مخاطب ۲۴- روز پنجشنبه ۲۵ آبان خبرگزاری‌های دولتی از کشف یک پایه ستون سنگی تاریخی در محوطه کاخ سعدآباد خبر دادند. بر اساس این خبر، کارکنان مجموعه سعدآباد این اثر تاریخی را روز سه شنبه ۲۳ آبان ماه در در عمق خاک کشف کرده بودند. بلافاصله پس از انتشار این خبر، تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که از قطع درختان این مجموعه فرهنگی تاریخی حکایت داشت. در تصاویر منتشر شده کامیون حمل درختان بریده شده نیز دیده می‌شد.
انتشار این تصاویر جنجال برانگیز شد و واکنش‌های زیادی را در فضای مجازی به دنبال داشت، چرا که کاخ سعدآباد یکی از مجموعه‌های ثبت ملی ایران است که درختانش شناسنامه دار هستند و به گفته‌ی کارشناسان مجموعه‌ی ۱۱۰ هکتاری سعدآباد یکی از مهم‌ترین تنفسگاه‌های پایتخت محسوب می‌شود.
به علاوه، همزمانی انتشار این تصاویر با انتشار خبر کشف یک پایه ستون تاریخی در محوطه‌ی کاخ سعدآباد شبهاتی را درباره‌ی مرتبط بودن قطع درختان این مجموعه با کشف این اثر تاریخی ایجاد کرد.
واکنش مدیریت کاخ سعدآباد به تصاویر قطع درختان این مجموعه
مدیران مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد که زیرمجموعه وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اداره می‌شود در گفتگویی با روزنامه «همشهری» مدعی شدند که تنها ۳ درخت در این مجموعه تاریخی-فرهنگی قطع شده است. محمد حیدری، مدیر روابط‌عمومی مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد به روزنامه «همشهری» گفته که دلیل قطع درختان این مجموعه «خشکیدگی تنه»، «آفت‌زدگی» و حمله «سوسک چوبخوار» بوده است. با این حال، تصاویر منتشر شده در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی تعداد زیادی از تنه درختان را نشان داده است و در شمارش یکی از عکس‌ها ۲۰ تنه بریده شده جلوه کرده است.
از سویی دیگر به‌نظر می‌رسد درختان این مجموعه با اره برقی به چندین قطعه تقسیم و در نهایت بار کامیون‌ها شده‌اند. حیدری، در پاسخ به این سؤال که چه دستگاهی قطع درختان سعدآباد را انجام داد؟ به روزنامه «همشهری» اعلام کرد: «مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد دارای بخش فضای سبز است و نیرو‌های حاذق و متخصص در آن فعالیت می‌کنند و قطع درختان سعدآباد توسط شهرداری تهران صورت نگرفته است.»
روابط عمومی کاخ سعدآباد تهران همچنین با انتشار بیانیه‌ای توضیحاتی درباره‌ی اتفاقات اخیر رخ داده در این مجموعه‌ی تاریخی – فرهنگی، از قطع درختان تا کشف پایه ستون سنگی ارائه کرده است.
مدیریت مجموعه سعد آباد در این بیانیه مدعی شده «تصویر منتشره از تعدادی درخت در بار یک خودروی باربری، مربوط به جمع آوری تنه‌های رها شده ناشی از خشکه‌گیری سال گذشته است» و دولت بریتانیا را مقصر انتشار اخبار کذب از این مجموعه تاریخی – فرهنگی دانسته است.
در این بیانیه آمده است:
طی روز‌های اخیر کشف یک پایه ستون نفیس قاجاری و انتشار خبر آن نگرانی‌ها و حمایت‌های دلسوزان و میراث‌بانان را برانگیخته بود که به فاصله یک روز از انتشار این خبر، خبری مبنی بر قطع تعداد زیادی از درختان سعدآباد منتشر شد، روابط‌عمومی و امور بین‌الملل سعدآباد در اطلاعیه‌ای ضمن تکذیب تمام ادعا‌های منتشره در برخی رسانه‌ها درخصوص قطع تعداد زیادی از درختان سعدآباد اعلام می‌کند: تصویر منتشره از تعدادی درخت در بار یک خودروی باربری، مربوط به جمع‌آوری تنه‌های رها شده ناشی از خشکه‌گیری سال گذشته است.
همچنین سقوط یک درخت خشکیده سعدآباد روی یک شهروند و متعاقبا شکایت قضایی وی علیه سعدآباد، شرکت مجری اداره فضای سبز محوطه سعدآباد را مکلف به هرس تنه‌های خشکیده، قارچی و آفت‌زده کرد که به‌دلیل کج شدن روی سر عابران، هر لحظه جان مردم را تهدید می‌کند.
کاخ سعدآباد با انتشار تصاویر ۳تنه‌ای که ۲سال است از ریشه، خشکیده بوده و با انحنا روی مردم، جان عابران را تهدید و مسیر‌های عمومی را ناامن می‌کرد، خطاب به تمام کسانی که عکس‌ها و اخبار کذب این روز‌ها را با پشتیبانی رسانه رسمی دولت بریتانیا (BBC فارسی) منتشر کرده‌اند، اعلام می‌کند: باید مستندات ادعا‌های کذب منتشرشده را به‌زودی در دادگاه ارائه کنند.
کشف پایه ستون قاجاری دفن شده در محدوده کاخ سبز نیز که خبر آن یک روز قبل از انتشار خبر دروغ بریدن تعداد زیادی از درختان سعدآباد، اعلان رسمی شد، درواقع خنثی‌سازی توطئه «سرقت» این ارث ملی بوده! و مدیریت مجموعه فرهنگی- تاریخی سعدآباد بدون توجه به هرگونه حاشیه‌سازی عالمانه یا جاهلانه به عموم علاقه‌مندان حفاظت از اموال تاریخی ملت ایران متعهد می‌شود که ذره‌ای در مقابل دزدان اموال تاریخی کوتاه نخواهد آمد.
کاخ سعدآباد به‌زودی جزئیات عملیات تجسس، کشف و خنثی‌سازی توطئه سرقت اموال تاریخی ملت را به استحضار مردم ایران، خصوصا میراث‌بانان و میراث‌یاران خواهد رساند.
واکنش رئیس سابق کاخ سعدآباد به ادعای خشک شدن درختان این مجموعه
وبسایت خبری «فرارو» ادعای مطرح شده از سوی مدیریت مجموعه سعدآباد درباره‌ی خشک شدن تعدادی از درختان این مجموعه را با محمد عبدالعلی پور، رئیس سابق کاخ موزه سعدآباد بررسی کرده است. عبدالعلی پور با بیان اینکه کاخ سعدآباد یکی از مهم‌ترین باغ‌دره‌های حیثیتی ایران و تنفس‌گاه زنده پایتخت است، می‌گوید:
من نمی‌توانم این خبر را تایید یا تکذیب کنم، اما سعدآباد پیش از اینکه تبدیل به کاخ و کاخ‌موزه شود، باغ بود، یکی از قدیمی‌ترین باغات ایران. در دوره پهلوی اول دور این باغ دیوار کشیده و فضای سبز آن محدود شد. در واقع به نوعی سعدآباد مرز بین باغ و پارک را شکل داده است.» به گفته او، از این باغ که یکی از زیباترین باغات تهران است، رود دربند رد می‌شود و جنگل دره جنی در شمال کاخ را شکل می‌دهد.
این کاخ بیش از ۳۰ هکتار جنگل دارد و منابع آبیاری آن نه تنها چاه عمیق و نیمه‌عمیق است، بلکه از آب پس‌قلعه که از دوره احمدشاهی مانده سیراب می‌شود. افزون بر این دو منبع آب، این مجموعه نزدیک دوازده رشته قنات دارد که از دوران قدیم تا امروز باقی مانده‌اند که با استفاده از همه این منابع فضای سبز کاخ سعدآباد آبیاری می‌شود. این باغ همچنین یکی از قدیمی‌ترین تصفیه‌های طبیعی ایران را دارد و توپوگرافی آن به شکلی است که آبیاری در آن را به بهترین شکل ایجاد می‌کند و بعید است دچار خشکسالی شود.
ارزش زیست محیطی مجموعه سعدآباد
مجموعه فرهنگی – تاریخی سعدآباد تهران ۱۱۰هکتار وسعت دارد و به‌عنوان بزرگ‌ترین باغ تهران از آن یاد می‌شود. این مجموعه دارای جنگل طبیعی، قنات، باغ، گلخانه، موزه‌ها و کاخ‌موزه‌های متعدد است. کاخ‌موزه سعدآباد در دوره قاجار و پهلوی احداث شد و دارای ۲۱کاخ و موزه است. سعدآباد همچنین ۱۱قنات را در دل خود جای داده است. ۷گلخانه وسیع نیز در این مجموعه تاریخی – فرهنگی قرار دارد.
پوشش گیاهی مجموعه تاریخی – فرهنگی سعدآباد این بخش از شمال تهران را تبدیل به یک باغ و جنگل طبیعی کرده است. سعدآباد همچنین به‌دلیل رویشگاه وسیع گیاهی خود به یکی از قطب‌های پرنده‌نگری در شهر تهران تبدیل شده است.
پوشش گیاهی کاخ سعدآباد البته یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این منطقه است که هربار این مجموعه تاریخی – فرهنگی را در صدر خبر‌ها قرار می‌دهد. خشکیدن قنات‌های سعدآباد یک‌بار فاجعه خشکیدگی درختان این بزرگ‌ترین باغ پایتخت را بر سر زبان‌ها انداخت که با لایروبی قنات‌ها جریان آب در این مجموعه برقرار شد و از مرگ درختان جلوگیری کرد.
منبع: روزیاتو
