کد خبر: ۴۹۷۷۴
تاریخ انتشار: ۲۲ شهريور ۱۴۰۳ - ۰۲:۲۶

آینده صندوق‌های بازنشستگی در ایران

فاصله سن بازنشستگی تا امید به زندگی در ۷۰ سال گذشته کاملا صعودی بوده است. به طوری که در سال ۱۳۳۰ امید به زندگی ایرانیان ۴۶ سال بوده و سن بازنشستگی به طور متوسط ۵۶ سال ثبت شده است.

به گزارش مخاطب ۲۴ به نقل از اکو ایران، سهم صندوق‌های بازنشستگی از بودجه عمومی در سال‌های اخیر افزایش زیادی داشته است. به طوری که در سال گذشته سهم دو صندوق بازنشستگان لشگری و کشوری از کل بودجه عمومی دولت به ۲۶ درصد رسیده است.

از طرفی جمعیت افراد بالای ۶۵ سال که عمده مستمری بگیران صندوق‌های بازنشستگی را تشکیل می‌دهند در فاصله سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۵، ۵ برابر شده است. درحالی که جمعیت کل کشور در همین بازه زمانی ۳ برابر شده است. همچنین براساس پیش‌بینی پژوهشکده آمار جمعیت افراد بالای ۶۵ سال از ۱۳۹۵ تا ۱۴۳۰ حدودا ۴ برابر خواهد شد. در مقابل نرخ فرزندآوری در سال‌های اخیر کاهشی بوده است. به بیان دیگر جمعیت ایران با سرعت به سوی پیرتر شدن در حال حرکت است.

تورم و نرخ بیکاری بالای سال‌های اخیر و سرمایه‌گذاری نادرست دارایی صندوق‌های بازنشستگی در گذشته موجب ناکارآمدی و ناپایداری مالی هر چه بیشتر آنها شده است.

همه اینها نشان از این دارد که بحران صندوق‌های بازنشستگی که الان هم ایران به آن دچار است در سال‌های آینده بسیار شدیدتر خواهد شد.  به زودی دامن‌گیر اقتصاد ایران خواهد شد.

صندوق‌های بازنشستگی در ایران


نظام پرداخت مستمری به بازنشستگان در ایران شامل چهار نهاد اصلی و چندین نهاد دیگر است. سازمان تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان اجتماعی نیرو‌های مسلح (صندوق بازنشستگی لشگری) و سازمان بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر چهار نهاد اصلی هستند. همچنین سایر نهاد‌های دیگر متولی پرداخت مستمری به بازنشستگان کشور به مراجع صنفی و بخش خصوصی مربوط می‌شوند.

آمار‌ها نشان می‌دهد سازمان تامین اجتماعی بیش از ۵۰ درصد از جمعیت بازنشستگان را پوشش می‌دهد.

همچنین دو صندوق بازنشستگان کشوری و لشگری به بودجه عمومی دولت وابسته هستند.

به طور کلی نحوه عملکرد صندوق‌های بازنشستگی به این صورت است که افراد در موقع کار، یک حق بیمه بازنشستگی پرداخت می‌کنند. صندوق با این حق بیمه اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی، بانک‌ها و پروژه‌های سودآور می‌کند تا بتواند هنگام بازنشستگی فرد، حقوق و مزایا متناسب با تورم پرداخت کند.

افزایش وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به دولت

براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس دو صندوق بازنشستگان کشوری و لشگری طی سال‌های ۹۲ تا ۱۴۰۲ سهمشان از بودجه عمومی روندی افزایشی داشته است. به عبارت دیگر سهم این دو صندوق از کل بودجه عمومی با افزایش حدود ۱۵ واحد درصدی نسبت به سال ۹۲ به ۲۶ درصد در سال گذشته رسیده است. این دو صندوق ۶۵ درصد از اعتبارات رفاهی کشور را به خود اختصاص داده و این روند رو به افزایش است!

مسعود نیلی، اقتصاددان معتقد است مهم‌ترن چالش‌های نظام حکمرانی ایران در یک مثلث سه ضلعی خلاصه می‌شود. از نگاه او مجموعه ناترازی‌های مالی و محیط زیستی کشور، شکاف‌های عمیق اجتماعی و فرهنگی و وضعیت روابط خارجی کشور سه مساله خطیر نظام حکمرانی کشور هستند که نیازمند اصلاحات راهبردی، رویکردی یا سیاسی هستند.

همچنین در سال‌های اخیر نه تنها از محل بودجه رفاهی، بلکه از محل واگذاری اموال و دارایی‌های دولت که صاحبان آن همه مردم و نسل‌های آینده هستند نیز برای تامین تعهدات صندوق‌ها هزینه شده است.

نشانگر‌های بحران در صندوق‌های بازنشستگی ایران


نسبت وابستگی در مباحث مربوط به بازنشستگی از تقسیم جمعیت بالای ۶۵ سال به جمعیت ۱۵ تا ۶۵ سال محاسبه می‌شود. نسبت پشتیباین نیز از تقسیم کل تعداد بیمه پردازان به مستمری بگیران به دست می‌آید.

افزایش نسبت وابستگی به معنای پیرتر شدن کشور و کاهش نسبت پشتیبانی به معنای افزایش بیشتر تعداد مستمری بگیران در مقایسه با بیمه پردازان است. در واقع به علت اینکه عمده منابع درآمدی صندوق‌های بازنشستگی در ایران، از طریق بودجه دولت و حق بیمه کارمندان است اگر نسبت پشتیبانی با کاهش مواجه شود به معنای کاهش درآمد صندوق‌ها است؛ بنابراین افزایش نسبت وابستگی و کاهش نسبت پشتیبانی منجر به ناپایداری مالی هر چه بیشتر این صندوق‌ها می‌شود.

در نتیجه با توجه به اینکه در سال‌های گذشته و احتمالا آتی سرعت رشد جمعیت  بالای ۶۵ سال بیشتر از سرعت رشد جمعیت ۱۵-۶۵ سال است بنابراین شاهد افزایش نسبت وابستگی خواهیم بود. همچنین این امر و نرخ بیکاری بالا روی نسبت پشتیبانی تاثیر گذاشته و تعداد مستمری بگیران از بیمه پردازان بیشتر می‌شود. در نتیجه این امر موجب افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمد‌های صندوق‌ها شده و منجر به ناترازی شدیدشان می‌شود.

سبقت امید به زندگی از سن بازنشستگی

فاصله سن بازنشستگی تا امید به زندگی در ۷۰ سال گذشته کاملا صعودی بوده است. به طوری که در سال ۱۳۳۰ امید به زندگی ایرانیان ۴۶ سال بوده و سن بازنشستگی به طور متوسط ۵۶ سال ثبت شده است. در نتیجه فاصله سن بازنشستگی تا امید به زندگی در این سال منفی ۱۱ سال بوده است. در صورتی که در سال ۱۳۹۹ طبق آخرین گزارش‌ها فاصله سن بازنشستگی تا امید به زندگی به مثبت ۲۵ سال رسیده است.

در واقع هر چه فاصله این دو عدد، از یکدیگر بیشتر باشد به معنای فشار بیشتر بر صندوق‌های بازنشستگی است.

تورم بلای جان صندوق‌های بازنشستگی

تورم بالا و پایدار اقتصاد ایران در سال‌های اخیر موجب شده تا بازنشستگان نیز مانند سایر گروه‌های جامعه در خواست افزایش حقوق خود متناسب با تورم را داشته باشند. از طرفی با توجه به وضعیت نامناسب صندوق‌های بازنشستگی آنها ناچار هستند تا به کمک‌های دولت متوسل شوند.

فشار این صندوق‌ها به دولت منجر به کسری بودجه این نهاد شده و در نتیجه احتمالا تورم را در پی خواهد داشت. تورم نیز مجددا نارضایتی‌های عمومی را به دنبال دارد و دوباره دولت و صندوق‌های بازنشستگی را با بحران مواجه خواهد کرد؛ بنابراین در صورت ادامه این روند باید در انتظار یک رخداد بسیار منفی در اقتصاد ایران باشیم.

آخرین اخبار
پربازدید ها
تصاویر
صفحه خبر بالای تصاویر
اخبار داغ
عراقچی: همکاری ما با آژانس قطع نشده است عراقچی: همکاری ما با آژانس قطع نشده است
وزیر خارجه ایران گفت: از همه کشور‌هایی که تجاوز آشکار رژیم صهیونسیتی و آمریکا به ایران را محکوم کردند و با دولت و ملت ایران ابزار همدردی کردند، تشکر می‌کنم.
ترامپ صراحتاً اعلام کرده که خواهان توافق هسته‌ای جدیدی با ایران است ترامپ صراحتاً اعلام کرده که خواهان توافق هسته‌ای جدیدی با ایران است
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه به هر دو طرف، یعنی رئیس‌جمهور ترامپ و مقامات ایرانی، گفته است که از ایده توافق هسته‌ای‌ای حمایت می‌کند که بر اساس آن، ایران اجازه غنی‌سازی اورانیوم را نداشته باشد. این را منابع آگاه از این گفت‌و‌گو‌ها به Axios گفته‌اند.
فیلمی از جزئیات جدید و منتشر نشده از نحوه تجاوز نظامی اسرائیل به ایران فیلمی از جزئیات جدید و منتشر نشده از نحوه تجاوز نظامی اسرائیل به ایران
جزئیات جدید و منتشر نشده از نحوه تجاوز نظامی اسرائیل به ایران
تشکیل پرونده برای همتی و میرسلیم! تشکیل پرونده برای همتی و میرسلیم!
قوه قضاییه مصمم است که پرونده متهمان و وطن فروشان که برای دشمن فعالیت کردند را رسیدگی کند و هیچ اغماضی ندارد و اجازه نمی‌دهد این پرونده‌ها مشمول اطاله دادرسی شود. شبکه‌های دشمن در داخل شناسایی شدند و ان شاءالله با پیگیری‌های دقیق اطلاعات خوبی را در آینده به ملت شریف می‌رسانیم.
تکلیف حسینی و چشمی در استقلال مشخص شد! تکلیف حسینی و چشمی در استقلال مشخص شد!
سخنگوی باشگاه استقلال تهران گفت: مذاکرات اولیه با روزبه چشمی صورت گرفته و به تمرینات تیم نیز اضافه شدند. به احتمال زیاد تا آخر وقت امروز تا آخر وقت تمدید قراردادش نهایی می‌شود.
اعتماد به امریکایی‌ها مانند قبل است؟ اعتماد به امریکایی‌ها مانند قبل است؟
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در اظهاراتی با اشاره به تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران بیان کرد: آمریکا اصول بنیادین و بدیهی دیپلماسی را تضعیف کرد و اعتماد ما به آنها به زیر صفر رسیده است.
بازار مسکن متعادل شد! بازار مسکن متعادل شد!
بازار مسکن رمقی ندارد، اما در بازار اجاره شرایط نسبتا مساعد است. به‌ویژه با سرعت گرفتن خروج اتباع افغانستانی غیر مجاز از کشور، اجاره ساختمان‌های کلنگی در مناطق میزبان این اتباع با تخفیف قابل‌توجه روبه‌رو شده است.
برگزیده
بازار مسکن متعادل شد! بازار مسکن متعادل شد!
بازار مسکن رمقی ندارد، اما در بازار اجاره شرایط نسبتا مساعد است. به‌ویژه با سرعت گرفتن خروج اتباع افغانستانی غیر مجاز از کشور، اجاره ساختمان‌های کلنگی در مناطق میزبان این اتباع با تخفیف قابل‌توجه روبه‌رو شده است.
کدام بانک‌ها کمترین وام را به خودی‌ها پرداخت کردند؟ کدام بانک‌ها کمترین وام را به خودی‌ها پرداخت کردند؟
مجموع رقم مانده وام‌های پرداختی بانک‌ها به اشخاص مرتبط، در حالی در پایان بهار ۱۴۰۴ به حدود ۲۲۰ هزار میلیارد تومان رسید که بانک‌های آینده، پاسارگاد و سپه، غایبان بزرگ آمار‌های بانک مرکزی بودند.
تاریخ قرعه کشی حراج تابستانی ایران خودرو تاریخ قرعه کشی حراج تابستانی ایران خودرو
نتایج نهایی اولویت‌بندی پس از تایید نهاد‌های نظارتی از طریق سامانه فروش ایران‌خودرو به نشانی ikcosales.ir اعلام خواهد شد. نتایج نهایی اولویت بندی پس از تایید نهاد‌های نظارتی از طریق سامانه فروش ایران خودرو به نشانی ikcosales.
صفحه خبر بالای تصاویر