ردای مقدس پادشاهان ایران در مقبره ۲۴۰۰ ساله

مخاطب۲۴- باستان‌شناسان دهه‌هاست می‌دانند خانواده اسکندر مقدونی ارتباط نزدیکی با سه مقبره سلطنتی واقع در وِرجینا دارند. با این حال، بیش از پنجاه سال از زمانی می‌گذرد که باستان‌شناسان توانستند به توافق برسند که آن مقبره‌ها به چه کسانی تعلق دارند.  

ساکنان مقبره‌های سلطنتی قرن چهارم پیش از میلاد، موضوع مطالعه دیگری در اوایل امسال بودند. بر اساس نتایج این مطالعه، این مقبره‌ها حاوی بقایای پدر، نامادری، خواهران ناتنی و پسر اسکندر بودند.

بقایای احتمالی «ساراپیس» یا ردای مقدس پادشاهان ایرانی که اسکندر پس از پیروزی بر داریوش سوم آن را پوشید

تیمی از باستان‌شناسان به رهبری آنتونیس بارتسیوکاس از دانشگاه دموکریتوس تراکیه، یک پارچه کتان ارغوانی را شناسایی کردند که با روایت‌های تاریخی دربارۀ ساراپیس (sarapis) مطابقت دارد؛ یک لباس تشریفاتی که پادشاهان بزرگ ایرانی می‌پوشیدند و اسکندر نیز پس از شکست دادن داریوش سوم آن را به تن کرد.  

«کیتون» یا ردای مقدس در استخوان‌دان طلایی مقبره دوم کنار بقایای یک مرد و یک تاج گل طلا پیدا شد.  با تجزیه و تحلیل دقیق ردا، مقبره‌ها و سوابق تاریخی، سرانجام محققان توانستند این لباس سلطنتی را به اسکندر مقدونی ربط دهند. افزون بر این،  هانتیت (یک ماده معدنی سفید روشن که در ایران باستان استفاده می‌شد) بین لایه‌های پارچه یافت شد و این ایده را تقویت کرد که این لباس منشأ شرقی دارد.

محوطه بیرونی مقبره دوم ورجینا

بقایای شنل سلطنتی کشف‌شده در مقبره دوم ممکن است به اسکندر مقدونی تعلق داشته باشد. یک تیم بین‌المللی متشکل از باستان‌شناسان و استخوان‌شناسان پس از پیدا شدن مقبره در داخل یک استخوان‌دان طلایی حاوی بقایای مردانه که ابتدا تصور می‌شد متعلق به فیلیپ دوم است، به شناسایی ساکنان این مقبره پرداختند. 

نمای داخلی مقبره دوم ورجینا

این یافته نتایج قابل‌توجهی دارد زیرا ممکن است نشان دهد بسیاری از اقلام کشف‌شده در مقبره دوم به اسکندر مقدونی تعلق دارند نه فیلیپ دوم، آنطور که قبلاً تصور می‌شد. تحقیقات نشان می‌دهد مقبره دوم، واقع در گورپُشته بزرگ وِرجینا، حاوی بقایای فیلیپ دوم، پدر اسکندر نیست، بلکه بقایای برادر ناتنی او، فیلیپ سوم آریدائوس را در خود دارد که پس از مرگ اسکندر چندین نماد قدرت را از او به ارث برد. 

یک تاج طلایی، یک عصا و یک تاج گل بلوط طلایی از جمله موارد کشف‌شده در مقبره هستند. تمام این موارد در گزارش‌های تاریخی به عنوان بخشی از لباس سلطنتی اسکندر ذکر شده‌اند. اما از آنجا که ساراپیس‌ها در دربار ایرانی معانی نمادینی داشتند، کشف آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. 

دیوارنگاره‌ای باستانی که اسکندر را با ردای ارغوانی ساراپیس به تصویر کشیده است

ساراپیس ردایی ارغوانی با نوار سفید در مرکز بود که مختص پادشاهان ایرانی بود و پوشیدن آن توسط اسکندر نشانگر تسلط او بر امپراتوری وسیع ایران بود. 

نقش‌برجستۀ پیکره‌ای که به احتمال زیاد اسکندر است، در حال شکار روی یک ساراپیس بنفش با دو نوار سفید روی یک کتیبه در مقبره دوم دیده می‌شود. این نتیجه که این ردا متعلق به اسکندر مقدونی است بیشتر با این واقعیت تأیید می‌شود که با گزارش‌های تاریخی مطابقت دارد، مانند سایر آثار نظیر تاج گل بلوط طلایی کشف‌شده در مقبره دوم. 

احتمالاً لباسی با چنین ارزشی به یکی از اعضای نزدیک خانواده به ارث رسیده است. پس از مرگ اسکندر، ارتش مقدونی، برادر ناتنی او، فیلیپ سوم آریدائوس را در مقام پادشاه تاج‌گذاری کرد. او به احتمال زیاد متعلقات اسکندر از جمله عصای سلطنتی و ردای او را به یونان برده است.

بقایای دیگری که در مقبره دوم ورجینا کشف شده است؛ بقایایی که احتمالا از اسکندر به برادر ناتنی‌اش به ارث رسیده بودند

این مطالعه به پرسش‌های دیرینه درباره مقبره سلطنتی ورجینا پاسخ داده و تأیید می‌کند که اسکندر مقدونی آنجا دفن نشده است. در عوض، مقبره اول بقایای فیلیپ دوم، همسرش کلئوپاترا و فرزند تازه متولدشده آن‌ها را در خود جای داده است. 

بر اساس نمادهای سلطنتی و داده‌های استخوان‌شناسی، مقبره دوم حاوی بقایای پادشاه فیلیپ سوم آریدائوس و همسرش آدِآ اوریدیک است، در حالی که اسکندر چهارم در مقبره سوم دفن شده است.