کشف ذخایر شبه فلز نادر در ایران
مخاطب۲۴- ایران کشوری با معادن و منابع طبیعی فراوان است، اما متاسفانه قدر نعمت‌های بی‌شماری که در اختیارمان قرار گرفته را نمی‌دانیم. نفت، گاز و زغال سنگ تنها تعداد اندکی از منابعی هستند که داریم و می‌توان به موارد دیگری از جمله کروم، مس، سرب، منگنز و سنگ آهن اشاره کرد. گزارش‌های اکتشافی نشان می‌دهد که پس از کشف لیتیوم توسط وزارت صمت، کاوشگران موفق به کشف یک منبع جدید از یک شبه فلز کمیاب شده‌اند.
کشف شبه فلز نادر آنتیموان در ایران
شبه فلز آنتیموان تاریخچه‌ای طولانی دارد و حتی در دوران مصر باستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. ایرانیان در متون کهن فارسی از آنتیموان با نام روی سخته یاد کرده‌اند. این شبه فلز زیبا به دو شکل فلز روشن، سخت و شکننده یا پودر خاکستری رنگ در طبیعت یافت می‌شود. چین، روسیه و تاجیکستان، سه کشور دارنده آنتیموان با ذخایر بالا هستند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود ۷ هزار تن آنتیموان در ایران کشف شده و احتمال اینکه مقادیر بیشتری از این شبه فلز وجود داشته باشد، هست. براساس گزارش‌های میدانی، بیشترین منابع در استان سیستان و بلوچستان واقع شده و آن طور که تخمین زده شده، ۱۰ درصد از کل آنتیموان جهان در این منطقه قرار دارد.
کاربرد‌های آنتیموان چیست؟
یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های رایج آنتیموان، تولید آلیاژ‌ها است. در واقع از این شبه فلز در کارگاه‌های ریخته گری یا متالوژی استفاده می‌شود و می‌تواند شکاف‌های کوچک را به خوبی پر کند. به عبارت بهتر، آنتیموان مقاومت مکانیکی آلیاژ را افزایش می‌دهد و به طور خاص در صفحات باتری خودروها، گلوله‌ها و پوشش کابل‌ها استفاده می‌شود.
کاربرد دیگر آنتیموان خالص، تولید دیود‌ها و ردیاب‌های مادون قرمز است. شاید باورتان نشود، اما از این عنصر کمیاب می‌توان برای تهیه مواد ضد حریق، رنگ سازی، تولید لاستیک و مینای دندان، وسایل الکترونیک، روکش موتور هواپیما و صنایع نساجی و پزشکی استفاده کرد. صرف نظر از تمامی کاربرد‌هایی که برای این شبه فلز برشمردیم، آنتیموان یک کاربرد بسیار مهم برای ایران دارد.
از آنتیموان می‌توان برای سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته سلاح‌های پلاسمایی استفاده کرد. کاربرد‌های این شبه فلز در صنایع نظامی می‌تواند دریچه‌ای رو به توسعه و پیشرفت روزافزون باشد. بعضی از کارشناسان معدن بر این باورند که باید حداکثر بهره برداری را از این ماده معدنی کرد و با صادرات خام آن به کشور‌های دیگر، کمبود‌های ارزی داخل را جبران کرد، اما گروهی دیگر معتقدند که تفاوت زیادی بین آنتیموان خام با یک مرحله فرآوری وجود دارد و نباید اقدام عجولانه کرد.
