پوتین بازی هسته‌ای را کلید می‌زند؟
مخاطب 24- مقامات آمریکایی براین باورند که جنگ اوکراین به تشدید تنش هسته‌ای منجر نخواهد شد. جان کربی، سخنگوی کاخ سفید در ژانویه گفت: «ما هیچ نشانه‌ای نداریم دال بر این که پوتین قصد استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی را داشته باشد، چه رسد به سلاح هسته‌ای». اوایل ماه می‌در جلسه استماع سنا، آوریل هاینز، مدیر اطلاعات ملی، اظهار داشت که بعید است روسیه از زرادخانه هسته‌ای خود استفاده کند. این در حالی است که ویلیام برنز، رئیس سیا، در سخنرانی ماه فوریه گفت، ایالات متحده باید ضربات شمشیر اتمی پوتین را جدی بگیرد. اما او ادامه داد که هدف از چنین لفاظی‌هایی ترساندن ما و همچنین متحدان اروپایی و اوکراین بود.
این به معنای این نبود که روسیه واقعاً به استفاده از تسلیحات خود فکر می‌کند. در شرایط کنونی که جنگ در اوکراین درگیر بن بست شده، گمانه زنی‌ها رد باب استفاده احتمالی روسیه از سلاح هسته‌ای نیز افزایش یافته است. در همین راستا نشریه فارن ارز با انتشار یادداشتی ضمن اشاره به این گزاره بر این مولفه تاکید دارد که پوتین در طول جنگ در اوکراین از سلاح هسته‌ای به عنوان اهرم بازدارندگی استفاده کرده هرچند تداوم بن بست حاکم ممکن است موجب شود تا او به سلاح هسته‌ای تاکتیکی علیه اوکراین و یا در سطحی گسترده‌تر علیه ناتو متوسل شود. اقتصادنیوز، این گزارش را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست در ادامه آمده است.
شرق اروپا در آستانه جنگ هسته ای؟
ناباوری واشنگتن تا حدی قابل درک است. ظهور جنگ باعث ترس از درگیری هسته‌ای آشکار بین غرب و روسیه شد. اما حدس و گمان‌های جنون آمیز گذشته است. جنگ از آن زمان به بن بست سخت -، اما متعارف - رسیده است. مطمئناً، مقامات ایالات متحده همچنان نگران هستند که روسیه از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در میدان جنگ استفاده کند. جو بایدن ماه ژوئن گفت: «من نگران استفاده پوتین از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی هستم. او ادامه داد که این خطر "واقعی" است». اما به نظر نمی‌رسد مقامات معتقد باشند که جنگ در اوکراین می‌تواند روسیه را به استفاده از زرادخانه هسته‌ای خود علیه یک کشور ناتو سوق دهد، هرچند که این کشور از غرب به دلیل حمایت از اوکراین عصبانی است.
بعید است که پوتین از سلاح هسته‌ای در میدان نبرد در اوکراین استفاده کند، اما برخلاف تصورغرب، این احتمال وجود دارد که او به سمت استفاده از سلاح هسته‌ای علیه ناتو پیش برود، پوتین ممکن است از بن‌بست هسته‌ای نترسد: او به زرادخانه هسته‌ای روسیه و اصول بازدارندگی هسته‌ای اشراف دارد و احتمالا خود را برای هدایت یک بحران هسته‌ای مناسب می‌داند. پوتین به طور قابل توجهی ثابت کرده که روسیه مایل است از سلاح هسته‌ای علیه ناتو برای دفاع از منافع خود در اوکراین استفاده کند. حتی هشت سال پیش، پوتین در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که آماده است تا نیرو‌های اتمی روسیه را در حالت آماده باش قرار دهد تا از مداخله نیرو‌های غربی در تسلط مسکو بر شبه جزیره کریمه جلوگیری کند.
واشنگتن چگونه می‌تواند پوتین را مهار کند؟
استفاده روسیه از سلاح هسته‌ای قریب الوقوع نیست. اما اگر پوتین به تنش‌ها در میدان جنگ دامن بزند، مثلا با توسل به سلاح‌های متعارف ناتو را هدف قرار دهد، احتمالا خیلی سریع پیش خواهد رفت تا به ایالات متحده فرصتی برای دور شدن از یک بحران ندهد. واشنگتن تلاش خواهد کرد تا کرملین که تا این حد جسور شده را مهار کند. در نهایت، پوتین انتظار دارد که ایالات متحده قبل از درگیری هسته‌ای در سر زمین‌های بسیار دور از این قاره، عقب‌نشینی کند. برای جلوگیری از بدترین سناریو، ایالات متحده باید برای پایان دادن به تسلز روسیه بر سلاح هسته‌ای به راه حل‌های تازه متوسل شود. باید مقامات کشور، از جمله مقامات زنجیره فرماندهی نظامی را متقاعد کند که تصمیماتی را که ممکن است منجر به حمله هسته‌ای شود، کنار گذاشته و مانع تراشی کنند. این بازیگر باید نخبگان روسیه را متقاعد کند که کشورشان می‌تواند بدون متحمل شدن شکست فاجعه‌بار، اوکراین را واگذار کند.
اطلاعاتی در اختیار بلومبرگ قرار گرفته که نشان می‌دهد، پروژه اتمی روس اتم در بلاورس درگیر مشکلی مرموز و نادری شده بود؛ مشکلی که به باور ناظران زنگ‌های خطر را به صدا در آورد. حالا بعد از گذشته بیش از یکسال، صدای این رسوایی درآمده است، هرچند جزئیاتش مشخص نیست.
ایالات متحده می‌بایست از کشور‌های دیگر، به ویژه کشور‌های بی طرف، برای مشروعیت‌زدایی از سلاح هسته‌ای و متقاعد کردن پوتین بهبهر برداری نماید. به این ترتیب، واشنگتن می‌تواند تحت فشار شدید یک بن بست هسته ای، از تصمیم گیری‌های خطرناک اجتناب کند. روسیه در مورد زرادخانه هسته‌ای خود پنهان کاری نکرده است. از لحظه‌ای که این کشور حمله به اوکراین را آغاز کرد، تلاش داشت با اشاره به سلاح‌های خود جهان را بترساند. اندکی قبل از حمله به اوکراین، روسیه یک تمرین غیرمعمول زمان بندی شده سیستم‌های پرتاب هسته‌ای خود را انجام داد. یک سال بعد، در فوریه ۲۰۲۳، مشارکت در معاهده استارت جدید را به حالت تعلیق درآورد؛ معاهده‌ای که تعیین می‌کرد مسکو و واشنگتن چه تعداد سلاح هسته‌ای می‌توانند داشته باشند. در ماه مارس، کرملین اعلام کرد که بخشی از سلاح‌های هسته‌ای خود را به بلاروس منتقل خواهد کرد. ماه اکتبر، پوتین پیشنهاد کرد که روسیه ممکن است آزمایش‌های هسته‌ای را از سر بگیرد. در تمام این مدت، مقامات دولت روسیه تهدید کرده اند که حمله اتمی انجام می‌دهند، همانطور که رئیس جمهور سابق دیمیتری مدودف در ماه ژوئیه گفت روسیه می‌تواند از سلاح هسته‌ای برای پایان دادن به جنگ در چند روز استفاده کند.
مقامات آمریکایی البته به این تهدیدات توجه کرده‌اند، اما متقاعد نشده اند. آنها تصور می‌کنند که مسکو ممکن است از سلاح‌های هسته‌ای کوچک به اصطلاح تاکتیکی در میدان نبرد استفاده کند، اما به سلاح‌های بزرگ به اصطلاح استراتژیک علیه کشور‌های ناتو متوسل نخواهد شد. به گزارش پولیتیکو، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی در ماه فوریه به کارشناسان آمریکایی گفت که ترس کمی از استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک در اوکراین یا علیه غرب وجود دارد، اما برخی همچنان نگران هستند که روسیه بتواند از سلاح‌های تاکتیکی استفاده کند. به عقیده آنها، پوتین ممکن است از این سلاح‌ها برای کمک به نیرو‌های روسیه جهت توقف حمله اوکراینی استفاده کند؛ درست در بازه زمانی که اوکراین که در آستانه بازپس گیری کریمه یا تحمیل شکستی قابل توجه به یرو‌های روسی بود تا آنها را از شرق اوکراین بیرون براند.
منبع: اقتصاد نیوز
