مخاطب ۲۴- بوی عید که در بازار میپیچد، سودجویان هم دست به کار میشوند. تقریبا به هیچچیز جز سود بیشتر فکر نمیکنند و از آجیل رنگشده گرفته تا زعفران تقلبی و گوشت فاسد را به فروش میرسانند.
سفره نوروزی در معرض انواع تقلب قرار دارد. با نزدیک شدن به عید نوروز، تقاضا برای خرید مواد غذایی بالا میرود و گروهی سودجو از این فرصت برای عرضه محصولات تقلبی و غیراستاندارد استفاده میکنند. در این مطلب، به برخی از شگردهای تقلب در بازار خوراکی نزدیک عید پرداختهایم هرچند حتی اگر حرفهای باشید، باز ممکن است در یک چشم برهمزدن سرتان کلاه بگذارند.
راز آجیل کیلویی ۳۰۰ هزار تومان
تجمع آدمها کنار وانت پارکشده در حاشیه اتوبان جلب توجه میکند. با ماژیک روی یک تکه مقوا عباراتی سحرآمیز نوشتهاند که عامل این ازدحام دقیقا همان است. همان اول کار سوال پیش میآید و آدم ناخودآگاه از خودش میپرسد در حالی که قیمت آجیل با کیفیت متوسط به سادگی از یک میلیون تومان عبور میکند، چطور صاحب وانت و دوستانش میتوانند با قیمت ۳۰۰ هزار تومان آن را به دست مشتری برسانند.
موضوع کاملا ساده است؛ تقلب! برخی فروشندگان برای پنهان کردن کهنگی آجیل، آنها را با رنگهای غیرمجاز رنگ میکنند. استفاده از آجیلهای نامرغوب و مخلوط کردن آنها با آجیلهای مرغوب شگرد پرکاربرد دیگری است که به سادگی لو نمیرود. اگر پسته کهنه را با پسته تازه مخلوط کرده باشند، فاش شدن تقلب زمانبر خواهد بود.
افزودن مواد شیمیایی برای براق کردن آجیل، ته بدجنسی است، چون این مواد میتوانند برای سلامتی مضر باشند. خطر وقتی بیشتر میشود که بدانیم آلودگی به سم آفلاتوکسین که توسط قارچها تولید میشود و میتواند باعث سرطان کبد شود، محتمل است.
استفاده از شکر برای افزایش وزن آجیل، بیرحمانه نیست، اما تقلب محسوب میشود. آنجایی که بحث فروش کلان و عمده وسط میآید، برخی افراد سودجو، مواد سنگینی مانند شن، ماسه، شکر، نمک یا برادههای آهن را به گونی آجیل و خشکبار اضافه میکنند.
شیرینی و شکلات ارزان
استفاده از مواد اولیه نامرغوب و تاریخگذشته دمدستیترین روش بین قنادیهای شیاد و کلاهبردار است. استفاده از روغنهای نامرغوب بین آنها رایج است و گفته میشود آنقدر در این کار پیش میرود که روغنهای صنعتی به کار میبرند. همه این کارها برای کاهش هزینهها صورت میگیرد و رحم و مروت سرشان نمیشود.
گروهی از قنادیهای متقلب، سراغ استفاده از رنگها و اسانسهای غیرمجاز میروند حتی با اینکه میدانند این مواد در برخی افراد ایجاد حساسیت و آلرژی میکند.
فروش شیرینی خانگی هم در این ایام شدت پیدا میکند. نمونههای ناسالم و غیربهداشتی این نوع شیرینی که توسط برخی افراد در منازل تهیه شده و به فروش میرسد بهخاطر قیمت پایین مشتریان زیادی دارد.
شکلات ارزان خودش داد میزند قرار است چه کلاهی سرتان برود. در تولید این دسته شکلاتها، از روغنهای گیاهی ارزانقیمت مانند روغن پالم به جای کره کاکائو استفاده میکند. شکر مصنوعی ارزان است و به سادگی میتواند جایگزین شکر طبیعی میشود.
خطر خرید لبنیات محلی
تقلب در بازار لبنبات مختص عید نیست، اما در روزهایی که دسترسی به مواداولیه آسان نیست، قطعا وسوسه شیطان بیشتر خواهد شد. فروشندگان متقلب که معمولا به اسم لبنیات محلی فعالیت دارند، حجم شیر را بهعنوان ماده اولیه با افزودن آب، نشاسته و سایر مواد افزایش میدهند.
ماست غلیظ مشتری دارد، اما اگر به پست یک فروشنده متقلب بخورید، احتمال دارد سرتان کلاه بگذارد و هرگز متوجه نشوید با رندی، در تولید ماست از شیر خشک و سایر مواد استفاده کرده تا محصولی به ظاهر غلیظ بفروشد. این دسته فروشندهها واقعا حاضر هستند به جای چربی شیر، از روغنهای گیاهی برای تولید پنیر استفاده کنند.
زعفران رنگشده
زعفران مرغوب در بستههایی با وزن یک مثقال بین ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان قیمت دارند. برای همین اگر فروشندهای تبلیغاتش را روی قیمت پایین متمرکز کند، شانس خود را برای فروش بیشتر بالا میبرد، اما قیمت کم الزاما بی خطر نیست.
تقلب در زعفران به روشهای مختلفی انجام میشود. از رنگ کردن قسمت سفید زعفران یا استفاده از گلرنگ به جای زعفران گرفته تا تقلب در وزن و بستهبندی. بگذارید یکی یکی این شگردها را توضیح بدهیم.
افزودن رطوبت، یکی از سادهترین روشها، برای افزایش وزن زعفران است. آغشته کردن کلالههای زعفران به روغنهای گیاهی یا حیوانی نیز باعث افزایش وزن آن میشود. برخی افراد سودجو، حتی موادی سنگین مانند شن، ماسه، شکر، نمک یا برادههای آهن را به زعفران اضافه میکنند.
رنگ کردن قسمتهای سفید یا زرد زعفران با رنگهای مصنوعی، یکی از رایجترین روشهای تقلب است. این کار با رنگ دادن به قسمتهای دیگر زعفران مانند خامه یا قسمتهای سفید رنگ زعفران هم امکانپذیر به نظر میرسد. گروهی دیگر کلالههای گیاهان مشابه زعفران مانند گل همیشه بهار یا گل ذرت را با مقداری زعفران واقعی مخلوط میکنند هرچند گلرنگ یا سایر گیاهان رنگی را هم میتوان به جای زعفران فروخت به شرط اینکه فروشنده از معرفت و انصاف بویی نبرده باشد.
برخی افراد، از بستهبندیهای تقلبی با نام و نشان تجاری برندهای معتبر استفاده میکنند. دستکاری تاریخ تولید و انقضای زعفران نیز یک روشهای تقلب مرسوم به حساب میآید و اگر طرف هفتخط باشد، ممکن است وزن بستهبندی زعفران را دستکاری کند و بهفروش برساند.
تقلب در فروش برنج
شایعترین روش تقلب در بازار فروش برنج، مخلوط کردن نمونههای ارزانقیمت و نامرغوب با برنجهای مرغوب و گرانقیمت است. برای این کار برنجهای خارجی یا برنجهای پرمحصول مانند شیرودی را با برنجهای باکیفیت ایرانی مانند طارم یا هاشمی قاطی میکنند.
فروشندگان برنج گاهی، برای فریب مشتریان، از نامهای ترکیبی و غیرواقعی برای برنج خود استفاده میکنند. برنجی به نام «طارم شیرودی» یا «هاشمی پرمحصول» اصلا وجود خارجی ندارد، اما، چون این کار باعث میشود مشتریان تصور کنند برنج باکیفیتی خریداری میکنند، پرکاربرد میشود.
برنج با رطوبت بالا، زود فاسد میشود و کیفیت پخت پایینی دارد؛ فروشندهها قطعا نسبت به این مسئله آگاه هستند، اما محض تقلب فقط برای اینکه وزن برنج موقع فروش بالا برود و بیشتر سود کنند، بدون ترس یا عذاب وجدان، درجه رطوبت برنج را بالا میبرند.
فروش برنج کهنه یا شکسته و مخلوط کردن آن با نمونههای سالم، کیفت برنج را پایین میآورد ولی سود فروشنده کلاهبردار را بالا میبرد.
تقلب در بازار گوشت قرمز
فروش گوشتهای ارزانقیمت مانند گوشت بز یا گاو پیر به جای گوشت گوسفند یا گوساله جوان، تقلب به حساب میآید، اما، چون تشخیص این تقلب برای افراد عادی دشوار است، رواج دارد.
وقتی پای تقلب وسط بیاید، ممکن است از روشهای متنوع دیگری استفاده کنند. به عنوان مثال برای افزایش وزن گوشت، به آن آب یا مواد دیگری مانند ژلاتین یا نشاسته تزریق میکنند یا گوشتهای منجمد که چند بار آب شده و دوباره منجمد شدهاند را میفروشند.
فروش گوشت فاسد یا تاریخگذشته با استفاده از روشهایی مانند رنگ کردن یا افزودن مواد نگهدارنده، شگرد دیگر متقلبان بازار است. مشتری گوشت چرخکرده، به دلیل اینکه قابل تشخیص نیست، بیشتر در معرض تقلب قرار دارد. برخی فروشندگان، چربیهای اضافی را به گوشت اضافه میکنند تا وزن آن را افزایش دهند.
تقلب در بازار میوه
فروش میوههای نامرغوب، له شده، پلاسیده یا دارای لک و خرابی یا ترکیب آن با میوههای سالم، در روزهای نزدیک به عید افزایش پیدا میکند.
خردهفروشیها به طور خاص در عرضه آنلاین روی این شگرد حساب باز میکنند، چون مشتری چاره دیگری ندارد، اما در خرید میوه به شکل حضوری هم ممکن است سرتان کلاه بگذارند. حتما تا الان متوجه شدهاید یک برچسب کوچک را طوری روی لکهها و خرابی میوه میچسبانند که در نظر اول دیده نشود.
فروش میوه در وزن بالا و با کمک سبد میوه، دم عید بیشتر میشود. دستفروشها و وانتیها با جسارت بیشتری میوههای درشت جذاب را در قسمت بالایی سبد یا جعبه قرار دهند و میوههای ریز و بیکیفیت را در قسمت پایینی پنهان کنند. استفاده از مواد شیمیایی مانند موم، رنگهای غیرمجاز یا سموم قارچکش برای افزایش ماندگاری و جذابیت ظاهری میوهها با اینکه باعث بروز مشکلات سلامتی میشود، جزو تقلبهای رایج است.
کلکهای حرفهای بیشتری میتوان در بازار میوه پیدا کرد. در یک نمونه سازمانیافته، کاری میکنند تا زمان رسیدن میوههای نارس با استفاده از مواد شیمیایی مانند گاز اتیلن، به طور مصنوعی کوتاه شود. این میوهها طعم مناسبی ندارند.