مخاطب 24- «نیم قرن با اقتصاد ایران» به سال چهارم رسید. ما در این بخش تلاش میکنیم روندهای اقتصاد ایران و جهان را بهصورت گذرا و در میان اخبار و گزارشهای منتشرشده در مطبوعات مرور کنیم. بررسی روندی موضوعات و اخبار اقتصادی کمک میکند تا درک درستی از وضع امروزمان در حوزه اقتصادی داشته باشیم. در این بررسی تاریخی برخی موضوعات، نهادها و اشخاص به صورت خاص مورد بررسی قرار میگیرد تا مخاطب با مطالعه آنها به شناخت نسبی از اوضاع اقتصادی ایران دست یابد.
نماینده مجله تایم چاپ نیویورک در تهران مصاحبهای با جمشید آموزگار انجام داد.
آموزگار در مورد افزایش قیمت نفت گفت: اگر ما اقدام به افزایش قیمت نفت نمیکردیم، دنیا به سوءاستفاده و غارت نفت ادامه میداد و ۵۰ سال دیگر فاجعهای به وقوع میپیوست. من قبول دارم که افزایش قیمت نفت، نرخ رشد کشورهای صنعتی را کاهش داده است، ولی معتقدم که این موضوع به نفع جهان است؛ برای مثال در حال حاضر درآمد سرانه در ایالات متحده ۵۰۰۰ دلار است.
در ایران قبل از افزایش قیمت نفت، درآمد سرانه بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ دلار بود. اگر هر دو کشور نرخ رشدی برابر ۶ درصد داشته باشند، این بدان مفهوم است که در مقابل هر ۳۰۰ دلار افزایش درآمد سرانه در آمریکا، درآمد سرانه در ایران ۲۴ دلار اضافه میگردد.
در این صورت شکاف موجود میان کشورها گسترهتر میگردد و این موضوع ممکن است صلح و ثبات جهانی را در معرض مخاطره قرار دهد.
در مورد تورم آمریکا آموزگار یادآور شد که در سال ۱۹۷۳ قبل از افزایش قیمت نفت، سازمان اقتصادی همکاری و توسعه گزارش داد که نرخ تورم ۱۲ درصد است و در حال حاضر این نرخ ۱۴ درصد است.
ادوارد کوک، رئیس شرکت صنایع «کوک» و رئیس یکی از دو شرکت بزرگ آمریکایی صادرکننده غله که اخیرا به دستور مستقیم رئیس جمهور آمریکا قراردادهای فروش غله از طرف آنها به شوروی لغو شده است، فاش کرد که دولت آمریکا اجازه صدور غله به شوروی و جمهوی خلق چین و کشورهای تولیدکننده نفت را به هیچ وجه نخواهد داد.
کوک گفت که دولت آمریکا از صدور غله به کشورهای دیگری که معمولا از آمریکا غله وارد میکنند و ژاپن یکی از آنهاست، جلوگیری نخواهد کرد و این مطلب نیز در کاخ سفید به وی گفته شده است.
ادوارد کوک که در کمیته دائمی تحقیقات سنای آمریکا ادای شهات میکرد، اظهار داشت که طبق تصریح جرالد فورد رئیس جمهور آمریکا منع صدور غله به شوروی و چین و کشورهای تولیدکننده نفت معلول فشارهای سیاسی است که هم از طرف کنگره و هم از جانب افکار عمومی آمریکاییان در این زمینه وارد میشود.
هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه آمریکا اظهار عقیده کرده که اتحاد و همبستگی کشورهای مصرفکننده نفت تنها وسیلهای است که میتواند وضع وخیم کنونی را که در اثر بالا رفتن قیمتهای نفت در جهان به وجود آمده است، تغییر دهد.
کیسینجر تاکید کرد که اتحاد کشورهای مصرف کننده بر اثر مذاکراتی که اخیرا با وزیران کشورهای غربی در واشنگتن انجام داده پیشرفت کرده و من نسبت به تحقق یافتن هدفهایی که برای خودمان تعیین کرده ایم، خوشبین هستم.
ایران افزایش قیمت را به اسم «رقم تعدیلی» وصول میکند.
مذاکرات ایران و کنسرسیوم پیرامون اجرای تصمیم اخیر اوپک مبنیبر افزایش ۳۳ سنت بر هر بشکه نفت از چند روز قبل شروع شده، رو به پایان است.
ظاهرا ایران برخلاف کشورهای دیگر اوپک احتیاجی ندارد که افزایش فوق رابه نام مالیات وصول کند، به همین جهت لایحه قانونی برای افزایش مالیات از شرکتهای نفتی به مجلس داده نمیشود.
در قرارداد فروش نفت به کنسرسیوم مادهای به اسم «رقم تعدیلی» وجود دارد که هر نوع افزایش قیمت نفت در خلیج فارس از همین راه وصول میشود.
مذاکرات شرکت ملی نفت و کنسرسیوم در حال حاضر در همین قالب ادامه دارد. ایران ۳۳.۵ سنت را در قالب «رقم تعدیلی» از کنسرسیوم دریافت خواهد کرد.
با احتساب آخرین افزایش قیمت نفت خام که در اجلاسیه اخیر اوپک تصویب شد، در حال حاضر بهای متوسط نفت خام ۳۴ درجه ایران ۹.۹۱ دلار و ۳۱ درجه آن ۹.۷۱ دلار است. میزان تولید نفت خام ۳۴ درجه ۵۲ درصد نفت خام ۳۱ درجه ۴۸ درصد از کل تولیدات است.
کل تولیدات ایران در سال جاری نزدیک به ۲.۲ میلیارد بشکه پیش بینی میشود که روزانه کمی بیش از ۶ میلیون بشکه در سراسر کشور است.
این نکته باید یادآوری شود که از تولیدات فوق مقداری سهم صادرات آزاد شرکت ملی نفت است که به قیمت روز فروخته میشود و آخرین معامله به قیمت روز بشکهای ۱۰.۹۵ تا ۱۱ دلار بوده است.
بهای فوق متغیر و در حال نوسان است، اما هیچ وقت کمتر از بهای متوسط خلیج فارس نبوده است.
جمع درآمد نفتی سال جاری ایران بین ۲۰ تا ۲۱ میلیارد دلار تخمین زده میشود.
در اجرای تصمیمات اخیر دولت برای مقابله با گرانفروشی و احتکار، دستگاه قضایی کشور آمادگی کامل برای برخورد قاطع با محتکران و گرانفروشان را دارد.
آیت الله یزدی، رئیس قوه قضائیه که در مراسم گشایش دادگاه عمومی قم سخن میگفت، با اعلامای مطلب افزود: جمهوری اسلامی ایران به عنوان آرامترین و امنترین کشور منطقه و دارای عالیترین وضعیت نظامی و بنیه اقتصادی و فرهنگی است، وعده محدودی محتکر و گرانفروش نمیتوانند خدشهای در اقتدار نظام اسلامی ایجاد کنند.
هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با ارسال نامهای به حجتالاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی، رئیسجمهوری، حمایت مجلس را از اظهارات ایشان درباره مبارزه با گرانفروشی اعلام کرد.
همچنین نمایندگان، ولی فقیه و امامان جمعه برخی شهرستانهای کشور حمایت خود را از سیاستهای جدید اقتصادی دولت و مبارزه با اخلالگران اقتصادی اعلام میدارند.
تولید انبوه خودروی ژیان سواری و وانت با یک نام جدید توسط مرکز تحقیقات و خدمات خودکفایی ایران از سال ۷۴ با ساخت ۳۰ هزار دستگاه آغاز خواهد شد.
مهندس مصطفی ملایری، مدیر توسعه منابع انسانی و مشاور تحقیقاتی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گفت: تولید مجدد خودروی «ژیان» با یک نام جدید براساس مصوبه ستاد سیاستگذاری خودرو به مرکز تحقیقات و خدمات خودکفایی ایران واگذار شده است.
مهندس ملایری افزود: براساس برنامهریزیهای انجامشده در سال اول تولید ژیان که از سال ۷۴ شروع میشود ۹۰ درصد قطعات این خودرو در داخل کشور تولید خواهد شد.
مهندس سیدعلی وکیلی، مدیرعامل مرکز تحقیقات و خدمات خودکفایی ایران نیز گفت: قیمت این خودرو به طور قطع کمتر از ۱۰ میلیون ریال خواهد بود.
او همچنین دلایل تولید دوباره خودروی ژیان را عدموابستگی به تکنولوژی خارجی و سرمایهگذاری مجدد و امکان دستیابی سریع به تکنولوژی ساخت و چندمنظوره بودن آن ذکر کرد.
دبیر اول سفارت ایتالیا در تهران اعلام کرد: حجم مبادلات تجاری ایران و ایتالیا در سال گذشته میلادی بالغبر چهار میلیارد دلار بود که نیمی از آن صادرات و نیمی دیگر واردات بود.
دکتر «پتزونی» دبیر اول سفارت ایتالیا در امور بازرگانی و اقتصادی گفت: در پنج ماه اول سال میلادی جاری حجم مبادلات دو کشور به ۱.۵ میلیارد دلار رسید.
رئیس دولت یازدهم در چهارمین نشست مشترک دولت و مجلس یک بار دیگر بر خروج کشور از رکود تاکید و در عین حال اعلام کرد تا رونق اقتصادی فاصله داریم و در آغاز این راه هستیم.
حسن روحانی همچنین از مسیر دولت در عرصه اقتصادی دفاع کرد و با بیان اینکه مسیر دولت در عرصه اقتصادی صحیح است، افزود: امروز با اطمینان میتوان گفت که از رکود خارج شدهایم و هیچ تردیدی در این باره وجود ندارد.
او در ادامه مهار تورم توام با خروج از رکود را به همگان تبریک گفت.
حسن روحانی، رئیسجمهوری گفت: ما مصمم هستیم سیاست کاهش تورم را تا رسیدن به تورم یک رقمی ادامه دهیم و سیاست ایجاد رونق را نیز تا رسیدن به یک رشد مداوم و ثابت بالای ۸ درصد ادامه خواهیم داد تا به نقطهای که مطلوب دولت و مردم و در چارچوب سیاست اقتصاد مقاومتی مدنظر رهبر انقلاب است.
حسن روحانی افزود: به هیچ وجه نباید کسی درباره آماری که ازسوی دولت به صورت رسمی ارائه میشود، تردید کند.
او با بیان اینکه امروز بحمدالله بسیار امیدوارتر از گذشته میتوانیم درباره اقتصاد حرف بزنیم، گفت: دولت یازدهم دولت راستگویان است، طرح سوال کارشناسی مشکلی ندارد؛ اما نباید درباره آمارهای رسمی دولت، تردید شود.
رئیسجمهوری با تشریح وضعیت اقتصاد دولت طی یک سال گذشته اظهار کرد: این دولت از روز اول گرفتار معضل رکود تورمی بود که عبور از آن در زمانی کوتاه بسیار صعب و دشوار مینمود.
روحانی افزود: به غیر از یکی دو سال اول انقلاب آن هم به خاطر شرایط کشور تورم بالای ۴۰ درصد در سالهای ۹۱ و ۹۲ به همراه رکود بیسابقه بود و برای عبور از این وضعیت لازم بود کشور در مسیر آرامش و ثبات اقتصادی در عرصه داخلی و کاهش تلاطم در روابط خارجی قرار گیرد.
رئیسجمهوری تصریح کرد: کاهش تلاطم در روابط خارجی و ایجاد ثابت در اقتصاد داخلی وضعیتی را بهوجود آورد که همان نقدینگی که قبلا صرف خرید ارز و طلا میشد و بانک مرکزی را به پایگاهی برای تولید و عرضه سکه تبدیل کرده بود، این بار به سمت بازار بورس و سپس بانکها گردش کند و این سرآغاز گشایش در اقتصاد کشور بود.