درباره موشک بالستیک BM ۴۵۰ ایران چه می‌دانید؟
مخاطب ۲۴- نیروی زمینی سپاه در سال ۱۴۰۳ تجهیزات مختلفی را از جمله پهپادها، موشک‌ها، سامانه‌های پدافندی، راکت‌های هوشمند و تجهیزات رزمی انفرادی را رونمایی کرد.
سال ۱۴۰۳ را می‌توان سالی پربار برای نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دانست. نیروی زمینی سپاه در این سال علاوه بر برگزاری چندین رزمایش مهم و راهبردی در نقاط مختلف کشور و همچنین انجام عملیات‌هایی موفق در ضربه به گروهک‌های تروریستی، شاهد پیشرفت‌های چشمگیر این نیرو در حوزه‌های مختلف نظامی از جمله پهپادها، موشکی، سامانه‌های پدافندی، راکت‌های هوشمند و تجهیزات رزمی انفرادی بودیم. این دستاوردها نه تنها نشان‌دهنده خودکفایی فزاینده ایران در صنایع دفاعی، بلکه تأکیدی بر توانمندی‌های استراتژیک کشور در مقابله با تهدیدات منطقه‌ای و فراگیر است.
در این گزارش، به بررسی جامع هر یک از این دستاوردها، ویژگی‌های فنی، کاربرد‌های عملیاتی و تأثیر استراتژیک آنها می‌پردازیم.
۱- دستاورد‌های موشکی و راکتی
موشک بالستیک BM ۴۵۰ (برد ۲۰۰ کیلومتر)
- مشخصات فنی: این موشک با برد ۲۰۰ کیلومتر، آخرین نسل موشک‌های بالستیک سپاه است که قابلیت حمل سرجنگی تنظیم‌شده (از ۵۰۰ تا ۷۵۰ کیلوگرم) را دارد. دقت بالای آن (CEP کمتر از ۵۰ متر) با استفاده از سیستم‌های هدایت اینرسی و GPS ارتقا یافته است.
- کاربرد استراتژیک: BM ۴۵۰ با توانایی هدف‌گیری پایگاه‌های نظامی، مراکز فرماندهی و تأسیسات حیاتی دشمن در عمق خاک منطقه‌ای، نقش کلیدی در بازدارندگی ایران ایفا می‌کند.
- تفاوت با نسل‌های قبلی: در مقایسه با موشک‌های قدیمی‌تر مانند فاتح ۱۱۰، BM ۴۵۰ از پیشرانه جامد با سوخت پیشرفته‌تر استفاده می‌کند که زمان آماده‌سازی و پرتاب را کاهش داده است.
موشک فتح ۳۶۰
- موشک فتح ۳۶۰ چند سالی است که به سازمان رزم نیروی زمین اضافه شده و در چندین عملیات مهم علیه محل اختفای گروهک‌های تروریستی نیز به کار گرفته شده است، اما در سال ۱۴۰۳ نمونه‌های بیشتری به نیروی زمینی ملحق شد.
ویژگی‌ها: این موشک کروز با برد ۳۶۰ کیلومتر، قابلیت پرواز با ارتفاع پایین و نفوذ به سیستم‌های پدافند هوایی دشمن را دارد. سیستم هدایت ترکیبی TERCOM و DSMAC به آن اجازه می‌دهد تا در شرایط جنگ الکترونیک نیز دقت خود را حفظ کند.
این موشک مناسب برای حملات غافلگیرانه به محل اجتماع گروه‌های تروریستی و یا اهداف از این قبیل است. فتح ۳۶۰ به عنوان ابزاری برای توازن قدرت در رزم زمینی و همچنین ساحلی شناخته می‌شود.
موشک فجر ۵ هدایت‌شونده
- قابلیت نقطه‌زنی: این موشک ۲۱۰ میلیمتری با استفاده از سیستم هدایت لیزری یا GPS، قادر به نابودی اهداف نقطه‌ای مانند تانک‌ها و پادگان‌ها با دقت بیش از ۹۰٪ است.
- تأثیر تاکتیکی: فجر ۵ با کاهش هزینه هر فروند نسبت به موشک‌های مشابه، توان عملیاتی سپاه را در جنگ نامتقارن افزایش داده است.
راکت‌های هوشمند ۱۲۲ میلیمتری و راکت‌های مین‌ریز
- راکت‌های هدایت‌شونده: با استفاده از سیستم‌های INS/GPS، این راکت‌ها توانایی هدف‌گیری دقیق اهداف تا برد ۴۰ کیلومتر را دارند.
- راکت‌های مین‌ریز: این سیستم‌ها قادرند در عرض چند دقیقه صد‌ها مین ضدپیاده یا ضدزره را در مناطق کلیدی پراکنده کنند و مانع تحرک نیرو‌های دشمن شوند.
۲. پهپادها: انقلاب در جنگ نامتقارن
پهپاد‌های راهبردی مهاجر ۶ و ۱۰
پهپاد‌های راهبردی مهاجر ۶ و ۱۰ دو پهپاد بسیار راهبردی هستند که در سال ۱۴۰۳ به یگان پهپادی نیروی زمینی سپاه ملحق شدند. مهاجر ۱۰، با برد ۲۵۰۰ کیلومتر و توان حمل ۳۰۰ کیلوگرم محموله، این پهپاد قابلیت شناسایی، نظارت و حمله همزمان را دارد. مجهز به سیستم‌های الکترونیکی مقاوم در برابر جنگ سایبری است.
پهپاد مهاجر ۶ (موتور تقویت‌شده) نیز نسخه ارتقا یافته با موتور پیشران قوی‌تر که زمان پرواز را به ۱۲ ساعت افزایش داده و قابلیت عملیات در ارتفاعات بالا را فراهم می‌کند.
پهپاد‌های انتحاری بومی
پهپاد‌های انتحاری با موتور‌های جت و پیستونی از دیگر دستاورد‌های و قابلیت‌های جدید نیروی زمینی سپاه است. پهپاد‌های پیستونی با سرجنگی ۵۰–۶۰ کیلوگرم، مناسب برای حملات کوتاه‌برد (تا ۵۰ کیلومتر) به اهداف پرحرکت است.
همچنین پهپاد‌های جت با سرجنگی ۸۰ کیلوگرم و با برد ۱۵۰ کیلومتر و سرعت ۷۰۰ کیلومتر در ساعت، قادر به نفوذ به سیستم‌های پدافندی پیشرفته است. این پهپاد‌های جدید نیروی زمینی که به نام قله‌های مرتفع شمال غرب کشور نام‌گذاری شده‌اند، توانایی عملیات در مناطق کوهستانی و مرزی را برای سپاه بیش از پیش ارتقا داده‌اند.
پهپاد انتحاری رعد ۳
پهپاد رعد ۳ با سرجنگی ۳۰ کیلوگرم و برد ۱۰۰ کیلومتر، این پهپاد با هدایت ترکیبی لیزری و TV، برای نابودی پادگان‌ها و تأسیسات کوچک طراحی شده است.
پهپاد حدید ۱۱۰ (دالاهو)
حدید ۱۱۰ که تولید وزارت دفاع است پس از تغییر نام به "دالاهو"، در سازمان رزم این نیرو قرار گرفته است. این پهپاد با موتور جت و سرعت ۹۰۰ کیلومتر در ساعت، قابلیت حمله به اهداف دریایی و زمینی را دارد. سیستم هدایت فعال راداری (ARH) آن، توان مقابله با جنگ‌افزار‌های پیشرفته را فراهم می‌کند.
پهپاد پرسه‌زن رضوان
پهپاد پرسه‌زن رضوان یکی دیگر از اعضای جدید خانواده پهپادی نیروی زمینی سپاه است که در اواخر سال ۱۴۰۳ به این خانواده اضافه شد. این پهپاد با مانورپذیری بالا و توانایی پرواز در ارتفاع پایین، برای مأموریت‌های نظارتی در مناطق شهری و مرزی طراحی شده است.
۳. سامانه‌های پدافند هوایی
در سال ۱۴۰۳ نیروی زمینی در حوزه پدافند هوای نیز خود را تقویت کرد و در کنار سامانه‌هایی که از گذشته در اختیار داشت سامانه‌های جدید تولید شده در وزارت دفاع را به خدمت گرفت؛ که از آن جمله می‌توان به سامانه مجید (برد کوتاه)، با برد ۱۵ کیلومتر و ارتفاع پوشش ۸ کیلومتر اشاره کرد. این سامانه توانایی شناسایی و انهدام پهپادها، موشک‌های کروز و هواپیما‌های بدون سرنشین را دارد. استفاده از رادار‌های فعال ۳ بعدی و سیستم‌های مقابله با جنگ الکترونیک از جمله نقاط قوت آن است.
همچنین موشک پدافند هوایی قائم ۱۱۸ با قابلیت عمودپرواز، در رزمایش‌های سپاه به نمایش در آمد. این موشک با استفاده از موتور راکتی و سیستم هدایت فروسرخ، قادر به انهدام اهداف در ارتفاعات پایین و در شرایط آب‌وهوایی مختلف است.
۴. سلاح‌های ضد زره و انفرادی
موشک‌های ضد زره بخش دیگری از اعضای جدید سازمان رزم نیروی زمینی است که در رزمایش اقتدار ۱۴۰۳ برای اولین بار به نمایش درآمدند. موشک ضد زره بدر که به تازگی رونمایی شده است با سرجنگی ۱۵۰۰ میلی‌متر، این موشک از نوع "فایر-آند-فرگت" توانایی نابودی زره‌های واکنشی پیشرفته را دارد. قابلیت شلیک از پشت موانع، امنیت عملیاتی را برای اپراتور‌ها افزایش می‌دهد.
اگرچه تجهیزاتی که در بالا از آنها نام بردیم تمامی تجهیزات جدید نیروی زمینی سپاه نیست و به رویه همه نیرو‌های مسلح نیروی زمینی سپاه نیز تمامی تجهیزات و توانمندی‌های خود را رسانه‌ای نمی‌کند، اما رونمایی از همین تعداد نمایانگر توان دفاعی کشور است، زیرا تولید داخلی این تجهیزات به کاهش وابستگی به فناوری خارجی و مقابله با تحریم‌ها کمک می‌کند. از سوی دیگر این تجهیزات و دستاوردها نشان می‌دهد، ایران اکنون از توانایی‌هایی برخوردار است که تنها توسط قدرت‌های جهانی مانند آمریکا و روسیه ارائه می‌شود.
این دستاوردها تأثیر مستقیمی بر موازنه قدرت دارد. پهپاد‌های انتحاری و موشک‌های بالستیک BM ۴۵۰، به ویژه در مقابله تهدیدات تروریستی و فرا منطقه‌ای، نقش بازدارندگی مؤثری ایفا می‌کنند.
در پایان باید گفت دستاورد‌های سال ۱۴۰۳ نیروی زمینی سپاه، گواهی بر تحول ساختاری در نیرو‌های مسلح ایران است. این پیشرفت‌ها نه تنها تهدیدات احتمالی را کاهش می‌دهند، بلکه به عنوان ابزاری برای دفاع فعال و تضمین ثبات منطقه‌ای عمل می‌کنند. با ادامه سرمایه‌گذاری در نوآوری، ایران می‌تواند نقش کلیدی در تعادل قدرت منطقه‌ای و جهانی ایفا کند.
