پرونده ثبت جهانی ایذه و پرسشی دیگر
مخاطب 24- اداره کل میراث فرهنگی خوزستان در خبری تازه با این تیتر سؤالی که «مقدمات پرونده ثبت جهانی محوطه روباز ایذه به کجا رسید؟»نشان داد که قرار است به شکل خاص و تخصصی از ابتدای کار خود در حوزه میراث فرهنگی و زیرمجموعه‌های آن اطلاع‌رسانی کند.
غلام‌رضا سلمان‌پوردزفولی معاون میراث فرهنگی خوزستان با اشاره به تدوین پرونده اولیه ثبت جهانی ایذه، گفت: این پهنه در حال حاضر در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
او درخصوص جزییات پرونده ثبت‌جهانی محوطه روباز ایذه گفت: منظر تاریخی ایذه یکی از چشم‌اندازهای فرهنگی‌ـ‌تاریخی و مشتمل بر محوطه‌های باستانی، نگارکندها و حجاری‌های متنوع است که هریک از این آثار گویای آداب و رسوم، آیین‌ها، هنر و نبوغ انسان‌های ساکن در این سرزمین هستند.
معاون میراث فرهنگی خوزستان با بیان این‌که محدوده یادشده مشتمل بر آثار متعددی است، ادامه داد: این موضوع در کنار دشت حاصلخیز و طبیعت بسیار زیبای منطقه، همگی دست به دست هم داده‌اند تا این منطقه به صورت ویژه در کانون توجهات شوراهای تخصصی ثبت قرار بگیرد.
او تصریح کرد: خوشبختانه در سال‌های گذشته اقداماتی در حوزه‌های مطالعه، تأمین زیرساخت‌ها و حفاظت و مرمت آثار متعددی که در این پهنه قرار دارند شکل گرفته و موضوع تأمین نقاط گردشگری و ایجاد شرایط بسیار مناسب برای استفاده گردشگران از این منطقه با هدف معرفی هر چه بهتر و بیشتر منطقه آیاپیر محقق شده است.
سلمان‌پوردزفولی افزود: در موضوع ثبت جهانی نیاز بود تا مطالعات متعدد، اسکن‌لیزر، کاوش‌ها و وحفاری‌های مختلف توسط هیأت‌های تخصصی انجام شوند که در سال‌های گذشته این اقدامات انجام شدند و در مراحل مختلف، کاوش و مطالعات باستانی‌شناسی را در این پهنه اجرا کردیم.
ایذه از روزگار باستان تا امروز به نام‌های ایذج، اوجا، ایگه، اریگ، ایج، مالمیر یا مال امیر خوانده شده است. بعضی معتقدند نام قدیمی «اینز» و «ایزج» و «ایذه» تبدیل یافته است. به علاوه، به دلیل وجود زیج‌های بسیار در این ناحیه این شهر به نام اریگ یا ایج خوانده می‌شده است. از آثار به دست آمده ایذه از جمله نگاره‌ها و نقش برجسته‌های عیلامی (اولین حجاری‌های ایران باستان قبل از هخامنشیان) می‌توان نتیجه گرفت که آنجا مرکز مهمی در زمان عیلامی‌ها بوده است. این آثار به ۲ دسته آثار عیلام قدیم و نو تقسیم میشود.
او با اشاره به این‌که مطالعات متعددی در این پهنه انجام شد و پرونده مطالعاتی ثبت‌جهانی تهیه و به سرانجام رسید نیز عنوان کرد: اسکن‌لیزر سنگ‌نگاره‌ها نیز انجام شد و درحال حاضر نیز در بخش معرفی موفق شدیم که زیرساخت‌هایی را فراهم آوریم تا گردشگران و میراث‌دوستان در این محدوده بتوانند از آن‌ها بهره کافی و لازم را ببرند.
معاون میراث فرهنگی خوزستان خاطرنشان کرد: با اجرای اقدامات پیش‌گفته، پرونده اولیه ثبت‌جهانی ایذه تدوین شد و در حال حاضر این پهنه در فهرست موقت میراث‌جهانی یونسکو قرار گرفته است.
او درخصوص حفاظت از بناهای تاریخی کوشک نورآباد و طاق‌طویله (کاخ اتابکان) نیز گفت: طی سال‌های اخیر و همچنین سال جاری، اقدامات زیادی در حوزه‌های مطالعاتی، حفاظتی، کاوش، مستندگاری و تدوین طرح‌های سامان‌دهی در این دو محدوده حایز اهمیت انجام شد و عملیات مرمتی نیز در چندین فاز در این دو اثر اجرا شده است.
سلمان‌پوردزفولی اضافه کرد: باتوجه به این‌که آثار تاریخی موضوعی نیازمند حفاظت مستمر هستند، این آثار به صورت مکرر پایش و مطالعه می‌شوند و اقدامات حفاظتی و مرمتی نیز به صورت مداوم در آن‌ها انجام میشود.
منبع: ایسنا
