داستان بورس تهران را میتوان یک تراژدی عمیق دانست که طی سالهای اخیر شدت مشکلات آن بیشتر از گذشته شده است. از رشد عجیب و غریب در سال 1398 تا ماههای اولیه سال 1399 و سقوط تاریخی در تابستان همین سال، وعدههای پرشمار در انتخابات ریاست جمهوری 1400 و عدم تحقق هیچیک از این وعدهها و در نهایت سال 1403 و رکود بیسابقه بورس، همه نشان میدهند که مساله بورس تهران به یک گره کور برای دولت و سرمایهگذاران تبدیل شده است. اما آیا در سال 1403، بورس تهران میتواند عقب ماندگی خود را جبران کند؟ آیا با وجود تنشهای منطقهای یا شروع ریاست جمهوری ترامپ، بورس میتواند دوباره به روزهای اوج خود برگردد؟
در ماههای انتهایی سال 1398 و شروع همهگیری ویروس کرونا، بورس تهران در بهترین روزهای خود بود. شاخص کل تمام مقاومتها را پودر میکرد و میلیونها نفر برای دریافت کد بورسی به دفاتر دولتی مراجعه میکردند. اما روزهای رویایی بورس دوام چندانی نداشتند. در تابستان گرم 1399 و ماه مرداد، شاخص کل بورس تهران به 2.1 میلیون واحد رسید و سقف تاریخی خود را رد کرد. اما افزایش قیمت دلار، ایجاد حباب سنگین و همچنین شرایط اقتصادی باعث شد که این رشد متوقف شود.
در مرداد ماه 1399، سقوط تاریخی بورس تهران شروع شد و تا پایان سال، شاخص کل نزدیک به 900 هزار واحد افت کرد و به نزدیکی 1.2 میلیون واحد رسید. درواقع تنها در چند ماه، بورس تهران 43 درصد ارزش خود را از دست داد. البته این مقدار تنها مربوط به شاخص کل بود و ارزش سهام بسیاری از شرکتها تا 70 درصد نیز کاهش یافت.
در نتیجه سقوط بورس تهران، تعداد زیادی از سرمایهگذاران از این بازار خارج شدند و نقدینگی بورس نیز به حداقل خود رسید. با توجه به سقوط شدید، بسیاری از کارشناسان پیشبینی میکردند که بورس برای احیای دوباره خود به بیش از یک سال زمان نیاز داشته باشد. هرچند که شرایط اقتصادی، تورم، افزایش قیمت دلار و تنشهای منطقهای و تحریمها باعث شدند که بازه زمانی مورد نظر بسیار افزایش پیدا کند.
با توجه به تعداد بالای سرمایهگذاران بورس تهران، این مساله به یکی از موضوعات اصلی انتخابات ریاست جمهوری در سال 1400 تبدیل شده بود. با وجود وعدههای فراوان، شرایط بورس تهران تا پایان ریاست جمهوری شهید رئیسی بهبود پیدا نکرد و رکود بورس همچنان ادامه داشت.
سال 1403، از سالهای عجیب و غریب در تاریخ ایران است. این سال با حمله مستقیم ایران به اسرائیل شروع شد و تنشهای منطقهای به اوج خود رسیدند. افزایش قیمت دلار، حادثه هلیکوپتر حامی رئیس جمهور و انتخابات ناگهانی باعث شدند که بورس تهران در سه ماهه ابتدایی 1403 شرایط خوبی نداشته باشد.
با روی کار آمدن دولت جدید و تغییر نگرش در سیاستهای اقتصادی، همهچیز آماده است که بورس تهران بتواند عقب ماندگی خود را در سال 1403 جبران کند. اما آیا بورس تهران میتواند دوباره نجات پیدا کند و شرایطی مشابه با سال 98 داشته باشد؟ در ادامه مولفههایی را بررسی میکنیم که جبران عقب ماندگی بورس تهران در سال 1403 کاملا به آنها وابسته است.
با توجه به این که هیجانات بهشدت روی بورس تهران و روند آن تاثیرگذار هستند، نمیتوان نقش تنشهای منطقهای را در پیشبینی شرایط بورس تا پایان سال 1403 نادیده گرفت. در حال حاضر و بعد از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تنشهای شکل گرفته میان ایران و رژیم صهیونیستی به حداقل خود رسیده است. اما همچنان نمیتوان ریسک بروز این تنشها را نادیده گرفت. با این حال احتمالا این تنشها به مرور زمان کاهش پیدا کنند و به همین خاطر میتوان نقش این مولفه را در آینده کمرنگتر پیشبینی کرد.
تورم یکی از عوامل اصلی رشد قیمت سهام در بورس تهران است. در نتیجه روی کاغذ، افزایش تورم میتواند بهصورت مستقیم باعث بهبود روند بورس تهران و جبران عقب ماندگی آن تا پایان سال شود. از طرف دیگر، تور باعث افزایش قیمت دلار و طلا میشود که این امر میتواند تاثیر منفی روی روند بورس داشته باشد. هرچند طبق پیشبینیها، دلار تا پایان سال رشد قابل توجهی نخواهد داشت و به همین خاطر میتوان گفت که بورس تهران میتواند بخشی از عقب ماندگی خود را بدون توجه به قیمت دلار و طلا جبران کند.
متاسفانه یکی از مولفههای تاثیرگذار بر اقتصاد ایران، سیاستهای دولت جدید آمریکا در قبال ایران خواهد بود. با توجه به تصمیمات دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ، نمیتوان شرایطی جز کاهش فروش نفت، افزایش تورم و قیمت دلار را برای اقتصاد ایران پیشبینی کرد. اما تا اتخاذ تصمیمات جدید و قطعی شدن آنها، بورس میتواند بخش زیادی از عقب ماندگی خود را جبران کند. هرچند بعد از قطعی شدن این تصمیمات، همهچیز به رفتار دولتهای ایران و ایالت متحده و تقابلشان با یکدیگر بستگی دارد.
افزایش نرخ بهره یکی از دلایل اصلی رکود در بورس تهران است؛ تصمیمی که در دولت قبلی اتخاذ شده و در دولت آقای پزشکیان، قرار است تغییر کند. در صورتیکه دولت به سراغ کاهش نرخ بهره بهصورت واقعی برود، قطعا بورس تهران با رشد قابل توجهی روبهرو خواهد شد. چرا که تولید و فعالیت اقتصادی برای شرکتها بسیار سودآور خواهد بود و افراد نیز به جای سپردهگذاری در بانکها و کسب سود سالیانه 30 درصدی، به سراغ سرمایهگذاری در بازار سرمایه خواهند رفت.
بیشتر عواملی که میتوانند باعث شوند تا بورس تهران در سال 1403 عقب ماندگی خود را جبران کند، بنیادی هستند. از نظر تکنیکالی، بورس تهران شرایط نسبتا خوبی دارد و ارزش سهام شرکتها در کف خود قرار دارد. به همین خاطر میتوان گفت که حداقل تا پایان سال 1403 رشد بورس میتواند پایدار باشد. البته قطعا خبری از رشد عجیبوغریب سالهای 98 و 99 نخواهد بود، اما حداقل ارزش سهام شرکتهای ارزنده میتواند به قیمت واقعی خود نزدیک شود.
حضور در بازارهای مالی مانند بورس، ارز دیجیتال و یا فارکس، به دانش بالایی نیاز دارد. در همین راستا مجموعه ویفاکس کالج دورههای آموزشی بازارهای مالی را بهصورت کاملا رایگان برگزار میکند. شما میتوانید با مراجعه به وبسایت این مجموعه، برای حضور در دورههای رایگان ویفاکس کالج ثبت نام کنید. تمام هزینههای سفر به ترکیه، اقامت و... شما برای شرکت در این دورهها توسط مجموعه ویفاکس کالج پرداخت خواهد شد. پس فرصت را از دست ندهید و برای داشتن یک تجربه بینظیر و سودآور اقدام کنید.