یاک ۱۳۰ یک هواپیمای پیشرفته آموزشی، رزمی است که توسط شرکت یاکولوف روسیه طراحی و تولید شده و قادر است نیاز آموزشی خلبانان نیروهای هوایی ارتش به آشنایی و فراگیری پرواز با جنگندههای نسل ۴ را برآورده کند. این هواپیما بنا به سفارش ارتش روسیه برای جایگزینی با جت آموزشی ال ۳۹ طراحی شده و قابلیتهای پرواز با هواپیماهای نسل ۴ مانند سوخو ۳۵ و نسل ۵ مانند سوخو ۵۷ را فراهم میکند.
جنگنده آموزشی و رزمی Yak-۱۳۰ قرار است برای آموزش خلبانان جدیدی که با جنگندههای نسل جدید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پرواز کنند، استفاده شود. در این ویدئو با ویژگیهای جنگنده آموزشی و رزمی Yak-۱۳۰ آشنا شوید.
این هواپیما از سال ۲۰۱۱ رسما وارد خدمت شده و علاوه بر ارتش روسیه کشورهایی نظیر الجزایر، ویتنام، بنگلادش، بلاروس، میانمار و سوریه این هواپیما را سفارش داده و یا بکارگیری کردهاند.
یاک ۱۳۰ هواپیمایی دو سرنشینه با بدنهای از جنس آلومینیوم و کامپوزیت است که قادر است علاوه بر ماموریتهای آموزشی در نقش یک جنگنده پشتیبانی نزدیک زمینی (CAS) نیز به ایفای نقش بپردازد. این هواپیما قادر است تا ۳ تن انواع مهمات با خود حمل کند و برای این منظور دارای ۱۰ جایگاه حمل تسلیحات در زیر بدنه و بالها و نوک بالها است.
این هواپیما فاقد توپ ۳۰ میلیمتری داخلی است، اما میتواند یک غلاف خارجی توپ ۲۳ را در زیر بالخود حمل کند. علاوه بر این یاک ۱۳۰ میتواند انواع تسلیحات معمولی و هدایت شونده شامل بمبهای ۲۵۰ و ۵۰۰ کیلویی، راکتهای ۸۰ و ۱۲۲ و ۳۳۰ میلیمتری، بمبهای هدایت شونده کاب ۵۰۰ و موشک هدایت شونده خا ۲۹ و دو موشک حرارتی آر ۷۳ برای درگیری هوایی حمل کند. همچنین این هواپیما میتواند دو غلاف جنگ الکترونیک در دو سر بالها و مخازن سوخت خارجی را برای افزایش برد عملیاتی با خود حمل کند.
برد عملیاتی این هواپیما بسته به نوع آرایش تسلیحاتی و نصب مخازن سوخت خارجی بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ کیلومتر است. ظرفیت حمل این هواپیما در مخازن داخلی ۱۷۰۰ کیلوگرم است کهاین ظرفیت با نصب مخازن خارجی به ۲۶۰۰ کیلوگرم میرسد.
دو موتور توربوفن AL-۲۲۲-۲۵ با قدرت رانش ۴۹ کیلونیوتن قوای پیشران این جنگنده را تشکیل میدهند که در صورت جایگزینی با موتور AL-۲۲۲-۲۸ این توان به ۵۳ کیلونیوتن قابل افزایش است. یاک ۱۳۰ با دوموتور خود قادر است تا ارتفاع ۱۲۰۰ متر ارتفاع گرفته و با بیشترین سرعت ۱۰۵۰ کیلومتر بر ساعت و سرعت کروز ۸۰۰ کیلومتر برساعت پرواز کند.
هر دو خلبان در از کابینهایی با فضای دید وسیع و مجهز به صندلی پرتاب کا ۳۶ بهره میبرند. علاوه بر این کابین هر دو خلبان به سه نمایشگر دیجیتال رنگی مجهز است که اطلاعات پرواز را برای آنها به نمایش میگذارد. همچنین خلبان کابین جلو از یک نمایشگر HUD برای نمایش اطلاعات هدف، کنترل و شلیک تسلیحات بهره میبرد.
یاک ۱۳۰ در دماغه خود از یک رادار OSA با توان رهگیری ۸ هدف ودرگیری همزمان با دو هدف و برد کشف ۶۰ کیلومتر است. این رادار همچنین توان درگیری با اهداف دریایی را به این هواپیما میدهد. این هواپیما در حوزه ناوبری مجهیز به سامانههای موقعیت یاب گلوناس (برای نسخههای روسی) و جی پی اس (برای نسخههای صادراتی) است.