نحوه مصرف ویتامین D در سنین مختلف
مخاطب ۲۴- علی اکبر سیاری استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس بیستمین کنگره ملی تغذیه کودکان و نوجوانان، که در روز‌های ۲۶ لغایت ۲۸ دی ماه در تالار امام خمینی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار می‌شود، در مورد امنیت غذایی مردم ایران گفت: امنیت غذایی به معنی دسترسی همه مردم در تمام اوقات زندگی به غذای کافی و سالم به منظور فراهم شدن زندگی سالم و فعال است.
وی افزود: این موضوع به درآمد خانه وار و دسترسی غذایی، سواد تغذیه‌ای و سلامتی مرتبط است و همانطور که ملاحظه می‌شود موضوع امنیت غذایی چند بخشی است. جمعیت ایران ۸۰ میلیون نفر است و تمام این جمعیت باید بخشی از درآمد خود را جهت تشکیل سبد غذایی خانوار اختصاص داده و با دانش و علم تغذیه‌ای که دارند بتوانند سفره غذای سالمی را برای خانواده خود فراهم کنند.
سیاری ادامه داد: بدن انسان از میلیارد‌ها سلول تشکیل شده و سلامتی این سلول‌ها تعیین کننده سلامت بقا و زندگی سالم فرد است؛ که یکی از نیاز‌های اساسی آن، مواد غذایی است. برخورداری مطلوب از غذای مصرف شده مستلزم برخورداری از بدن سالم و این دو لازمه زندگی سالم است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: در امنیت غذایی، مواد مغذی همچون انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و عناصر معدنی برای تأمین سوخت و ساز سلولی، بقا و رشد و سلامت و قدرت کار فکری جسمی و مصونیت بدن در مقابل بیماری‌های عفونی در فرایند بهره‌گیری سلولی از غذای مصرفی لازم است. به همین خاطر باید در همه ایام در تمام مناطق کشور برای همه گروه‌های سنی تدارک دیده شود.
وی اذعان کرد: همچنین تأمین امنیت غذایی به مواردی اعم از دسترسی اقتصادی (درآمد و قیمت)، تولید مواد غذایی و دسترسی فیزیکی به آن (غذا در محل زندگی در دسترس باشد)، فرهنگ و سواد تغذیه‌ای برای انتخاب سبد و تشکیل سفره غذایی خانوار فراهم باشد، سلامت جسمی روانی و اجتماعی بستگی دارد.
سیاری بیان داشت: با توجه به عوامل فوق که چندبخشی است، مسئله امنیت مواد غذایی با خطراتی مواجه است از جمله اینکه طبق گزارش ۲۰۲۲ سازمان جهانی بهداشت در دنیا ۱۴۹ میلیون کودک زیر ۵ سال به علت فقر غذایی دچار کوتاه قدی می‌باشند. ۴۹ میلیون کودک لاغر و در ایران ۱۰ درصد کودکان دچار لاغری هستند.
وی افزود: سوءتغذیه بر روی سلامت، رشد و تکامل کودکان اثر سو می‌گذارد، بهره هوشی را کاهش می‌دهد، بازماندگی از تحصیل را باعث می‌شود، بازار کار را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مشکلات توسعه‌ای را ایجاد می‌کند.
سیاری اظهار داشت: بحث تغذیه، چون به درآمد و سواد فرهنگی خانواده، دسترسی به مواد غذایی و سلامت کودکان بستگی دارد، به خاطر اهمین وابعاد گسترده آن سالانه کنگره‌ای را با عنوان تغذیه در کودکان و نوجوانان برگزار می‌کنیم.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه سلامت کودکان با دریافت انرژی، پروتئین، ریزمغذی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی ارتباط دارد، اگر مواد غذایی به کودکان کم یا زیاد برسد دچار سو تغذیه می‌شوند.
رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران با تاکید به مطالعاتی که در ایران در مورد وضعیت تغذیه کودکان در مورد دریافت انرژی، پروتئین، ریزمغذی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی انجام شده است، گفت: نزدیک به ۲۴ درصد کودکان ۲۳ تا ۲۵ ماهه و بیش از ۶۱ درصد افراد بالای ۶ سال و همچنین ۸۶ درصد زنان کمبود ویتامین D دارند، ویتامین D در جذب کلسیم، روی و فسفات نقش دارد.
سیاری تصریح کرد: برای رشد استخوان باید ویتامین D مصرف شود منبع اصلی تولید این ویتامین تابش نور خورشید به پوست است و مواد غذایی همچون ماهی، گوشت قرمز، تخم مرغ، لبنیات و سبزیجات ویتامین D دارند.
وی بیان داشت: ۲۵ درصد جمعیت دنیا کمبود آهن دارند و در ایران نزدیک به ۱۵ درصد زنان باردار کمبود آهن دارند، در روستا‌ها نیز این کمبود ۲۰ درصد است همچنین کمی بیش از ۱۷ درصد شیرخواران تا ۳ ماه و ۱۱ درصد نوجوانان کمبود آهن دارند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اشاره کرد: کمبود آهن منجر به کم خونی می‌شود، آهنی که در غذا‌های حیوانی است ارزش غذایی بیشتری از آهن مواد غذایی گیاهی دارد. همچنین کمبود اسید فولیک برای رشد مغز و تکامل آن مهم است کمبود آن باعث آسیب و توقف رشد مغزی می‌شود لذا به مادران باردار توصیه می‌شود اسید فولیک را برای رشد و تکامل کودکان استفاده کنند.
وی اضافه کرد: در کودکان از روز سوم تولد تا ۱۵ روزگی ۴۰۰ واحد ویتامین D و ۱۵۰۰ واحد ویتامین A در سراسر کشور توسط شبکه بهداشتی درمانی کشور باید در دسترس همه کودکان قرار گیرد. ۲۹ درصد کودکان و ۱۲ درصد نوجوانان کمبود روی دارند، همچنین بیش از ۱۸ درصد کودکان کمبود ویتامین A داشته که در برخی گروه‌های سنی این عدد به ۲۲ درصد می‌رسد.
رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران، با بیان راهکار‌هایی برای جبران کمبود این ویتامین‌ها اضافه کرد: بهبود امنیت غذایی کشور در گرو آموزش مردم و به ویژه مادران از نظر فرهنگ و سواد تغذیه‌ای، غنی سازی مواد غذایی با ریزمغذی‌ها، مکمل یاری، ارتقای سطح بهداشت عمومی و کنترل بیماری عفونی و انگلی و بهره‌مندی از مواد غذایی در همه ایام زندگی دانست.
سیاری درباره مکمل یاری نیز بیان کرد: اگر کودکان شیرخوار زیر ۲۵۰۰ گرم متولد شوند به ازای هر یک کیلوگرم ۲ میلی گرم آهن المنتال باید روزانه دریافت کنند و اگر نارس نباشند از ۶ ماهگی برای آنان ۱۵ میلی گرم روزانه آهن تجویز می‌شود و این تجویز تا دو سال تمام، برای کودکان توصیه می‌شود.
وی مطرح کرد: مصرف ویتامین د تا ۲۴ ماهگی روزانه ۴۰۰ واحد، ۲ تا ۱۲ سالگی هر دو ماه یک دوز ۵۰ هزار واحدی یا ۸۰۰ واحد، ۱۲ تا ۷۰ سالگی ویتامین د ۵۰ هزار و بالای ۷۰ سالگی ویتامین د ۵۰ هزار توصیه می‌شود. ۲ سال به بالا ۳۰ میلی گرم آهن تجویز می‌شود، برای ۷ تا ۱۴ سال ۶۰ میلی گرم و یک بار در هفته آهن، برای ۱۵ تا ۱۹ سال ۶۰ میلی گرم یک بار در هفته، برای زنان باردار ۶۰ میلی گرم مکمل یاری آهن توصیه می‌شود.
رئیس بیستمین کنگره ملی تغذیه کودکان و نوجوانان، خاطر نشان کرد: غنی سازی شیر مدارس با ویتامین D و قرار گرفتن صورت، دست و پا به مدت زمان ۵ تا ۱۰ دقیقه در روز در معرض نور خوشید به جذب ویتامین D کمک می‌کند؛ همچنین مادران باردار باید برای خرید مکمل برچسب مربوطه را بخوانند که استاندارد باشد تاکید کرد.
