مخاطب24:"یائسگی مردانه" رایج‌ترین اصطلاح برای اشاره به کاهش سطح تستوسترون مرتبط با افزایش سن در مردان است. علائم این رخداد عبارت اند از خستگی، بی خوابی، تغییرات خلقی و موارد مشابه دیگر. این وضعیت در عین حال می‌تواند بر قدرت باروری نیز تاثیر بگذارد.
یائسگی مردانه و کاهش تولید تستوسترون بیشتر در آقایانی روی می‌دهد که ۵۰ سال به بالا سن دارند. این مشکل با هیپوگنادیسم (کم کاری غده‌های جنسی) رابطه تنگاتنگی دارد، زیرا هر دو بیماری متشکل از کاهش سطح تستوسترون هستند و علائم مشابهی از خود نشان می‌دهند. همین گروه از علائم تحت عنوان کمبود تستوسترون، کمبود آندروژن و هیپوگنادیسم دیررس نیز شناخته می‌شوند.
در افرادی که با جنسیت مذکر متولد می‌شوند، تستوسترون هورمونی است که در بیضه‌های آن‌ها تولید خواهد شد. البته فواید این هورمون تنها به تقویت میل جنسی افراد محدود نیست. تستوسترون همچنین باعث ایجاد تغییرات مختلف در دوران بلوغ می‌شود، انرژی ذهنی و فیزیکی آقایان را تامین، توده عضلانی را حفظ، پاسخ جنگ یا گریز را سازماندهی و سایر ویژگی‌های کلیدی تکاملی را نیز تنظیم می‌کند. تمامی نکاتی که در این خصوص مورد بررسی قرار می‌گیرند، از طریق وب سایت مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی هستند.
یائسگی در مردان با یائسگی در زنان از چندین جهت متفاوت است. برای نمونه به چرخه قاعدگی مربوط نمی‌شود و همه آقایان نیز آن را تجربه نمی‌کنند. این وضعیت همچنین منجر به از کار افتادن کامل اندام‌های تناسلی فرد نمی‌شود. با این حال، امکان دارد عوارض جنسی متعددی در نتیجه کاهش سطح هورمون‌ها ایجاد شود.
علائم یائسگی مردانه
یائسگی مردان می‌تواند باعث مشکلات جسمی، جنسی و روانی متعددی شود. این نشانه‌ها معمولا با افزایش سن بدتر می‌شوند و غالبا شامل موارد زیر هستند:
- انرژی پایین
- افسردگی یا غم
- کاهش انگیزه
- کاهش اعتماد به نفس
- مشکل در تمرکز
- بی خوابی یا مشکل در به خواب رفتن
- افزایش چربی بدن
- کاهش توده عضلانی و احساس ضعف جسمانی
- ژنیکوماستی یا رشد سینه‌ها
- کاهش تراکم استخوان
- اختلال در نعوظ
- کاهش میل جنسی
- ناباروری
علاوه بر موارد فوق ممکن است سینه‌ها متورم و حساس شوند، اندازه بیضه‌ها کاهش یابد، مو‌های بدن دچار ریزش شوند و حتی فرد با تجربه ناخوشایند گرگرفتگی رو به رو شود. سطوح پایین تستوسترون مرتبط با یائسگی مردان با پوکی استخوان هم مرتبط است؛ وضعیتی که در آن استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند. البته در مجموع این موارد در شمار علائم نادر دسته بندی می‌شوند. آن‌ها معمولا در همان سنی که بانوان وارد فاز یائسگی می‌شوند، مردان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند.
تغییرات تستوسترون طی سال‌ها
پیش از بلوغ، سطح تستوسترون پایین است و در ادامه با بلوغ جنسی فرد به تدریج افزایش می‌یابد. تستوسترون هورمونی است که تغییرات معمولی در بلوغ مردان را تحریک می‌کند، مانند:
- رشد توده عضلانی
- رشد مو‌های بدن
- کلفت شدن صدا
- تغییرات محسوس در عملکرد جنسی
با افزایش سن، سطح تستوسترون به طور طبیعی شروع به افت می‌کند. بر اساس مطالعات منتشر شده توسط مایو کلینیک، سطح تستوسترون پس از ۳۰ سالگی آقایان به طور متوسط ۱ درصد در سال کاهش می‌یابد. لازم به ذکر است که برخی از شرایط سلامتی می‌توانند باعث کاهش زودتر یا شدیدتر در سطح تستوسترون شوند.
تشخیص و درمان یائسگی مردان
پزشک می‌تواند از نمونه خون فرد برای آزمایش سطح تستوسترون استفاده کند.
در بیشتر افراد مدیریت این اختلال بدون درمان یا کمک پزشکی مقدور خواهد بود، مگر اینکه یائسگی مردانه برای فرد مشکلات شدیدی ایجاد و یا به بیان دیگر زندگی وی را مختل کرده باشد. شاید عجیب باشد، اما بزرگترین مانع در درمان یائسگی مردان چیزی نیست جز سختی در صحبت کردن با پزشک معالج در خصوص علائم این اختلال. در واقع بسیاری از آقایان به قدری خجالتی هستند که گا‌ها نمی‌توانند در مورد موضوعات جنسی با پزشک خود مشورت کنند.
در این میان رایج‌ترین متد درمانی برای علائم یائسگی مردان، انتخاب یک شیوه زندگی سالم‌تر در مقایسه با گذشته است. برای مثال، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند:
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشد
- ورزش منظم داشته باشد
- به اندازه کافی بخوابد
- استرس خود را کاهش دهد
این عادات تغییر دهنده سبک زندگی می‌توانند برای همه مردان مفید باشند. در واقع پس از تنها چند روز رعایت نکات فوق، آقایانی که علائم یائسگی مردانه را تجربه می‌کنند تغییرات چشمگیری در سلامت کلی خود مشاهده خواهند کرد.
علاوه بر این برای افرادی که با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند، پزشک ممکن است دارو‌های ضد افسردگی و تغییر شیوه زندگی را به صورت همزمان تجویز کند.
درمان جایگزینی هورمونی هم یکی دیگر از گزینه‌های درمانی است. با این حال، بسیار بحث برانگیز است و یافته‌های علمی ضد و نقیضی در خصوص آن وجود دارد. مانند استروئید‌های افزایش دهنده عملکرد ورزشی، تستوسترون مصنوعی نیز می‌تواند عوارض جانبی مخربی به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال اگر سرطان پروستات دارید، این روش درمانی ممکن است باعث رشد بیشتر سلول‌های سرطانی شود. در نتیجه اگر درمان جایگزینی هورمونی را پیگیری می‌کنید، پیش از تصمیم گیری، تمام جوانب مثبت و منفی را بسنجید و با چند پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.
منبع: عصر ایران
