گیربکس دستی یا اتوماتیک؛ مصرف سوخت کدام کمتر است؟
مخاطب۲۴_ خودرو_ برتری گیربکس‌های دستی یا اتوماتیک از آن بحث‌های بی‌پایانی است که احتمالاً هر ماشین‌بازی یک بار با دوستِ ماشین‌باز خود کرده باشد. هر طرفِ بحث دلایل خود را برای اثبات برتری و کارآمدی یکی از آن‌ها دارد و هر کدام از این گیربکس‌ها می‌تواند در برخی از جنبه‌ها نسبت به دیگری برتری داشته باشد. این‌که بین گیربکس دستی یا اتوماتیک، کدام مصرف کمتر سوخت را به همراه دارد؟
مقایسه مصرف سوخت گیربکس‌های دستی و اتوماتیک
این باور رایجی است که بین گیربکس دستی و اتوماتیک در یک خودرو مشخص، نمونه دستی باعث مصرف کمتر سوخت خواهد شد؛ البته در صورتی که به رانندگی با گیربکس دستی مسلط باشید. حالا این‌که این چنین باوری ریشه در واقعیت دارد یا خیر محل بحث است. مثل خیلی از بحث‌های این‌چنینی، نمی‌توان به یک نتیجه‌گیری قطعی رسید و جواب در جایی بین این دو طیف قرار دارد.
شاید در گذشته پاسخ به این سوال که گیربکس دستی سوخت کمتر مصرف می‌کند یا گیربکس اتوماتیک راحت‌تر بود. با وجود این، با پیشرفت‌های صورت گرفته در تکنولوژی‌های جای‌جای خودرو‌ها پاسخ به این سوال هم دشوارتر شده است. در واقع این روز‌ها میزان مصرف سوخت نه به نوع گیربکس، بلکه بیشتر به مدل تولید ماشین بستگی دارد.
کانسومر ریپورتز، یکی از مراجع معتبر خودرو در آمریکا که به‌صورت غیرانتفاعی هم فعالیت می‌کند، چند سال قبل گزارشی جالب در این باره منتشر کرده بود. به گزارش کانسومر ریپورتز، خودرو‌های دنده‌ایِ تولید شده قبل از سال ۲۰۱۶ مصرف سوخت پایین‌تری در مقایسه با خودرو‌های اتوماتیک دارند. احتمالاً علت این است که گیربکس‌های دستی راننده را مجبور می‌کنند حین توقف دنده را هم روی حالت خلاص بگذارد تا هم موتور ناگهان خاموش نشود و هم نگه داشتن مداوم کلاچ راننده را آزار ندهد. با این حال، گیربکس‌های اتوماتیک قدیمی‌تر در حالت سکون هم روی دنده می‌مانند.
حالا پیشرفت تکنولوژی‌های ماشین‌ها معادله را تغییر داده است. امروزه ماشین‌های اتوماتیک با سیستم‌هایی عرضه می‌شوند که جای نگرانی بابت مصرف بی‌رویه سوخت باقی نمی‌گذارند؛ مثلاً برای رفع مشکلی که پیش‌تر گفته شد، سیستم استارت استاپ ارائه شده است که پس از تشخیص سکون خودرو، به‌صورت خودکار موتور را خاموش می‌کند و در صورت نیاز دوباره موتور را راه می‌اندازد.
البته نباید این‌طور تصور کرد که چند سال قبل در همه موارد گیربکس‌های دستی بهتر از اتوماتیک عمل می‌کردند. در آن زمان هم بعضی از گیربکس‌های اتوماتیک در زمینه مصرف سوخت بهینه‌تر از نمونه‌های دستی بودند و حتی در مقطع کنونی گیربکس‌های اتوماتیک به قدری پیشرفت کرده‌اند که کاملاً برعکس، به‌صورت میانگین کمتر از دستی‌ها سوخت مصرف می‌کنند.
در نتیجه، باور قدیمیِ برتری گیربکس‌های دستی نسبت به اتوماتیک‌ها از لحاظ مصرف سوخت دیگر صادق نیست و حتی گیربکس‌های دستی در این زمینه از نمونه‌های دستی پیشی گرفته‌اند. این یعنی مصرف سوخت در خودرو‌های امروزی بیشتر از این‌که صرفاً به نوع گیربکس ارتباط داشته باشد، به شیوه رانندگی، نحوه استفاده از سیستم‌های موجود در خودرو و سایر شرایط ارتباط دارد.
در این راستا بهتر است حتماً با رایج‌ترین مشکلات گیربکس اتوماتیک هم آشنایی داشته باشید تا با جلوگیری یا رفع آن‌ها عملکرد گیربکس ماشین خود را به حداکثر برسانید. تعویض روغن گیربکس اتوماتیک مسئله مهم دیگری است که مالکان ماشین‌های اتوماتیک نباید از آن چشم‌پوشی کنند.
