تحولی تازه در ساخت ساز سه‌تار
مخاطب24:در زمینه ساخت ساز موسیقی ایرانی کمتر از بانوان خبری بوده. به تازگی نام برخی از بانوان سازگر خبرساز شده. در این میان آمنه خجسته‌مقدم از بانوانی هستند که سال‌هاست با ساخت سازهای ایرانی موفقت‌های حرفه‌ایی قابل توجهی کسب کرده‌اند.
چطور به عرصه سازگری وارد شدید؟
رشته تحصیلی و اشتغال من هیچ ربطی به موسیقی نداشت و حتی با نواختن ساز هم آشنایی چندانی نداشتم، اما به دلیل فعالیت در هنر معرق‌کاری با چوب و کار‌های چوبی آشنایی داشتم. یک روز به طور اتفاقی به همراه یکی از دوستانم به کارگاه سازسازی آقای محسنی رفتیم که باعث آشنایی و علاقمندی من با این هنر شد.
از چه سالی به طور مستمر سازسازی را آغاز کردید؟
از سال ۱۳۹۴ به طور جدی کار ساخت ساز را با ساختن سه‌تار شروع کردم. باید بگویم بیشتر تخصص من در ساخت سه‌تار است، به طوری که در ساخت این ساز ابداعاتی نیز انجام داده‌ام، اما با ساخت سازهای دیگر مانند شورانگیز و کمانچه نیز آشنایی دارم.
چه ابداع و تحولی در ساخت سه‌تار ایجاد کرده‌اید؟
بعد از مدت‌ها آزمون و خطا و مطالعه درباره ساخت یک ساز آلتو توانستم سه‌تاری با خصوصیات یک ساز آلتو بسازم. این سه‌تار آلتو حاصل تغییراتی است که در اندازه طول ارتعاش آن اتفاق افتاده، اندازه الگوی این ساز از الگوی معمولی سه‌تار کمی بزرگ‌تر است و سوراخ‌هایی با قطر بیشتر در صفحه ساز ایجاد شده و جنس سیم‌ها نیز تغییر کرده است. تمام این تغییرات به این دلیل بوده که ما بتوانمی صدایی از سته‌ار آلتو بگیریم که یک فاصله چهارم بم‌تر از سه‌تار معمولی باشد، با توجه به این مساله کوک سه‌تار آلتو نیز تغییر کرده، به طوری که در سه‌تار عادی ساز دو، سل، دو کوک می‌شود، اما در این ساز کوک سل، رِ، سل است، یعنی یک گام کمتر از سه‌تار معمولی. همچنین در سه‌تار معمولی از سیم‌های با سایز‌های ۲۰ - ۲۲ یا ۱۸ - ۲۰ استفاده می‌شود، اما در سه‌تار آلتو از سیم‌هایی با سایز ۲۸-۳۰ و ۲۸ -۴۰ استفاده می‌شود تا بتوانیم صدایی بم‌تر از این ساز بگیریم.
این سه‌تار آلتو آیا با سه‌تار‌هایی که استاد شعاری ابداع و در هم‌نوازی سه‌تار استفاده کردند تفاوت دارد؟
کار‌هایی که با نظارت استاد شعاری در این زمینه انجام شد به نوعی گام‌های اولیه در ایجاد تغییر رنگ صدا‌ها در هم‌نوازی سه‌تار بوه و بسیار قابل تقدیر است. استاد شعاری برای ایجاد تفاوت در صدادهی سه‌تار‌های همنواز در گروه از سیم‌های نایلونی استفاده کردند که به نوعی باعث تغییر لحن صدا در سه‌تار می‌شود. اما تمام تلاش من در ساخت سه‌تار آلتو این بوده که ما با یک ساز جدید و صدایی نو روبرو نشده و همان صدای سه‌تار را، اما با حالت آلتو داشته داشته باشیم، که به گمانم تا حد زیادی نیز موفق بوده‌ام.
آیا سه‌تار آلتو ساخت شما توسط استادان ستار آزامایش یا تایید شده است؟
سه‌تار آلتو توسط خانم افتخاری از شاگردان استاد علیزاده و همچنین جناب ابوسعید مرضایی که از نوازندگان و مدرسان با سابقه در سه‌تار هستند تست و نواخته شده است و توسط این عزیزان مورد تایید و استقبال قرار گرفته است.
نوآوری مخصوصا در موسیقی همواره با مخالفت‌های بسیار روبرو شده، شما این مخالفت‌ها را پیش‌بینی کرده‌اید؟
به طور حتم من هم با این مساله روبرو خواهم شد، اما باید بگویم من خود را شاگرد و هنرجوی تمام استادان می‌دانم، حتمن از انتقاد آنها استقبال می‌کنم و به دیده می‌پذیرم تا بتوانم در هنر خود پیشرفت کنم. به هر صورت من با تمام توان به کارم ادامه خواهم داد و اگر ساخته‌های من مورد استفاده و تایید هنرمندان کشور عزیزم قرار بگیرد بسیار خوشحال خواهم شد و با انرژی و توان بیشتر ادامه خواهم داد. همواره از نظرات و راهنمایی‌هایی استادان و هنرمندان برای ارائه کار بهتر استفاده خواهم کرد.
