کد خبر: ۸۷۰۱
تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۴۰۱ - ۱۹:۰۱
معاملات فردایی ارز و سکه، از نظر شورای فقهی بانک مرکزی ممنوع و سود به دست آمده از این معاملات از نظر شرعی حرام است.

هر چند بانک مرکزی معاملات فردایی ارز و سکه را ممنوع اعلام کرده، اما با این حال، گاهی انجام این معاملات در بازار ارز و سکه مشاهده شده است. با توجه به شبهات بطلان این معاملات از نظر شرعی و تبعات انجام این معاملات، شورای فقهی بانک مرکزی در جلسات اخیر خود به بررسی ابعاد شرعی و فقهی معاملات فردایی ارز و سکه پرداخته است.


سود معاملات فردایی سکه و دلار حرام است + جزییات

مخاطب ۲۴- به نقل از تسنیم؛ سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی به بیان آخرین مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی در رابطه با معاملات آتی ارز و سکه پرداخت و انجام این دسته از معاملات را از نظر شورای فقهی، ممنوع و باطل و همچنین سود به دست آمده از این معاملات را از نظر شرعی حرام اعلام کرد.

دبیر شورای فقهی بانک مرکزی در بیان نکاتی که در متن مصوبه وجود دارد، گفت: اولین نکته تأکید بر انجام نشدن معاملات واقعی است. یکی از اصول بانکداری اسلامی ارتباط بخش پولی و بخش حقیقی اقتصاد است و وقتی در جایی معاملات پولی اتفاق می‌افتد، اما پشتوانه‌ای از بخش حقیقی اقتصاد ندارد (در اصطلاح معوّض ندارد)، در واقع متأثر از بخش واقعی اقتصاد نیست و در این صورت شبهه شرعی ایجاد خواهد شد.

وی در ادامه افزود: در تمام عقود مشارکتی و مبادله‌ای ارتباط با بخش واقعی وجود دارد. برای مثال در عقودی مثل استصناع و مشارکت مدنی که از دسته عقود مشارکتی و مبادله‌ای هستند، این عقود در نهایت به تولید منجر می‌شوند و در عقود مبادله‌ای دیگر مانند مرابحه نیز به همین صورت بوده و کالا‌ها و خدمات در بخش حقیقی اقتصاد مبادله می‌شوند. در واقع در جریان این معاملات، بخش حقیقی تغییر کرده و رشد می‌کند. اما در معاملات فردایی ارز و سکه اساساً ارز و سکه‌ای در پس این معاملات نیست و صرفاً روی تغییرات این بازار معامله صورت می‌پذیرد و بخش واقعی تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.

میثمی ادامه داد: نباید فراموش کرد که یکی از مسائل دیگری که در نتیجه غیر‌واقعی بودن این معاملات مطرح می‌شود، اثرات کاذب این معاملات غیرواقعی بر معاملات واقعی است که گاهی اوقات حجم بالای خرید و فروش ناگهانی دلالان با معاملات غیرواقعی و بدون وجود کالای حقیقی، موجب تحریک انتظارات و ایجاد بی‌ثباتی در بازار واقعی این محصولات می‌شود.

دبیر شورای فقهی بانک مرکزی با تأکید بر وجود «شبهه شرط‌بندی و قمار» در جریان این معاملات، اظهار کرد: در شریعت اسلام یکی از اصول و ضوابط عمومی قرارداد‌ها در کنار عدم وجود ربا، غرر و ضرر و ضرار، قماری نبودن قرارداد است. به این معنی که معاملاتی که در آن نوعی شرط‌بندی باشد، معاملات قماری محسوب می‌شوند که در آیات قرآن، روایات و نظر اجماعی فق‌های شیعه و اهل سنت، شریعت اسلام این گونه معاملات را ممنوع اعلام کرده است.

وی با اشاره به دو شیوه قمار در منابع فقهی، تصریح کرد: گاهی قمار با ابزارآلات مخصوص قمار که در اصلاح فقهی به آن آلات قمار می‌گویند، انجام می‌شود؛ اما در نوع دوم از قمار، آلات قمار استفاده نمی‌شود، اما شرط‌بندی (به اصطلاح فقهی مراهنه) اتفاق می‌افتد.

میثمی افزود: در معاملات فردایی ارز و سکه، آلات اختصاصی قمار وجود ندارد و لذا از نظر فقهی نوع دوم قمار انجام می‌شود و با توجه به اینکه هر گونه معامله همراه با شرط‌بندی، قمار محسوب شده و شریعت آن را ممنوع اعلام کرده است، شبهه وجود قمار در رابطه با این معاملات جدی است.

این صاحب‌نظر پولی و بانکی با تأکید بر اینکه در معاملات فردایی اساساً تحویل کالایی موضوعیت ندارد، گفت: نکته سوم در رابطه با تحویل کالا است و همان‌طور که گفتیم وقتی تحویل در قرارداد وجود نداشته باشد، این معاملات واقعی نیستند و قرارداد آن‌ها ناقص است که باعث عدم وجود تعادل در قرارداد می‌شود.

میثمی در ادامه گفت: برای مثال در عقد بیع «ثمن» پولی که پرداخت می‌شود و «مُثمن» کالایی است که در مقابل این پول تحویل داده می‌شود و به این صورت این دو با یکدیگر مبادله می‌شود؛ اما اگر تحویل کالا در قرارداد وجود نداشته باشد، معامله به صورت ناقص و نیمه باقی می‌ماند و تکمیل نمی‌شود. با توجه به این مسئله، تحویل کالا در نتیجه معاملات، از نظر فقه اسلامی موضوعیت دارد؛ در حالی که در معاملات فردایی چنین چیزی اساساً وجود ندارد.

رئیس دبیرخانه شورای فقهی بانک مرکزی با تأکید بر تفکیک بین حکم وضعی و تکلیفی در این معاملات، گفت: به لحاظ وضعی این معاملات قماری و باطل هستند و از نظر تکلیفی، سودی که افراد در این معاملات به دست می‌آورند حرام است و حق تصرف در آن را ندارند و همچنین مالک آن نیز نمی‌شوند.

این صاحب‌نظر پولی و بانکی اظهار کرد: بر اساس بررسی دبیرخانه شورای فقهی، معاملات فردایی تنها بر اساس مکتب شیعه و فقه امامیه ممنوع و حرام نیست، بلکه این معاملات با این شیوه‌ای که انجام می‌شود در تمام مکاتب اهل سنت نیز ممنوع و حرام اعلام شده است؛ زیرا اساساً کالایی مبنای این معاملات نیست و صرفاً شرط‌بندی در تغییرات قیمت اتفاق می‌افتد.

وی در پایان صحبت‌های خود به استفتائاتی که در این رابطه توسط دبیرخانه شورای فقهی از دفاتر مراجع عظام تقلید انجام شده، اشاره کرد و گفت: دفتر مقام معظم رهبری صراحتاً بیان می‌کنند که اگر کسب درآمد صرفاً بر اساس پیش‌بینی و نوسانات قیمت ارز و سکه باشد مشروع نیست. همچنین دفتر آیت‌الله سیستانی نیز این معاملات را باطل و سود به دست آمده از این معاملات را حرام می‌دانند. بقیه دفاتر مراجع نیز دیدگاه‌های مشابهی را مطرح کرده‌اند.

آخرین اخبار
پربازدید ها
تصاویر
اخبار داغ
محمد مصطفی نخست وزیر جدید تشکیلات خودگردان فلسطین شد title
با حکم ریاست تشکیلات خودگردان، «محمد مصطفی» به عنوان نخست وزیر جدید فلسطین کابینه خود را معرفی کرد
مردمان سنگی در شهری سنگی در ایتالیا title
انسان‌هایی که به یکباره و توسط آتفشان شهر با گداخته‌های مذاب تبدیل به سنگ می‌شوند و به همان شکل در شهر می‌مانند و شهر تبدیل می‌شود به موزه‌ای از انسان‌های سنگ شده.
جزئیات عملیات تروریستی در مسکو/ عامل حمله تروریستی مسکو مشخص شد + فیلم title
در پی حمله حداقل سه نفر با لباس شبه نظامی به طبقه همکف یک تالار کنسرت در شهر کروکوس در نزدیکی مسکو و تیراندازی با سلاح‌های خودکار به سمت حاضرین در این تالار و پرتاب نارنجک، بیش از 40 نفر کشته و حداقل یکصد نفر زخمی شده‌اند.
هایده و معین خواننده های مورد علاقه علی پروین و حسن روشن title
اسطوره پرسپولیسی‌ها در پاسخ به اینکه علاقه‌اش به صدای کدام خواننده است؟ بعد از اینکه حسن روشن نام معین را به زبان آورد، گفت: من صدای خانم هایده را دوست دارم و گوش می‌دهم!
کاوشگرِ استقامت محموله‌های حاوی سنگ و خاک مریخ را جمع آوری کرد + فیلم title
تصویری از محموله‌های حاوی سنگ و خاک در سطح مریخ که توسط کاوشگرِ استقامت انبار شده اند. این‌ محموله‌ها آماده میشوند تا با ماموریت بعدی ناسا، به زمین پرتاب شوند.
انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه آغاز شد title
رای دهندگان روسی در شرق دور روسیه شامل «کامچاتکا»، «چوکوتکا» و سایر نواحی این منطقه ۸ صبح امروز (جمعه) به وقت محلی آرای خود را برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ روسیه به صندوق رای انداختند.
نتایج نهایی شمارش آرای نامزدهای شهر تهران ۱۰۰ نفر آخر ۱۰۰ رای هم نداشتند! + لیست کامل title
نتایج انتخابات مجلس شهر تهران ۱۴ نفر اول این فهرست، با کسب حدنصاب حداقل ۲۰ درصد آرای صحیح، در دور اول به مجلس راه می‌یابند و ۳۲ نفر بعدی برای تعیین ۱۶ نماینده دیگر این حوزه در دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم رقابت خواهند کرد.
برگزیده
پیام نوروزی رهبر انقلاب جهش تولید با مشارکت مردم در سال ۱۴۰۳ title
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۳ ضمن تبریک عید نوروز به ملت ایران به‌ویژه خانواده‌های ایثارگران و همه ملت‌هایی که نوروز را گرامی می‌دارند، سال جدید را سال «جهش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری کردند.
اعلام ساعت فعالیت موزه‌ها و اماکن تاریخی در نوروز title
ساعت فعالیت موزه‌ها و اماکن فرهنگی‌تاریخی در نوروز ۱۴۰۳ و لیالی قدر اعلام شد.
محدودیت بانکی برای کسانی که ارز مسافرتی گرفته‌اند و مسافرت نرفته‌اند title
بانک مرکزی اسامی خریداران ارز مسافرتی را که سهمیه ارز را تحویل گرفته، ولی بلیط‌شان را کنسل کرده‌اند، دریافت کرده است و بناست تغییرات مهمی در خدمات بانکی به این افراد اعمال شود. یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت ارز در ایام نزدیک به سال نو، در سال جاری و سنوات قبل، افزایش تقاضا در بازار ارز است که موجب تشدید دلالی و سوداگری هم می‌شود.
نتایج نهایی شمارش آرای نامزدهای شهر تهران ۱۰۰ نفر آخر ۱۰۰ رای هم نداشتند! + لیست کامل title
نتایج انتخابات مجلس شهر تهران ۱۴ نفر اول این فهرست، با کسب حدنصاب حداقل ۲۰ درصد آرای صحیح، در دور اول به مجلس راه می‌یابند و ۳۲ نفر بعدی برای تعیین ۱۶ نماینده دیگر این حوزه در دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم رقابت خواهند کرد.
نتانیاهو چه قولی داده بود به بایدن؟ title
اسکای نیوز عربی در گزارشی امروز از عدم تمایل جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برای گفتگو با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل خبر داد.