زمان ۱۵ ثانیه‌ای برای هشدار سریع زلزله‌های بزرگ تهران
مخاطب 24- دکتر عبدالرضا قدس در نشست تخصصی هشدار سریع زلزله تهران چالش‌ها و راهکارها، زلزله را لرزش شدید زمین دانست که به صورت ناگهانی رخ می‌دهد و بر روی سطح زمین شکاف ایجاد می‌کند و گفت: زلزله در ارتباط با گسلش زمین است و در فرآیند زلزله، زمین تحت فشار است و در صورتی که این فشار از تحمل زمین خارج شود، زلزله رخ می‌دهد.
او با بیان اینکه زمین ایران تحت فشار است و به عنوان کشوری لرزه‌خیز تلقی می‌شود، اظهار کرد: زلزله در یک نقطه رخ نمی‌دهد، بلکه پارگی بر روی یک گسل است و هر چه طول این پارگی بزرگ‌تر باشد، نشان می‌دهد که بزرگای زلزله نیز بزرگ است.
قدس با اشاره به ضرورت توسعه شبکه هشدار سریع یادآور شد: تهران توسط تعداد زیادی گسل محاط شده است و نرخ تغییر شکل پوسته در اطراف تهران تقریبا یکسان است و زلزله از هر سمت، تهران را تهدید می‌کند. از این رو شبکه هشدار سریع تهران به صورت تقریبا همگن به شعاع تقریبی ۵۰ کیلومتر اطراف شهر تهران گسترده شد.
به گفته او اجزای یک شبکه هشدار زلزله شامل «شبکه شتاب‌نگاری»،«شبکه مخابراتی ایمن و مطمئن»، «الگوریتم‌های تشخیص، مکان‌یابی و تعیین بزرگای زلزله با استفاده از امواج کم دامنه P» و «الگوریتم‌های تعیین سطوح هشدار و سامانه اعلام هشدار» می‌شود.
استاد دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان با اشاره به گسل‌های کشور، تاکید کرد: برخی از اساتید در خصوص وضعیت لرزه‌زایی گسل‌های کشور اختلاف نظر دارند، ولی در تهران به اندازه کافی گسل‌های لرزه‌زا وجود دارد که نمونه آن گسل‌های مشا، شمال تهران و طالقان است.
او اضافه کرد: بررسی پراکندگی زلزله‌های تهران نشان می‌دهد که پراکندگی زلزله‌ها در شرق تهران بیشتر از غرب است که این امر نشان از سکون لرزه‌ای در غرب تهران است.
قدس اضافه کرد: از این رو توسعه شبکه هشدار سریع نیز بسیار حائز اهمیت است و در این مسیر منطقه کور یک موضوع مهم به شمار می‌رود و منطقه کور منطقه‌ای است که اگر در آن زلزله اتفاق بیفتد، نمی‌توان هشدار سریع زلزله را قبل از رسیدن امواج مخرب داشت. از آنجایی که سطح منطقه خارج از منطقه کور بسیار بیشتر از منطقه کور است، داشتن یک سیستم هشدار سریع کاملا توجیه اقتصادی دارد.
او در خصوص مقدار زمان هشدار سریع زلزله در تهران، گفت: برآوردها نشان می‌دهد مقدار زمان هشدار سریع زلزله در تهران حداکثر ۱۵ ثانیه است.
به گفته این محقق، هر چه منطقه‌ای که در آن زلزله می‌تواند اتفاق بیفتد، دورتر از منطقه مسکونی باشد، میزان زمان هشدار بیشتر است.
قدس با تاکید بر اینکه سیستم‌های هشدار سریع کالیفرنیا و ترکیه میزان زمان هشدار شبیه تهران را دارند، اظهار کرد: در این زمینه بهترین زمان، مربوط به کشور ژاپن است. این کشور به علت دوری زلزله‌ها از مناطق مسکونی، بیشترین زمان هشدار را می‌تواند ارائه دهد.
استاد دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان گفت: مزایای توسعه شبکه هشدار سریع زلزله تهران به این شرح است:
- می‌توان شیرهای گاز و آب را بست.
* می‌توان سرعت قطارهای مترو را به طور اتوماتیک کم کرد.
* می‌توان از برخاستن و نشستن هواپیماها جلوگیری کرد.
* می‌توان مردم را آموزش داد تا در صورت اعلام خطر پناه بگیرند.
* می‌توان درهای ایستگاه‌های آتش‌نشانی را به طور اتوماتیک باز کرد.
* می‌توان آسانسورهای ساختمان‌های بلندمرتبه را به طور اتوماتیک در اولین طبقه متوقف کرد.
* می‌توان کارگران صنایع پر خطر را آموزش داد تا از منبع خطر دور شده و پناه بگیرند.
منبع: ایسنا
