مادران؛ رانت‌خواران جدید بازار خودرو
مخاطب 24- طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به سیاست گذار خودرویی تکلیف کرده تا نیمی از ظرفیت فروش شرکت‌های خودروساز را به مادران دارای دو فرزند و بیشتر اختصاص دهد. بررسی طرح‌های فروش ویژه به مادران نشان می‌دهد، مادران از همه خودروهای عرضه شده به صورت یکسان استقبال نکردند.
بررسی طرح فروش خودرو ذیل قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نشان می‌دهد مادران به دنبال خودرو‌هایی بودند که از فاصله قیمتی بیشتری میان بازار و کارخانه برخوردار هستند و استقبال چندانی از خودرو‌هایی که فاصله قیمت کارخانه و بازار آن‌ها کم است، نمی‌کنند.
این مسئله نشان می‌دهد طرح فروش ویژه خودرو به مادران که نمایندگان مجلس در زمان تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به آن رای دادند تا چه اندازه به بیراه رفته است.
نتایجی که طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حوزه خودرو نشان می‌دهد، نمایندگان مجلس به نوعی مادران را تبدیل به واسطه‌های جدید بازار خودرو کردند. مادرانی که تحت عنوان متقاضی در طرح فروش ویژه شرکت کرده و به واسطه دارا بودن شرایط می‌توانستند خودروهای عرضه شده را به قیمت کارخانه بگیرند، اما به جای استفاده، خودروهای خریداری شده را به بازار عرضه کرده تا بتوانند از رانتی که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به آن‌ها پیشکش کرده، نهایت استفاده را ببرند.
مدیر کل خودرویی وزارت صمت در این ارتباط می‌گوید در طرح‌های متعدد فروش تحت قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت حدود ۸۳۵ هزار دستگاه از محصولات متنوع شرکت‌های خودروساز در دسترس مادرانی که واجد شرایط بودند قرار گرفت، اما تنها حول و حوش ۲۹۳ هزار دستگاه فروخته شده است. عبدالله توکلی لاهیجانی ادامه داد از حدود ۲۹۳ هزار دستگاه خودرویی که برایشان واریز وجه صورت گرفته نزدیک به ۲۷۰ هزار دستگاه برای مادران دارای دو فرزند و بیشتر فاکتور شده است.
بررسی هرم تقاضای مادران در چندین طرحی که براساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برگزار شده نشان می‌دهد تقاضا برای خودرو‌هایی که فاصله قیمتی بیشتری میان بازار و کارخانه دارند، وجود داشت. با توجه به این نتیجه گیری، محصولات تولیدی ایران خودرو در صدر تقاضای مادران قرار داشت. اما هر چقدر مادران محصولات ایران خودرو را دوست دارند در مقابل چندان روی خوشی به محصولات سایپا نشان ندادند. دلیل این اتفاق را باید فاصله کم قیمتی میان بازار و کارخانه جست و جو کرد.
اطلاعاتی دیگری نشان می‌دهد مادران از خودروهای مونتاژی هم استقبال چندانی نکردند. این در حالیست که محصولات شرکت خودروساز خصوصی در برخی از طرح‌های فروش برگزار شده و در مقاطعی از فاصله قیمتی مناسبی میان بازار و کارخانه برخوردار بود. دلیل این مساله را باید در قیمت‌های کارخانه‌ای بالای این خودرو‌ها جست و جو کرد. مادران دارای دو فرزند و بیشتر ترجیح می‌دادند شانش خودر را برای در اختیار گرفتن محصولات ایران خودرو بیازمایند که با آورده‌ای کم، سود بالایی برای آن‌ها به همراه دارد.
