مخاطب ۲۴- در دنیای امروز، با افزایش جمعیت سالمندان، شمار افرادی که دچار مشکلات حافظه و بیماریهایی مانند زوال عقل میشوند رو به افزایش است. این مسأله نه تنها به لحاظ فردی برای بیماران و خانوادههایشان چالشبرانگیز است، بلکه برای سیستمهای بهداشتی نیز بار سنگینی ایجاد میکند. از همین رو، یافتن روشهایی برای پیشگیری یا کاهش سرعت بروز این مشکلات از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیقات متعددی بر نقش تغذیه در حفظ سلامت مغز و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای شناختی تأکید کردهاند، و یکی از مهمترین رویکردهای پیشنهادی در این زمینه، بررسی اثر رژیمهای غذایی خاص بر روی سلامت مغز است.
یکی از رژیمهای غذایی که به تازگی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته، ترکیبی از رژیم مدیترانهای و رژیم دیگری به نام DASH است که به آن رژیم MIND گفته میشود. این رژیم غذایی بر مصرف سبزیجات، به خصوص سبزیجات برگسبز مانند اسفناج و کلم، غلات کامل، مغزها، حبوبات، روغن زیتون و ماهی تأکید دارد.
در این رژیم، خوردن ماهی حداقل یک بار در هفته و مصرف حداقل دو وعده میوههای خاص مانند توتها توصیه میشود. هدف از چنین رژیمی، کمک به بهبود عملکرد مغز و کاهش مشکلات شناختی است.
در مطالعهای که توسط دکتر راسل پی. ساویر از دانشگاه سینسیناتی و با همکاری اعضای آکادمی مغز و اعصاب آمریکا انجام شده، محققان به بررسی تأثیر رژیم MIND بر سلامت شناختی پرداختند. آنها قصد داشتند بدانند که آیا پیروی از این رژیم غذایی میتواند خطر ابتلا به اختلالات شناختی را کاهش دهد یا خیر، به ویژه اینکه آیا تأثیرات این رژیم بر افراد سیاهپوست و سفیدپوست به یک شکل است یا خیر.
در این مطالعه، بیش از ۱۴ هزار نفر با میانگین سنی ۶۴ سال شرکت کردند. شرکتکنندگان به مدت حدود ۱۰ سال تحت نظر بودند و در ابتدای مطالعه، پرسشنامهای درباره عادات غذایی خود پر کردند. سپس محققان بررسی کردند که تا چه اندازه رژیم غذایی افراد با اصول رژیم MIND همخوانی دارد و امتیازاتی بر اساس این تطابق اختصاص دادند. در ادامه، تواناییهای شناختی شرکتکنندگان در آغاز و پایان مطالعه اندازهگیری شد.
نتایج نشان داد که در گروهی که بیشترین شباهت را به رژیم MIND داشتند، تنها ۱۰ درصد دچار مشکلات شناختی شدند. این در حالی بود که در گروههایی که کمتر از این رژیم پیروی میکردند، درصد ابتلا به مشکلات شناختی کمی بیشتر بود.
به طور کلی، افراد با رعایت رژیم غذایی MIND حدود ۴ درصد کمتر در معرض خطر مشکلات شناختی قرار داشتند. جالب این که در زنان این کاهش به ۶ درصد میرسید، اما در مردان چنین کاهش محسوسی مشاهده نشد.
همچنین، پژوهشگران دریافتند که این رژیم تأثیرات بیشتری بر افراد سیاهپوست نسبت به افراد سفیدپوست داشته و روند کاهش تواناییهای شناختی در افراد سیاهپوست به شکل کندتری پیش میرود. این یافتهها نشاندهنده اهمیت بررسی دقیقتر اثرات رژیم غذایی بر گروههای مختلف جمعیتی است.
هرچند این تحقیق نتایج امیدوارکنندهای دارد، پژوهشگران ادامه تحقیق درباره آن را خواستار شده اند. این مطالعه البته نشان میدهد که ایجاد تغییرات ساده در رژیم غذایی میتواند به کاهش خطر یا تأخیر در بروز مشکلات حافظه کمک کند.
گفتنی است نتایج جالب توجه این تحقیق در نشریه «نورولوژی» منتشر شده که توسط آکادمی مغز و اعصاب آمریکا وابسته به دانشگاه سینسیناتی به چاپ میرسد. این مطالعه تحت حمایت موسسات ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی و موسسه ملی پیری آمریکا انجام شده است.