هم به تضعیف موقعیت اتریوم کمک کردند.
نقش شرایط اقتصادی کلان
شرایط اقتصادی کلان نیز در این جدایی مسیر تأثیرگذار بود. در دوره‌های عدم اطمینان اقتصادی، سرمایه‌گذاران به دارایی‌هایی با ریسک کمتر و اعتبار بیشتر روی می‌آورند. بیت‌کوین با جایگاه خود به عنوان ذخیره ارزش، توانست از این شرایط بهره ببرد و تقاضای بیشتری را جذب کند. اما اتریوم، که به پروژه‌های پرریسک مانند مالی غیرمتمرکز (DeFi) و NFT وابسته است، در چنین شرایطی با کاهش علاقه سرمایه‌گذاران مواجه شد.
به بیان دیگر، بیت‌کوین به عنوان یک دارایی محافظه‌کارانه تقویت شد، در حالی که اتریوم به دلیل ماهیت نوآورانه و ریسک‌پذیرش، آسیب‌پذیری بیشتری از خود نشان داد.
مقایسه عوامل تأثیرگذار
برای درک بهتر دلایل تفاوت مسیر بیت‌کوین و اتریوم در سال گذشته، می‌توان به مقایسه عوامل کلیدی مؤثر بر هر یک از این دو ارز دیجیتال پرداخت. نخست، تأیید صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF) بیت‌کوین در ابتدای سال ۲۰۲۴ یک مزیت بزرگ برای این ارز محسوب شد که موجب افزایش تقاضای نهادی و رشد قیمت آن گردید، در حالی که اتریوم از چنین مزیتی برخوردار نبود. دوم، سقوط بازار NFT که بسیاری از پروژه‌های آن بر بستر بلاک‌چین اتریوم توسعه یافته بودند، تأثیر منفی شدیدی بر اتریوم گذاشت، اما بیت‌کوین را تحت تأثیر قرار نداد.
عامل سوم، چالش‌های فنی مانند هزینه‌های بالای گس و رقابت از سوی پلتفرم‌های جایگزین، موقعیت اتریوم را تضعیف کردند؛ در حالی که بیت‌کوین از این نوع رقابت‌ها تا حد زیادی مصون ماند. نهایتاً، شرایط اقتصادی کلان نیز نقشی تعیین‌کننده داشت: در حالی که بیت‌کوین به دلیل نقش خود به عنوان ذخیره ارزش، از بی‌ثباتی اقتصادی بهره‌مند شد، اتریوم به واسطه وابستگی به پروژه‌های نوآورانه و پرریسک، در موقعیت ضعف قرار گرفت. این تفاوت‌ها نشان می‌دهند که چرا بیت‌کوین و اتریوم در یک سال گذشته مسیر‌های متفاوتی را تجربه کرده‌اند.
تحلیل یک سال گذشته نشان می‌دهد که بیت‌کوین و اتریوم دیگر مانند گذشته هم‌جهت حرکت نمی‌کنند. بیت‌کوین با بهره‌مندی از تأیید ETF و جایگاهش به عنوان ذخیره ارزش، توانسته رشد کند و اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب نماید. در مقابل، اتریوم با چالش‌هایی مانند سقوط بازار NFT، هزینه‌های بالای گس و رقابت با پلتفرم‌های دیگر، با کاهش ارزش مواجه شده است.
آیا اتریوم می‌تواند در آینده این روند را معکوس کند؟ بهبود‌های فنی بیشتر یا احیای بازار NFT ممکن است فرصتی برای بازگشت ایجاد کند. با این حال، در حال حاضر، بیت‌کوین همچنان برتری خود را حفظ کرده و اتریوم نیازمند راراهکار‌هایی برای بازیابی جایگاهش است. آینده این دو ارز دیجیتال به عوامل متعددی بستگی دارد که باید با دقت رصد شوند.
