آیا واکسن‌ها روی سویه «اومیکرون» اثرگذار هستند؟
در حالی که دانشمندان هنوز اطلاعات زیادی در مورد این سویه ندارند و ممکن است شدت بیماری حاصل از آن کمتر از دلتا باشد، اما اعتقاد بر این است که سرعت انتقال آن نسبت به انواع قبلی بالاتر است.
این سویه باعث بسته شدن برخی از مرز‌های بین‌المللی و تغییر دستورالعمل‌های سفر در تعدادی از کشور‌ها از جمله استرالیا شده است. استرالیا یکی از کشور‌ها با بالاترین نرخ واکسیناسیون در جهان است.
آیا واکسن‌های فایزر، مدرنا و آسترازنکا در برابر سویه جدید محافظت ایجاد می‌کند؟
در حال حاضر پاسخ ساده این است که این واکسن‌ها به احتمال زیاد حفاظت لازم را ایجاد خواهند کرد، اما هیچکس به طور قطع به این موضوع اطمینان ندارد. این سویه در افراد واکسینه شده و واکسینه نشده آفریقای جنوبی شناسایی و به گفته کارشناسان ابتلا به آن باعث خستگی شدید، اما بیماری خفیف می‌شود.
به گفته تونی کانینگهام، ویروس‌شناس موسسه وست مید (Westmead) استرالیا، دانشمندان در سراسر جهان دنبال این هستند که آیا آنتی‌بادی‌های محافظ در واکسن‌های مورد استفاده به اندازه کافی در برابر این سویه مقاوم است یا خیر.
پروفسور کانینگهام ادامه داد: من شک دارم که واکسن‌های فایزر، مدرنا و آسترازنکا مورد استفاده در استرالیا بیماری شدید سویه اُمیکرون را پوشش دهد، چون به وضوح مشاهده شده این سویه کسانی که واکسینه شده‌اند را هم آلوده می‌کند. البته نباید از یاد برد که ما فقط به مقدار کمی آنتی‌بادی برای محافظت در برابر این بیماری شدید نیاز داریم.
نظر دانشمندان چیست؟
پل کلی، یک کارشناس ارشد پزشکی، در این خصوص گفت: هم‌اکنون دانشمندان در حال انجام تست‌های آزمایشگاهی برای تعیین میزان کارایی واکسن‌های فعلی در برابر سویه جدید هستند.
پروفسور کلی گفت: این ویروس از اولین مرتبه‌ای که در استرالیا تشخیص داده شد، گسترش خود را آغاز کرده است؛ بنابراین می‌توان در سطح بین‌المللی آزمایش‌های مزبور را انجام داد.
کاترین بنت، اپیدمیولوژیست دانشگاه دیکین نیز در این زمینه گفت: دانشمندان در حال تجزیه‌وتحلیل نرخ عفونت ناشی از ابتلا به این ویروس در آفریقای جنوبی و سایر کشور‌های آفریقایی برای تعیین میزان آلودگی بین افراد واکسینه شده و واکسینه نشده هستند. یکی از مشکلات فعلی درصد پایین افراد واکسینه شده در منطقه آفریقاست.
در آفریقای جنوبی، جایی که به گفته او بیشتر فعالیت‌های اپیدمیولوژیک در حال انجام است، نرخ واکسیناسیون حدود ۲۴.۱ درصد برای کل جمعیت است.
پروفسور بنت تاکید کرد: در حال حاضر برای نتیجه‌گیری برخی موارد خیلی زود است.
وی افزود: ۲ فرد آلوده به این ویروس زمانی که که از آفریقا وارد استرالیا شدند، کاملا واکسینه بودند. در حال حاضر روشن است که واکسن‌ها در مقابل سویه‌های دیگر به ویژه برای بیماری‌های شدید مقاومت ایجاد می‌کند. من تصور می‌کنم باید به واکسن‌ها اطمینان داشت.
عقیده سازندگان واکسن در مورد سویه اُمیکرون چیست؟
سازندگان واکسن مانند فایزر و مدرنا روی چیزی کار می‌کنند که برخی از واکسن‌های نسل بعدی را برچسب‌گذاری می‌کند. این واکسن‌ها تحت عنوان mRNA می‌تواند انواع خاص ویروس کرونا مانند اُمیکرون را که در گردش است، هدف قرار دهد.
پروفسور بنت اظهار کرد: طبق گفته‌های شرکت‌های تولیدکننده واکسن تا اوایل سال آینده تولید واکسن‌ها تنها چند هفته طول می‌کشد. این موضوع یکی از نقاط قوت فناوری mRNA است. انتظار می‌رود اخبار بیشتری در مورد اثربخشی واکسن‌های کنونی در برابر سویه جدید بشنویم.
پروفسور کانینگهام نیز در این باره تصریح کرد: اگر واکسن‌های فعلی کارآمد باشد و اُمیکرون سویه غالب در جهان نشود، تولید واکسن جدید برای هدف قرار دادن آن هیچ فایده‌ای ندارد.
توسعه‌دهندگان واکسن از جمله گروه وی در موسسه وست‌مید در حال کار روی واکسن‌های نسل بعدی خود هستند که در برابر انواع مختلف این ویروس مقاوم است.
وی می‌گوید: این تقریبا شبیه همان کاری است که دانشمندان تلاش می‌کنند برای تولید واکسن جهانی آنفلوآنزا انجام دهند.
دانشمند بریتانیایی که تحقیقات زیربنای واکسن آسترازنکا را رهبری می‌کند در این‌باره خاطرنشان کرد: در صورت نیاز می‌توان واکسن جدیدی را علیه سویه جدید ساخت.
پروفسور اندرو پولارد، مدیر گروه واکسن آکسفورد، اظهار کرد: واکسن‌های موجود باید علیه سویه جدید کارایی داشته باشد، اما نتیجه قطعی این موضوع تنها پس از انجام تحقیقات بیشتر در هفته‌های آینده آشکار خواهد شد. بعید است یک بیماری همه‌گیر در جمعیت واکسینه شده مانند سال گذشته (با نوع دلتا) رخ دهد، اما در صورت لزوم فرآیند تولید واکسن جدید به طور فزاینده‌ای به خوبی انجام می‌شود و اگر به آن نیاز باشد، می‌توان آن را به سرعت تولید کرد.
نکته کلیدی در این ماجرا این است که آدمیان باید باهوش‌تر از ویروس در حال حرکت باشند.
شدت بیماری سویه اُمیکرون چه میزان است؟
به گفته پروفسور کانینگهام یکی دیگر از عواملی که دولت‌ها و سازمان جهانی بهداشت باید آن را ارزیابی کنند، شدت بیماری اُمیکرون است.
وی گفت: آنچه تاکنون مشاهده شده، این است که تا مقطع فعلی اُمیکرون بیماری خفیف‌تری به نظر می‌رسد.
پل کلی خاطرنشان کرد: تجزیه‌وتحلیل‌های اولیه نشان داد در مقایسه با سویه‌های قبلی، اُمیکرون یک بیماری نسبتا خفیف است، اما نباید از یاد برد که آمار مبتلایان قطعی و مشکوک فقط چندصد نفر بوده است. در واقع تنها زمانی که مبتلایان بیشتری مشاهده شود، می‌توان شدت این بیماری را ارزیابی کرد. تاکنون روشن شده اُمیکرون هنوز همان سارس کوو ۲ است و ویروس جدیدی نیست.
