مخاطب۲۴- یسی بزرگ‌زاده سخنگوی صنعت آب کشور درباره اینکه آب ذخیره شده در سد‌ها تا چه اندازه می‌تواند در تأمین آب شرب و آب مورد نیاز کشاورزی سیستان و بلوچستان مؤثر باشد، گفت: اکنون زمان بهره بردن از آبی است که پشت سد‌های استان جمع شده است، زیرا عمده سد‌ها پر هستند و به سرریز افتاده‌اند.
وی ادامه داد: برای تأمین آب شرب منطقه از آب رودخانه‌ها و گاهی منابع آب زیرزمینی و همچنین شیرین‌سازی آب دریا استفاده می‌شد که با شرایط کنونی و بارش‌های خوبی که صورت گرفته، اکنون آب شیرین سطحی فراوانی برای یک دوره چهار ساله در جنوب سیستان و بلوچستان وجود دارد.
سخنگوی صنعت آب کشور در گفت‌وگوی تلویزیونی با بیان اینکه با منابع آب ذخیره شده به مدت چهار سال تنش کمبود آب مناطق تحت پوشش شبکه انتقال آب سد‌ها اعم از شرب و کشاورزی رفع خواهد شد، خاطرنشان کرد: طبق هدف گذاری انجام شده، تأمین آب شرب ۱۹۰۰ روستا در سیستان در این دولت به نتیجه خواهد رسید.
بزرگ‌زاده در خصوص تمهیدات وزارت نیرو در مدیریت و کنترل سیلاب سیستان و بلوچستان اظهار داشت: دو دسته از اقدامات برای مدیریت سیلاب انجام شده که نخستین آن، زیرساخت‌ها است. به این منظور طی سالیان گذشته، سرمایه‌گذاری‌های لازم برای احداث سد‌ها انجام شد تا بتوان با کمک این سازه‌ها اتفاقات حدی و هیدرولوژیکی را کنترل کرد. اقدام دیگر در ردیف اقدامات غیرسازه‌ای قرار دارد و مربوط به مهندسی حاکم بر بهره‌برداری از سازه‌ها و پروژه‌ها است. تمهیدات دیگری در حوزه مدیریت سیلاب انجام می‌شود که در سه مرحله اقدامات پیش از سیلاب، حین سیلاب و اقدامات پس از سیلاب دسته بندی می‌شود.
سخنگوی صنعت آب کشور ادامه داد: فاز پیش از سیلاب به پیش‌بینی و پیش‌آمادگی‌های لازم در بخش وزارت نیرو و سایر دستگاه‌ها باز می‌گردد. بدون شک یک پیش‌بینی دقیق یک پیشگیری خوب را با خود به همراه می‌آورد. پیش بینی اینکه این میزان بارش و روا ناب و سیل، به چه میزان و به چه صورت و با چه شدت در رودخانه‌های مختلف رخ خواهد داد، موضوعی است که بررسی آن توسط ستاد مدیریت و پشتیانی سیلاب وزارت نیرو مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به نقش سد‌ها در کنترل سیلاب سیستان و بلوچستان اظهار داشت: پهنه بارشی که در استان سیستان و بلوچستان به ویژه در جنوب استان به وقوع پیوست، وسیع و گسترده بود و علاوه بر شهر‌های ساحلی و شهر‌های کنارک و چابهار، حوضه‌های آبریز و بالادست سد‌ها را در برگرفت.
این مقام مسؤول خاطرنشان کرد: با حجم ذخیره‌ای که برای تله‌اندازی سیلاب در سد‌هایی همچون پیشین، زیردان و کهیر ایجاد شده بود، موجب شد سیلاب‌های بالادست حوضه سد که بارش‌های اصلی در این نواحی بود، به تأخیر بیفتد تا سیلاب پایین دست فروکش کند؛ بنابراین سد‌ها از هم‌افزایی دو پیک بالادست و پایین دست جلوگیری کردند.
سخنگوی صنعت آب ایران نقش دیگر سد‌ها را پیک‌زایی در سیلاب خواند و گفت: چه به دلیل حجم ذخیره برای تله‌اندازی در سیلاب و چه به دلیل روند یابی مخزن یا عملکرد مخزن، وقتی یک سیل با شدت زیاد در یک رودخانه تنگ حرکت می‌کند؛ وقتی یکباره در محدوده پهن به اسم مخزن سد وارد می‌شود، فرصتی برای مستهلک شدن می‌یابد.
وی عنوان کرد: دبی ورودی به سد کهیر در بارش‌های اخیر ۹۳۰۰ مترمکعب در ثانیه بود که در لحظه خروج به ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ مترمکعب در ثانیه کاهش پیدا کرد. در سد زیردان نیز دبی ورودی از ۲۱۰۰ مترمکعب در ثانیه به ۶۵۰ مترمکعب در ثانیه کاهش پیدا کرده است. یعنی از شدت پیک‌زایی سیلاب کاسته و مانع تداخل سیلاب‌های بالادست و پایین دست شد.
بزرگ‌زاده حاصل این مدیریت را در جلوگیری از تلفات انسانی مؤثر دانست و بیان داشت: اگر این زیرساخت‌ها نبود با یک فاجعه روبرو بودیم. در سیلاب گونو که در خرداد ۸۶ در سیستان و بلوچستان رخ داد، ۱۱۲ نفر جان باختند. در جبهه بارشی اخیر که در ایران و کشور‌های همسایه رخ داد، با وجود حجم بارشی یکسان شاهد بودیم که حتی در شهر‌های مدرنی مانند دبی تعدادی کشته شدند و خدمات شهری به مدت چند روز مختل شد. این مسئله نشانگر آن است که زیرساخت‌ها و مدیریت بهره‌برداری از سد‌ها در ایران نقش خود را به درستی ایفا کردند.
سخنگوی صنعت آب کشور، دلیل ماندگاری آب در منطقه دشتیاری بعد از بازگشایی سد بالادست را پست بودن ارتفاع زمین این منطقه عنوان کرد و گفت: به همین دلیل هدایت سیلاب‌ها به آن ناحیه انجام می‌شود. رفع مشکلات دشتیاری نیازمند بازنگری در مبانی شهرسازی در بلندمدت است.
