نقش ویتامین سی (C) در بدن و هنگام سرماخوردگی
مخاطب 24- در ابتدا نیاز است که با ویژگی‌های ویتامین سی آشنا شویم. ویژگی مهمی که ویتامین سی دارد قابلیت حل شدن آن در آب است به همین دلیل ویتامین سی هرگز در بدن ذخیره نمی‌شود زیرا زمانی که ویتامین سی وارد بدن می‌شود از طریق مایعات خونی به بافت‌های بدن رسیده و سپس از طریق ادرار دفع می‌شود. بدن ما امکان تولید این ویتامین را ندارد و تنها راه دریافت این ویتامین مصرف غذاهای دارای ویتامین سی و یا مکمل است. مصرف روزانه ویتامین سی به بدن انسان کمک می‌کند اما اگر این ویتامین بیشتر از حد مجاز وارد بدن شود ممکن است باعث ایجاد اختلال در عملکرد سیستم گوارش و دیگر ارگان‌های بدن شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های ویتامین سی کاهش فشار خون است. فشار خون بالا فرد را ممکن است در خطر بروز سکته‌های قلبی قرار دهد به همین دلیل مصرف ویتامین سی با نظر پزشک می‌تواند در جلوگیری از سکته‌ها و بیماری‌های قلبی موثر باشد.
زمانی که ویتامین سی به مقدار زیاد وارد بدن شود، بدن قادر به خارج کردن ویتامین سی از طریق ادرار نیست پس این ویتامین‌ها در بدن جمع شده و باعث اوردوز می‌شود. قبل از مصرف هرگونه مکمل بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید در غیر این‌صورت ممکن است مصرف خودسرانه عوارضی را برای شما به همراه داشته باشد.
ویتامین سی به سلامت عمومی بدن و استقامت استخوان‌ها، حفظ قدرت عضلات و رگ‌های خونی کمک زیادی می‌کند پس با مصرف کافی از این ویتامین به سلامت بدن خود کمک کنید. در ادامه مطلب قصد داریم به این نکته بپردازیم که آیا مصرف ویتامین سی به بهبود سرماخوردگی و جلوگیری از آن کمکی می‌کند؟
ویتامین سی چه تاثیری روی سرماخوردگی دارد؟
در سال ۱۹۷۰ شیمیدانی به نام لینوس پائولینگ، برنده جایزه نوبل، نظریه‌ای را مطرح کرد که مصرف ویتامین سی بر درمان سرماخوردگی موثر است. او کتابی منتشر کرد و در آن برای زنان روزانه به طور متوسط ۷۵ میلی گرم و برای مردان ۹۰ میلی گرم مصرف ویتامین سی را توصیه کرد اما این کار او هیچ سندی نداشت و هیچ مطالعه دقیقی بر این موضوع صورت نگرفته بود. در دهه‌های بعدی تحقیقاتی متکی بر این نظریه انجام شد و متاسفانه نتایج بسیار ناامید کننده بود. دانشمندان دریافتند که مصرف ویتامین سی به تنهایی نقش شگفت انگیزی در درمان بیماری سرماخوردگی ندارد اما مزایای دیگری دارد که نمی‌توان از آنها چشم پوشی کرد. برخی از این مزایا عبارتند از:
- مصرف ویتامین سی علائم سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.
- این ویتامین مدت زمان سرماخوردگی را به طور متوسط در بزرگسالان به میزان ۸ درصد و در کودکان به میزان ۱۴ درصد کاهش می‌دهد.
- ویتامین سی در افرادی که دچار استرس شدید فیزیکی هستند تاثیرات بیشتری دارد.
باید اشاره کنیم که مصرف ویتامین سی باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی می‌شود اما نمی‌تواند جلوی بروز سرماخوردگی را بگیرد. زمانی که سرماخوردگی رخ می‌دهد ویتامین سی تنها قادر است تا علائم بیماری را کاهش داده و مدت زمان بیماری را کوتاهتر کند.
در واقع ویتامین سی با کمک به تولید گلبول‌های سفید معروف به لنفوسیت‌ها و فاگوسیت‌ها باعث محافظت بدن در برابر عفونت‌ها می‌شود. سپس به این گلبول‌ها کمک می‌کند تا عملکرد موثرتری داشته و از آسیب به مولکول‌های بالقوه مانند رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. همچنین ویتامین سی یکی از بخش‌های ضروری برای سیستم دفاعی پوست است. این ویتامین فعالانه به سطح پوست منتقل شده و می‌تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان باعث تقویت موانع پوستی می‌شود و در صورت وجود زخم روی سطح پوست زمان بهبود را کاهش می‌دهد.
شرایط جسمی و فیزیکی هر فرد هم با مصرف روزانه ویتامین سی ارتباط دارد. افرادی که ویتامین سی را مصرف نمی‌کنند دو برابر افرادی که این ویتامین را مصرف می‌کنند در خطر ابتلا به سرماخوردگی و بیماری‌های ویروسی قرار دارند.
مکمل ویتامین سی بهتر است یا مصرف میوه و سبزیجات؟
اگر مصرف روزانه ویتامین C را به رژیم غذایی خود بگنجانید کمتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار می گیرید زیرا این ویتامین سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. اما مصرف آن بعد از سرماخوردگی تاثیری بر روند درمان ندارد.افرادی که در رژیم غذایی خود مصرف ویتامین سی را قرار داده‌اند از سیستم ایمنی قوی‌تری برخوردار هستند و کمتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند.
ویتامین سی با مصرف میوه و سبزیجات وارد بدن انسان می‌شود اما نه میزانی که بدن لازم داشته باشد. مقدار مناسب مصرف روزانه با توجه به نظر پزشک در حدود ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم است. کمتر از این مقدار در بدن تاثیر خاصی نداشته و بیشتر از آن عوارضی را برای فرد به همراه دارد.
مصرف بیش از حد ویتامین سی چه عوارضی دارد؟
یکی از پرشایع‌ترین عوارض مصرف بیش از حد ویتامین سی آسیب به سیستم گوارشی است. چنانچه روزانه بیشتر از ۲۰۰۰ میلی گرم ویتامین سی وارد بدن شود ممکن است اسهال یا حالت تهوع شدید در بدن بروز پیدا کند. مصرف به اندازه و طبیعی ویتامین سی هیچ مشکلی به وجود نمی‌آورد.به صورت کلی مصرف بیش از اندازه ویتامین سی ممکن است باعث بروز عوارض زیر در بدن شود:
- اسهال
- حالت تهوع
- استفراغ
- سوزش سردل
- گرفتگی معده (شکم)
- سردرد
- سنگ کلیه
یکی از ویژگی‌های مثبت ویتامین سی افزایش آهن در بدن و کمک به جذب آهن فاقد هموگلوبین است. آهن فاقد هموگلوبین در غذاهای گیاهی یافت می‌شود اما جذب خوبی در بدن ندارند؛ زمانی که ویتامین سی مصرف می‌کنیم جذب آهن فاقد هموگلوبین در بدن آسان می‌شود. لازم به ذکر است که آهن دارای هموگلوبین در غذاهای حیوانی یافت شده و به خوبی جذب بدن می‌شود.
با توجه به این ویژگی مثبت چنانچه مکمل ویتامین سی بیش از اندازه و سرخود مصرف شود باعث جمع شدن آهن در خون شده و ممکن است آسیب‌هایی به ناحیه قلب، کبد، پانکراس و سیستم عصبی وارد کند. در مطالعه‌ای نشان داده شد که در بزرگسالان جذب آهن با مصرف ۱۰۰ میلی گرم ویتامین سی همراه غذا، ۶۷% افزایش می یابد . در افراد مبتلا به بیماری‌هایی که خطر تجمع آهن در بدن را افزایش می دهد، مانند هموکروماتوز، باید در مصرف مکمل‌های ویتامین سی احتیاط کنند.
قسمت اضافه ویتامین سی که اگزالات نام دارد معمولا توسط ادرار از بدن خارج می‌شود. اگزالات با اتصال به مواد معدنی این امکان را دارد که تشکیل کریستال دهد که نتیجه این امر بروز سنگ کلیه در فرد است. مصرف بیش از حد ویتامین سی باعث افرایش میزان اگزالات شده و در نتیجه خطر ابتلا به سنگ کلیه افزایش پیدا می‌کند.
منبع: آبیان فارمد
