نتیجه اعمال جدید قیمت‌گذاری خودرو‌ها با پیش بینی نرخ ۶ محصول

مخاطب ۲۴:با اعمال فرمول جدید قیمت‌گذاری خودرو که به تایید شورای رقابت رسیده، نرخ خودرو‌های داخلی بطور میانگین ۵۰ میلیون تومان بالا می‌رود.

بر اساس این گزارش و طبق توافق بین وزارت صنعت، خودروسازان و قطعه‌سازان، قیمت خودرو‌ها از این پس طبق فرمول هزینه تولید به علاوه ۲.۵ درصد سود محاسبه می‌شود. فرمولی که در صورت اجرای صحیح می‌تواند ایران خودرو و سایپا را از زیاندهی خارج کند. خودروسازان بزرگ در صورت‌های مالی خبر از زیان انباشته ۱۷۴ هزار میلیارد تومانی تا پایان آذر دادند ضمن آنکه زیان ۹ ماهه نیز به ۲۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.

زیاندهی خودروسازان ریشه در قیمت‌گذاری دستوری دارد، سیاستی که از اوایل دهه ۹۰ آغاز شد و همچنان نیز ادامه دارد. در این سال‌ها نهاد تنظیم‌گر بخصوص شورای رقابت قیمت‌های منصفانه‌ای برای محصولات آن‌ها لحاظ نکرده و نرخ‌های دستوری معمولا حتی هزینه تولید را نیز پوشش ندادند و طبعا سودی هم در کار نبوده است.

به واسطه همین استدلال، خودروسازان سیاست گذار و سیاست قیمت‌گذاری دستوری را مقصر اصلی زیان انباشته ۱۷۴ هزار میلیارد تومانی می‌دانند. هرچند الگوی مطلوب خودروسازان برای قیمت‌گذاری محصولات، سپردن قیمت به نظام عرضه و تقاضا است، اما سیاست گذار فعلا و به دلایل اقتصادی و اجتماعی، زیر بار اجرای آن نمی‌رود.

چون خودرو در فهرست کالا‌های انحصاری قرار دارد، امکان آزادسازی قیمت این کالا وجود ندارد، مگر آنکه نهاد‌هایی مانند شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا حکم آزادسازی بدهند. از جنبه اجتماعی نیز با توجه به حساسیت بالای افکار عمومی روی قیمت خودرو، سیاست گذار جسارت لازم و کافی برای عبور از قیمت دستوری ندارد.

هرچند طی یک دهه گذشته آزادسازی قیمت دو بار آزمایش شد با این حال سیاست گذار زود عقب‌نشینی کرد و باز هم سیاست دستوری روی کار آمد. اکنون نیز این سیاست همچنان ادامه دارد، اما وزارت صنعت به‌صراحت اعلام کرده موافق این شیوه قیمت‌گذاری نیست و فرمول تعیین قیمت نیز تغییر کرده است.

با این‌حال، فعلا خبری از آزادسازی قیمت خودرو نیست و حتی طرح فروش ۱۲۰ هزار دستگاه محصول مازاد خودروسازان در حاشیه بازار نیز بایگانی شده و بسیار بعید است حداقل تا قبل از برگزاری انتخابات مجلس در اسفند به اجرا دربیاید.

پیش بینی قیمت ۶ محصول ایران خودرو و سایپا

برای اعمال فرمول جدید در قیمت محصولات ایران خودرو و سایپا با در نظر گرفتن آخرین فهرست هزینه تولید خودرو‌ها و جایگذاری آن‌ها در فرمول موردنظر، می‌توان حدود قیمت‌ها را مشخص کرد.

این احتمال وجود دارد تعیین قیمت خودرو بر اساس فرمول جدید، به انتهای سال یا اوایل سال آینده موکول شود. برای پیش‌بینی قیمت‌های جدید، دو فرض لحاظ شد. نخست اینکه سازمان حمایت هزینه‌های تولید خودروسازان را تمام و کمال بپذیرد. فرض دوم نیز اینکه هزینه تولید مورد محاسبه توسط سازمان حمایت همانی باشد که در صورت‌های مالی ارائه‌شده به بورس توسط خودروسازان، آمده باشد.

نکته دیگر اینکه قیمت‌های محاسبه‌شده به صورت خام هستند و قیمت نهایی برای مصرف‌کننده پس از اعمال سایر هزینه‌ها مشخص می‌شود، پس بالاتر از نرخ‌های محاسبه‌شده در این گزارش خواهند بود.

طبق اعلام ایران خودرو، مبلغ بهای تمام‌شده تولید دنا ۴۴۰ میلیون تومان است، حال آنکه این خودرو ۳۶۹ میلیون تومان فروخته می‌شود؛ بنابراین طبق فرمول جدید، قیمت دنا به ۴۵۱ میلیون تومان می‌رسد یعنی ۸۲ میلیون تومان بیش از قیمت فعلی.

دیگر محصول ایران‌خودرو به نام رانا، هزینه تولید ۳۰۲ میلیون تومانی روی دست می‌گذارد حال آنکه قیمت دستوری آن ۲۴۲ میلیون تومان است. با توجه به فرمول جدید، قیمت کارخانه‌ای رانا در سال آینده به ۳۰۹ میلیون تومان خواهد رسید؛ بنابراین رانا افزایش قیمتی ۶۷ میلیون تومانی را در درب کارخانه تجربه می‌کند.

سمند نیز با هزینه تولید خام ۳۱۵ میلیون تومانی، ۲۷۲ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. با اعمال فرمول جدید، قیمت کارخانه‌ای سمند به ۳۲۳ میلیون تومان می‌رسد. با این حساب، سمند افزایش قیمتی ۵۱ میلیون تومانی خواهد داشت.

ایران خودرویی‌ها هزینه تولید متوسط خانواده پژو را ۳۲۰ میلیون تومان اعلام کردند، حال آنکه قیمت دستوری میانگین این محصول ۲۶۱ میلیون تومان است. با اعمال فرمول جدید، ایران خودرویی‌ها می‌توانند محصولات خانواده پژو را بطور متوسط با قیمتی معادل ۳۳۰ میلیون تومان بفروشند؛ بنابراین پژو افزایش قیمت ۶۹ میلیون تومانی خواهد داشت.

در بین محصولات سایپا میانگین هزینه تولید خانواده X۲۰۰ شامل کوئیک، تیبا و ساینا ۲۳۵ میلیون تومان اعلام شده است. این در حالی است که قیمت میانگین فروش این خانواده ۲۱۳ میلیون تومان است؛ بنابراین با توجه به فرمول جدید، سایپا می‌تواند این خانواده را با متوسط قیمت ۲۴۱ میلیون تومان به فروش برساند یعنی ۲۸ میلیون تومان بیش از قیمت فعلی.

در نهایت شاهین که طبق اعلام سایپا هزینه تولید ۳۶۵ میلیون تومانی دارد و نرخ دستوری آن ۳۴۵ میلیون تومان است با فرمول جدید رشد قیمت ۲۹ میلیون تومانی را تجربه خواهد کرد. با فرمول جدید، قیمت شاهین به ۳۷۴ میلیون تومان خواهد رسید.