مخاطب ۲۴- اولین «ربات هنرمند فوق واقع گرایانه جهان» توانست پرترهای از آلن تورینگ (پدر کدینگ و بنیانگذار علوم کامپیوتر مدرن) را به قیمت بیش از یک میلیون دلار بفروشد. این اولین بار است که اثر هنری یک ربات انساننما در حراج به فروش میرسد. البته که پول حاصل از فروش به جیب خالق انسانی ربات هوش مصنوعی سرازیر میشود.
تابلو نقاشی با عنوان «آفریدگار هوش مصنوعی» روز پنجشنبه در حراجی Sothebys Digital Art در نیویورک به فروش رفت. در ابتدا پیش بینی کردند که قیمت آن تنها بین ۱۲۰,۰۰۰ تا ۱۸۰,۰۰۰ دلار باشد؛ اما این اثر هنری در نهایت به قیمت چشمگیر ۱.۳ میلیون دلار به یک خریدار ناشناس رسید.
هنرمند پشت این اثر، آی-دا، ربات انساننما است که نامش را از آیدا لاولیس گرفتهاند. اغلب آیدا لاولیس را به عنوان «اولین برنامه نویس کامپیوتر جهان» معرفی میکنند و دلیل نامگذاری احتمالا همین موضوع باشد. او یک ریاضیدان قرن نوزدهم و یکی از اولین افرادی بود که پتانسیل کامپیوترها را برای امور فراتر از محاسبات ساده شناسایی کرد. لاولیس در همان زمان پیش بینیهایی برای کاربرد آینده کامپیوتر در موسیقی، هنر و سایر زمینهها ارائه داد.
آی-دا یا همان آیدا هنرمند، با کمک هوش مصنوعی (AI) عکسهای آلن تورینگ را تجزیه و تحلیل کرده و روش خود را برای خلق اثر هنریاش به کار گرفته است.
آیدان ملر، مدیر پروژه ربات هوش مصنوعی آیدا، در بیانیهای به مجله IFLScience گفت:
ما با آی-دا از طریق مدل زبان هوش مصنوعی خودش درباره آنچه قصد داشت نقاشی کند گفتگو کردیم. در این مورد خاص، ما با او درباره هوش مصنوعی برای مقاصد خیر بحث کردیم که باعث شد آی-دا آلن تورینگ را به عنوان فردی کلیدی در تاریخ هوش مصنوعی مطرح کند. سپس آی-دا تصمیم گرفت نقاشی آلن تورینگ را بکشد.
ملر همچنین اضافه کرد:
با آی-دا درباره نحوه نقاشی کردن آلن تورینگ صحبت کردیم. از او سوالاتی درباره سبک، رنگ، محتوا، لحن، بافت و موارد دیگر هم پرسیدیم. آیدا سپس از دوربین چشم خودش برای نگاه کردن به تصویر آلن تورینگ استفاده کرد. او در کنار الگوریتمهای هوش مصنوعی برای نقاشی و طراحی همچنین بازوی روباتیکش را به کار گرفت تا طرحهای اولیه را ایجاد کند. بعد از آن، چندین نقاشی از آلن تورینگ ایجاد کرد و ارائه داد.
اثر نقاشی میلیون دلاری، هنر دست ربات انسان نما
سپس ربات هوش مصنوعی آیدا به طور فیزیکی رنگهای آکریلیک و روغنی را روی بوم نقاشی وارد کرد. هر نقاشی حدود شش تا هشت ساعت طول کشید تا آیدا آن را کامل کند. برای این پروژه، آی-دا ۱۵ پرتره جداگانه از چهره آلن تورینگ را به تصویر کشید. سه تا از این ۱۵ تصویر را خود آی-دا برگزید، سپس اسکن کرد و به کامپیوتر فرستاد تا تصویر نهایی را بسازد. محصول نهایی را هم در آخر با استفاده از یک چاپگر سه بعدی به بوم بزرگ نقاشی منتقل کرد.
بخش زیادی از این فرآیند را ربات هوش مصنوعی آیدا کنترل کرد، اما این ربات از کمکهای انسانی نیز بهره برده. شاید بهتر باشد بگوییم که کنترل نهایی ربات انسان نما در دستان انسانهای سازنده خودش بوده است.
ملر اشاره کرد:
دستیاران استودیو سپس بافتهای لازم را به بوم چاپ پرینت شده سه بعدی اضافه کردند. دلیلش هم این بود که بازوی نقاشی رباتیک آی-دا توانایی دسترسی کامل به بومهایی با مقیاس بزرگ را ندارد و تنها محدود به بومهایی به اندازه A۳ میشود. در این فرآیند، انسانها هیچ تغییری در تصویر زیرین ایجاد نکردند. علائم و بافتهای بعدی را هم آی-دا به بوم نهایی اضافه کرد تا اثر هنری خود را کامل کند. موقعیت و رنگ این علائم از سوی آی-دا بر اساس گفتگو درباره آنچه میخواست انجام دهد، تعیین شد.
انسان به دنبال پاسخ برای پرسشهای فلسفی
ربات انسان نما آی-دا حاصل فکر آیدان ملر، یک دلال هنری و مدیر گالری است. این نکته را هم ذکر کنیم که گروه رباتیک Engineered Arts مسئول ساخت ربات هوش مصنوعی آیدا هستند. آنها در بریتانیا فعالیت دارند و قبلا ربات Ameca، یکی از «پیشرفتهترین رباتهای انساننما در جهان» را نیز ساختهاند. گروه مذکور، آی-دا را به طور بین المللی برنامهریزی کردهاند و توانمندیهای هوش مصنوعی او را هم دانشجویان دکتری و اساتید دانشگاههای آکسفورد و بیرمنگام توسعه دادهاند.
علاوه بر اینکه آی-دا یک ربات آفریننده است، خودش هم به عنوان یک اثر هنری مفهومی در نظر گرفته میشود. هدف از ساخت آن برانگیختن سوالاتی درباره هوش مصنوعی، اراده و ماهیت خلاقیت است.
در آخر ملر گفت:
این حراج لحظه مهمی برای هنرهای تجسمی در دنیا است. جایی که اثر هنری آی-دا توجه مردم را به تغییرات دنیای هنر و جامعه جلب میکند؛ در حالی که ما با دوران رو به رشد هوش مصنوعی هم مواجه هستیم. اثر هنری «آفریدگار هوش مصنوعی» در عین قدرت گرفتن این تکنولوژی پیشرفته، پرسشهایی درباره اراده و قدرت ربات هوش مصنوعی مطرح میکند.