اعتراض شدید نماینده ایران به نشست شورای امنیت
مخاطب ۲۴- امیر سعید ایروانی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در نشست غیرعلنی شورای امنیت با موضوع: «عدم اشاعه» در خصوص پرونده هسته‌ای ایران که به درخواست آمریکا و متحدانش برگزار شد، به شدت ماهیت این نشست را زیرسؤال برد و آن را کاملا با اهداف سیاسی عنوان کرد.
ایروانی گفت که این نشست را مانوری سیاسی آشکار و سوءاستفاده از شورا برای پیشبرد اهداف مشخصی توصیف کرد و آن را سابقة خطرناکی دانست که اعتبار شورای امنیت را خدشه‌دار می‌کند.
نماینده ایران تاکید کرد که موضوعات مطرح‌شده در این نشست، ماهیت فنی دارند و در صلاحیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند نه شورای امنیت. ایروانی همچنین گفت که ایران هرگز تحت فشار مذاکره نخواهد کرد و تسلیم تهدیدات و دیکته آمریکا نخواهد شد.
او تصریح کرد: ایران هیچ‌گونه دیکته‌ای را نخواهد پذیرفت. هر تلاشی برای وادار کردن ایران به پذیرش توافقی ناعادلانه، محکوم به شکست است. دیپلماسی باید مبتنی بر احترام متقابل باشد، نه باج‌خواهی.
متن سخنرانی به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
خانم رئیس.
از آقای خالد خیاری، معاون دبیرکل، به‌خاطر گزارش ایشان قدردانی می‌کنیم.
در آغاز، به‌طور قاطع به این نشست تحریک‌آمیز و غیرموجه اعتراض می‌کنیم. این نشست یک گفتگوی مشروع در خصوص عدم اشاعه نیست، بلکه اقدامی آشکارا سیاسی و سوءاستفاده از شورای امنیت برای پیشبرد دستورکار‌های خاص و محدود است. چنین اقداماتی رویه و سابقه‌ای خطرناک ایجاد کرده و اعتبار شورای امنیت را تضعیف می‌کند.
مسائل مطرح‌شده در این نشست، کاملاً فنی و صرفاً در حوزه صلاحیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. این موضوعات تنها هفته گذشته در نشست شورای حکام آژانس در وین مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین، هیچ مبنای مشروعی برای ورود شورای امنیت به این موضوع وجود ندارد.
ما این نشست را به‌منزله مداخله‌ای غیرموجه در روند تعامل سازنده و جاری میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تلقی می‌کنیم. این اقدام تنها یک هدف دارد: تداوم سیاست شکست‌خورده و غیرقانونی فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران.
ما از آن دسته از اعضای شورای امنیت که به رویکردی اصولی و بی‌طرفانه مبتنی بر واقعیات پایبند هستند، هرگونه تلاش برای بهره‌برداری سیاسی از این نهاد را رد می‌کنند، با مداخله در کار آژانس مخالفت می‌ورزند، و دیپلماسی را به‌عنوان تنها مسیر قابل اتکا برای پیشبرد امور به رسمیت می‌شناسند، قدردانی می‌کنیم.
خانم رئیس.
جمهوری اسلامی ایران قاطعانه ادعا‌های بی‌اساس مطرح‌شده از سوی ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه را رد می‌کند. این کشور‌ها به‌راحتی این واقعیت را نادیده گرفته‌اند که خود، مسئول وضعیت کنونی هستند. این ایالات متحده بود که در سال ۲۰۱۸، به‌طور یکجانبه از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و مستقیماً قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض کرد.
این ایالات متحده بود که تحریم‌های غیرقانونی را مجدداً اعمال کرد، حقوق بین‌الملل را زیر پا گذاشت و مردم ایران را مجازات کرد؛ و این بریتانیا، فرانسه و آلمان، طرف‌های اروپایی برجام بودند که به‌جای پایبندی به تعهدات خود، تصمیم گرفتند با عدم اجرای تعهداتشان، واشنگتن را راضی نگاه دارند.
این موارد واقعیت‌هایی هستند که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
خانم رئیس.
بیایید حافظه خود را دوباره مرور کنیم؛ در ماه می ۲۰۱۸، ایالات متحده نه‌تنها از یک توافق الزام‌آور حقوقی که مورد تأیید این شورا بود خارج شد، بلکه با امتناع از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱، ماده ۲۵ منشور ملل متحد را نیز نقض کرد. سپس، کارزار وقیحانه اجبار و فشار را آغاز کرد و دیگر کشور‌ها را تحت فشار قرار داد تا آنها نیز این قطعنامه را نقض کنند. حتی بدتر از آن، برخی کشورهای اروپایی، به‌جای ایستادگی در برابر این فشار غیرقانونی، در ابتدا با اجرای غیرمستقیم تحریم‌های آمریکا و سپس با تمدید یکجانبه محدودیت‌هایی که به‌موجب مفاد حقوقی، در اکتبر ۲۰۲۳ می‌بایست منقضی می‌شدند، در این روند مشارکت کردند.
بریتانیا حتی پا را فراتر گذاشته و تحریم‌های غیرقانونی اتحادیه اروپا را در قوانین داخلی خود گنجانده است.
این اقدامات، نقض آشکار تعهدات بین‌المللی و اصول دیپلماسی مبتنی بر حسن نیت است.
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران بیش از یک سال پس از خروج آمریکا، خویشتن‌داری راهبردی به خرج داد. ما به‌طور کامل به تعهدات خود ذیل برجام، ازجمله اجرای پروتکل الحاقی و کد اصلاحی ۳.۱ پایبند بودیم و تمامی مسیر‌های دیپلماتیک را برای حل بحرانی که ناشی از یکجانبه‌گرایی غربی بود، مورد بررسی قرار دادیم. حتی پس از خروج واشنگتن، ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌صورت حسن‌نیت‌آمیز همکاری کرد. تنها زمانی که تمامی مسیر‌های دیپلماتیک به بن‌بست رسید، ما در چارچوب حقوق مندرج در بند ۲۶ برجام، واکنشی مرحله‌ای و کاملاً برگشت‌پذیر اتخاذ کردیم.
باید تأکید کنم: ایران هرگز برجام را نقض نکرده است. کسانی که از انجام تعهدات خود چشم‌پوشی کرده‌اند—در رأس آنها ایالات متحده—مسئولیت کامل وضعیت کنونی را بر عهده دارند.
بااین‌حال، امروز شاهد تلاش برای بازآفرینی همان راهبرد شکست‌خورده‌ای هستیم که در سال ۲۰۲۰، ایالات متحده کوشید از این شورا برای مقاصد یکجانبه خود سوءاستفاده کند. آن تلاش در آن زمان شکست خورد و امروز نیز شکست خواهد خورد. تکرار یک راهبرد شکست‌خورده، نتیجه‌ای متفاوت در پی نخواهد داشت.
خانم رئیس.
فعالیت‌های هسته‌ای ایران کاملاً صلح‌آمیز است. ما برجام را نقض نکرده‌ایم. ما پیمان منع گشترش سلاح‌های هسته‌ای را زیر پا نگذاشته‌ایم. ما از تعهدات پادمانی خود تخطی نکرده‌ایم. کسانی که ادعای خلاف این را مطرح می‌کنند، واقعیت را تحریف می‌کنند تا روایت‌های سیاسی خود را پیش ببرند.
بیایید چارچوب حقوقی را به‌روشنی بیان کنیم: پیمان منع گشترش سلاح‌های هسته‌ای هیچ محدودیتی بر سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران اعمال نمی‌کند. این یک واقعیت مسلم و غیرقابل انکار است. تنها محدودیت‌های موجود در این زمینه، صرفاً در چارچوب برجام تعریف شده بود؛ توافقی که ایالات متحده عامدانه آن را تضعیف وتخریب کرد.
حتی امروز، علی‌رغم تعلیق برخی مفاد برجام، برنامه هسته‌ای ایران همچنان تحت نظارت مداوم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. در واقع، طبق اذعان خود آژانس، برنامه هسته‌ای ایران یکی از دقیق‌ترین و گسترده‌ترین برنامه‌های تحت بازرسی در جهان است. هیچ کشور دیگری تاکنون چنین سطحی از نظارت و شفافیت را پذیرا نبوده است. بااین‌حال، این شورا به بحثی کشانده شده است که فاقد هرگونه مبنای حقوقی یا فنی است.
خانم رئیس.
آنچه به‌ویژه مایه شگفتی و انزجار است، این واقعیت است که کشوری که این اتهامات را رهبری می‌کند—ایالات متحده—خود، اصلی‌ترین ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ است. واشنگتن به‌صراحت و در اسناد رسمی خود اعلام کرده است که قصد دارد شورای امنیت را به ابزاری برای تشدید جنگ اقتصادی علیه ایران تبدیل کند. این سوءاستفاده خطرناک از این نهاد است.
ما از تمامی اعضای مسئول شورا می‌خواهیم که این سوءاستفاده را مردود شمارد. شورای امنیت نباید به ابزاری در خدمت کسانی تبدیل شود که قطعنامه‌های آن را آشکارا نقض می‌کنند، اما از دیگران می‌خواهند که به آنها پایبند باشند. قطعنامه ۲۲۳۱ باید دقیقاً طبق توافق اجرا شود و طبق مفاد متن آن، در موعد مقرر منقضی گردد.
خانم رئیس.
جمهوری اسلامی ایران همچنان به تعهدات خود ذیل پیمان منع گشترش سلاح‌های هسته‌ای و توافقنامه جامع پادمان پایبند است. بااین‌حال، ما قاطعانه سیاسی‌سازی مسائل فنی را رد می‌کنیم. برخی کشور‌ها تلاش کرده‌اند تا با اعمال فشار بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این نهاد را به اتخاذ مواضع سیاسی وادار کنند، که این اقدامی غیرقابل قبول است. استقلال آژانس باید از هرگونه فشار و مداخله سیاسی مصون بماند.
باید صریح و شفاف اعلام کنم: برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و صلح‌آمیز خواهد ماند. ما هیچ قصدی برای تغییر دکترین دفاعی خود نداریم. ایران هرگونه سلاح کشتار جمعی، ازجمله سلاح‌های هسته‌ای را قاطعانه مردود می‌داند. این سلاح‌ها جنایتکارانه، غیرانسانی و تهدیدی واقعی برای امنیت جهانی هستند.
بااین‌حال، تعهد ایران به استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، قاطع و غیرقابل تزلزل است. هیچ کشوری، صرف‌نظر از قدرت آن، نمی‌تواند ایران را از حق مسلم و غیرقابل انکار خود در بهره‌گیری صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای محروم کند.
همزمان، ایران همواره مذاکره و دیپلماسی را تنها مسیر معتبر برای حل‌وفصل مسائل مربوط به تحریم‌ها و موضوعات هسته‌ای دانسته و بر این اصل پایبند است. اما آنچه مایه تأسف است، تداوم اتکای برخی کشور‌ها به تهدید، اجبار و فشار اقتصادی برای تسلیم کردن ایران است.
در راستای تعهد ایران به دیپلماسی، جمهوری اسلامی ایران در حال مذاکره با سه کشور اروپایی است. دور چهارم این مذاکرات در تاریخ ۲۵ فوریه در ژنو برگزار شد. طرفین دیدگاه‌های خود را در خصوص موضوعات هسته‌ای و لغو تحریم‌ها تبادل کردند و بر تعهد خود به یافتن راه‌حلی دیپلماتیک تأکید ورزیدند. همچنین توافق شد که این گفت‌و‌گو‌ها ادامه یابد.
همزمان، ایران همچنان در مشورت و گفت‌وگوی مستمر با دیگر اعضای کلیدی برجام، یعنی روسیه و چین، قرار دارد. در همین راستا، نشست سه‌جانبه معاونان وزرای خارجه ایران، روسیه و چین قرار است در تاریخ ۱۴ مارس در پکن برگزار شود.
باید صراحتاً تأکید کنم: ایران تحت فشار مذاکره نخواهد کرد. ایران در برابر تهدیدات تسلیم نخواهد شد. ایران هیچ‌گونه دیکته‌ای را نخواهد پذیرفت. هر تلاشی برای وادار کردن ایران به پذیرش توافقی ناعادلانه، محکوم به شکست است. دیپلماسی باید مبتنی بر احترام متقابل باشد، نه باج‌خواهی.
خانم رئیس، اعضای محترم شورای امنیت.
مسئولیت کامل وضعیت کنونی، مستقیماً بر عهده کسانی است که برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کردند. اگر قرار است مسیری برای پیشرفت وجود داشته باشد، این مسیر باید با پاسخگویی آغاز شود—پاسخگویی کسانی که تعهدات خود را کنار گذاشتند، پاسخگویی کسانی که تحریم‌های غیرقانونی را برخلاف قطعنامه ۲۲۳۱ اعمال کردند، و پاسخگویی کسانی که بار‌ها دیپلماسی را تضعیف کرده‌اند.
جمهوری اسلامی ایران به دفاع از حقوق خود ادامه خواهد داد. ما در برابر فشار و اجبار ایستادگی خواهیم کرد؛ و همچنان از این شورا مطالبه خواهیم کرد که به اصولی که برای حفاظت از آنها تأسیس شده است، پایبند بماند.
